Nadeslalo MZHP
Od 18 października 2013 roku w muzeum będzie można zobaczyć nową wystawę czasową „Biografie rzeczy. Dary z kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich”. To wystawa szczególna, dedykowana naszym Darczyńcom.
O WYSTAWIE:
Wystawa jest początkiem projektu „Zbiory – pamiątki – Darczyńcy”. Od 2006 roku powstaje kolekcja w oparciu o dary przekazywane do muzeum przez Darczyńców w poczuciu, że jest to dla nich najbardziej odpowiednie miejsce.
Wystawa „Biografie rzeczy” – pierwsza prezentacja zbiorów muzeum – to próba nowoczesnego spojrzenia na przedmioty muzealne. Opowiadają one o sobie i losach człowieka, który przyczynił się do ich zachowania. Na wystawie prezentujemy nie tylko te wyjątkowe przedmioty, lecz także sylwetki niezwykłych ludzi, którzy przekazali dary i tym samym zainwestowali w nową instytucję swoje emocje, historie i biografie.
Przestrzeń wystawy podzielono na siedem części. W każdej pokazano tematycznie określone zespoły przedmiotów. Ich indywidualne historie, prezentowane razem, tworzą uniwersalny przekaz, symbolizują doświadczenia składające się na tożsamość polskich Żydów.
Każdej grupie przedmiotów towarzyszy dzieło sztuki współczesnej. Prace polskich artystów, znane z innych wystaw czy projektów artystycznych, dopowiadają językiem sztuki główne przesłania poszczególnych narracji.
PLAN WYSTAWY:
księga, książka
W żydowskiej tradycji jest źródłem praw i norm moralnych, fundamentem, na którym opiera się porządek świata. Księgi prezentowane na wystawie to hebrajskie druki o tematyce religijnej oraz świeckie książki, najczęściej w jidysz, uratowane w różnym czasie i różnych okolicznościach, przechowywane przez lata jako ślady żydowskiej obecności.
Czerwona enkaustyka Biblioteki (2012) Krzysztofa Gliszczyńskiego nieodwołalnie cementuje i zamyka książki. Nawiązaniem do pracy Gliszczyńskiego jest intensywna czerwień obrazu Wojciecha LederaDrzwi do szafy filozofa (2002).
emigracja, podróż, wędrówka
Życie w podróży, cieniu lub obawie przed kolejną emigracją to doświadczenie ważne dla tożsamości polskich Żydów. Przedmioty emigrujące wraz z ludźmi dawały poczucie zakorzenienia i ciągłości przeszłego życia; przedmioty osierocone z powodu emigracji zostały przekazane na przechowanie lub podarowane w dowód wdzięczności i przyjaźni.
Wideoprojekcja Łyżwiarze Dominika Lejmana, świetlisty fryz zaprojektowany specjalnie do przestrzeni wystawy, jest poruszającą metaforą samotnej podróży.
ślady nieobecnej obecności
Rzeczy, które swoją obecnością świadczą o nieobecności żydowskich właścicieli. Przypadkowo ocalone, przechowane, ukryte to – jak powiedział Zygmunt Bauman – „przeżytnicy”, których ratuje ludzka ofiarność i dbałość o różne formy istnienia.
Negatywowe odwrócenie na fotografii z serii Black Light (2012) Tomasza Wendlanda sprawia, że miejsca jasne, rozświetlone stają się czarnymi niemymi plamami. To, co widzimy, nie jest rzeczywistością, ale jej brakiem, symbolizuje nieobecność.
pamiątki rodzinne, pamiątki osobiste, „przedmioty opowiedziane”
Dzięki nim wiemy, kim jesteśmy, skąd pochodzimy, gdzie sięgają nasze korzenie. W tej części wystawy widzimy przedmiot nie tylko takim, jakim jest, ale możemy w nim dostrzec konkretnego człowieka i jego historię.
Ręce oddzielone od ciała, sportretowane przez Magdalenę Moskwę (Bez tytułu, 2005), przypominają wota. To właśnie dłonie mają najbardziej intymny kontakt z osobistymi przedmiotami i drugim człowiekiem.
Ojczyzna
Przedmioty dokumentują głębokie przywiązanie do Ojczyzny i poświęcenie dla niej. Stojący naprzeciwko Muzeum pomnik Bohaterów Getta Natana Rapoporta, odsłonięty w 1948 roku, jest integralną częścią wystawy. Przedmioty w tej przestrzeni świadczą o potrzebie posiadania Ojczyzny. Dla jednych Ojczyzna to Polska, dla innych Izrael, świat…
sztuka
Tworzona przez Żydów i z myślą o nich. Mówi własnym językiem. To jedyna przestrzeń, której nie towarzyszy współczesne dzieło sztuki. W niektórych pracach odnajdziemy nawiązania do żydowskiego losu, ale są tu również dzieła, w których artyści przekraczają własny kontekst kulturowy.
ukrywanie
Doświadczenie ukrywania się i ukrywania żydowskiej tożsamości było powszechne dla żydowskiej społeczności w Polsce, wojennej i tużpowojennej. Przedmioty, które powstały w ukryciu, wyeksponowano w szklanym kredensie i przestrzeni – zaprojektowanych przez Elżbietę Jabłońską (83 kelnerów i pomocnik, 2006). Mebel ze szkła jest przezroczysty – to, co w nim złożono, jest widoczne. Dla prezentowanych tu przedmiotów symboliczną rzeczywistością, w której powstały i trwały, była wszechogarniająca cisza. Przestrzeń wystawy tę ciszę przerywa. Wojciech Łazarczyk stworzył obiekt, z którego wydobywają się różne odgłosy – ciche pulsowanie zwykłej codzienności, związane rytmem. To już nie szum i jeszcze nie muzyka.
TWÓRCY WYSTAWY:
Kuratorzy: Judyta Pawlak, Wojciech Leder
Komisarz organizacyjny: Aneta Jasionek
Projekt wystawy: Wojciech Leder
Realizacja: Marcin Duda
Wystawie czasowej „Biografie rzeczy. Dary z kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich” towarzyszy katalog z tekstami Judyty Pawlak i Wojciecha Ledera, 144 strony, 281 ilustracji.
Wystawa będzie prezentowana od 18 października 2013 r. do 17 lutego 2014 r. w
Kategorie: Uncategorized
