Nadeslala Maria Ciesielska
Wirtualne Muzeum Medycyny
31 lipca, po odejściu transportów ewakuacyjnych zwolniono z Pawiaka ok.150 mężczyzn i ok. 50 kobiet. 90 więźniów Żydów i 23 kobiety przeniesiono do obozu przy ulicy Gęsiej. (Zostaną oswobodzeni przez żołnierzy „Zośki” 05.08.1944) Na teren więzienia wkroczył oddział Wehrmachtu.
Wśród zwolnionych byli:
• Dr Anna Czuperska
• Maria Kopeć
• Dr Felicjan Loth
• Dr Anna Sipowicz
• Dr Zygmunt ŚliwickiZe wspomnień dr Anny Czuperskiej-Śliwickiej:
„Około godziny 17.30 Ania, Marysia i ja przekraczamy bramę więzienia. Wachmajster Hölscher z karabinem na ramieniu, niosąc mój tobołek, konwojuje nas do granicy getta, gdzie stoi warta. Idziemy jakby przełęczą wśród wysokich gór, wśród tragicznych ruin getta. (…) Dochodzimy do wachy na rogu Leszna i Karmelickiej. Tłum zalega ulice. Widocznie wiadomość o wypadkach na Pawiaku obiegła Warszawę lotem błyskawicy i odważna ludność, która nigdy nie zawiodła, przyszła, by naocznie stwierdzić fakt, wyrazić radość, zabrać swych najbliższych, dowiedzieć się o losach tych, których wśród nas zabrakło. Gdy odszedł wachmajster Hölscher, otoczyła nas gromada obcych ludzi. Pytają – odpowiadamy. Jedni cieszą się, twarze innych powleka głęboki smutek… Jesteśmy naprawdę wolne, ale rozglądamy się ostrożnie, bo wciąż nam się zdaje, że za naszymi plecami stoi gestapowiec.
Wśród zwolnionych byli:
• Dr Anna Czuperska
• Maria Kopeć
• Dr Felicjan Loth
• Dr Anna Sipowicz
• Dr Zygmunt ŚliwickiZe wspomnień dr Anny Czuperskiej-Śliwickiej:
„Około godziny 17.30 Ania, Marysia i ja przekraczamy bramę więzienia. Wachmajster Hölscher z karabinem na ramieniu, niosąc mój tobołek, konwojuje nas do granicy getta, gdzie stoi warta. Idziemy jakby przełęczą wśród wysokich gór, wśród tragicznych ruin getta. (…) Dochodzimy do wachy na rogu Leszna i Karmelickiej. Tłum zalega ulice. Widocznie wiadomość o wypadkach na Pawiaku obiegła Warszawę lotem błyskawicy i odważna ludność, która nigdy nie zawiodła, przyszła, by naocznie stwierdzić fakt, wyrazić radość, zabrać swych najbliższych, dowiedzieć się o losach tych, których wśród nas zabrakło. Gdy odszedł wachmajster Hölscher, otoczyła nas gromada obcych ludzi. Pytają – odpowiadamy. Jedni cieszą się, twarze innych powleka głęboki smutek… Jesteśmy naprawdę wolne, ale rozglądamy się ostrożnie, bo wciąż nam się zdaje, że za naszymi plecami stoi gestapowiec.
Widzimy gromadę więźniów przed mała knajpką na rogu Leszna; niektórzy sa całkiem oszołomieni, bezradni, nie wiedzą, co z sobą począć. Wchodzę z Anią i Marysią do lokalu, bo dostrzegamy tam nasze byłe współtowarzyszki i współtowarzyszy. (…) Proszę Anię i Marysię, żeby już poszły – przecież czeka na nie matka Ani. Umawiam się, że wkrótce i ja przyjdę na Złotą.(…) Wiem jedno, ze nie mogę wrócić do mieszkania na Nowogrodzkiej, bo jest zajęte przez granatowego policjanta, który wyrzucił moją teściową i ostrzegł, że jeżeli jeszcze raz się pokaże, doniesie o tym na Gestapo… Gdy tak rozmyślam, co z sobą zrobić, słyszę z tyłu radosny okrzyk :Nareszcie odszukałyśmy Panią doktor !” Odwracam się: przede mną stoi Marysia Borowa, urzędniczka depozytów Pawiaka i jedna z Pań z Patronatu. Witają mnie serdecznie. Zatrzymują rikszę, wsiadamy i znów przypominam sobie, że nie mam pieniędzy.(…) Dojeżdżamy do domu, w którym mieszka rodzina Ani. Marysia Borowa odprowadza mnie pod same drzwi. Dziękuję jej serdecznie za pomoc i rozstajemy się. Drżącą ręką naciskam dzwonek. Otwierają się drzwi. Wpadam w ramiona mamy Ani, która obejmuje mnie jak własna córkę. (…) Jestem bardzo wzruszona ich serdecznością, Marysia , Zygmunt i ja znaleźliśmy się w domu gorących serc, które roztapiają wszystkie lody.”
Dzięki staraniom Rady Głównej Opiekuńczej (Patronatu) w dniu 31.07.1944 roku zwolniono z Pawiaka 13 matek i 14 niemowląt.
Na zdjęcia kolejno: dr Czuperska,dr Loth, dr Sipowicz, Dr Śliwicki, stud. Maria Kopeć po wojnie prof. medycyny,
,
Kategorie: Uncategorized
