Nadeslala
Aleksandra Buchaniec-Bartczak
Jest matka – Pepka, która o swoim życiu przed wojną i w czasie wojny mówi niewiele, lub… milczy. Zraniona, gniewna i smutna. Z utrwaloną traumą, ujawniającą się w najmniej oczekiwanych momentach. Jest córka – Ora – urodzona w Izraelu sabra, pierwsze pokolenie dzieci ocalonych, wychowywanych bez bliższej i dalszej rodziny, w ciszy niewypowiedzianych sekretów, w ciszy niewykrzyczanego bólu.
Pomiędzy nimi przeszłość, której na imię Szoa. I najważniejszy element j przeszłości – Lubaczów. Miasteczko w południowo-wschodniej Polsce, rodzinna miejscowość Pepki.
Pepka, Ora, Szoa, Lubaczów.
Gdy umiera matka, rodzi się Projekt. Poznać, zobaczyć, dotknąć, zrozumieć. Przeszłość Pepki. Projekt ciężki od poczucia winy, wszak odwaga pójścia dalej, niż pozwalała na to matka ma swoją cenę. Ale to ich wspólna przeszłość, wspólna rodzinna historia.
Pepka, Ora, Szoa, Lubaczów, a w Lubaczowie rzeka i młyn.
Rzeka jak płynęła, tak płynie, a młyn stoi, jak stał. I ciągle jeszcze żyją ludzie, którzy pamiętają Pepkę. Pewien gospodarz przyrządzi izraelskim gościom ryby z lubaczowskiej rzeki, pewna kobieta odnajdzie zdjęcie domu Friedmanów, a inna – nie bez ryzyka – opowie o Wielkiej Zdradzie ze strony przyjaciół Polaków. W czasie wojny ratunek z narażeniem własnego życia, lub denuncjacja dla zysku. Po wojnie pomnik pomordowanym, lub spojrzenie spode łba i pytanie: czego tu szukają ci Żydzi?
Podróż w czasie, podróż w przeszłość, podróż “tam”. Okazuje się, że wystarczy zrobić pierwszy krok – wsiąść w samolot i przylecieć do Polski – a nagle milion nitek łączy się z Lubaczowem i do niego-od niego prowadzi. Ludzie, miejsca, relacje, emocje i zwykłe-niezwykłe zbiegi okoliczności. Wiele tajemnic uda się rozwikłać, na wiele pytań znaleźć odpowiedź. Autorka odzyska sporą część rodzinnej sagi. Jej książka to poruszający zapis owego “odzyskiwania”.
Aleksandra Buchaniec-Bartczak
Dzięki uprzejmości Wydawnictwa Werset.
Kategorie: Uncategorized
