Właśnie ukazał się wywiad-rzeka „Tak, jestem córką Jakuba Bermana” profesora Andrzeja Romanowskiego z Lucyną Tychową. W czasie czwartkowego spotkania z autorami książki w krakowskim Centrum Kultury Żydowskiej, Tychowa opowiadała zebranym o swoim dramatycznym i pełnym nieoczekiwanych zwrotów życiu. Dorastająca w przedwojennej Warszawie, w inteligenckiej żydowskiej rodzinie o mocno lewicowych przekonaniach („Rodzice byli komunistami i ateistami”), ukształtowana została z jednej strony przez tradycję żydowską i także – pomimo laickości rodziców – judaizm („Dziadek zaprowadził mnie do synagogi. Byłam przerażona, modlitwy były głośne, ludzie się gibali…”), a z drugiej przez kulturę polską. – Wzrastanie w dwóch kulturach było wspaniałe – przyznała Tychowa.

Młodość zakończyła się gwałtownie 1 września 1939 roku. – Przez dwa miesiące siedzieliśmy w piwnicy, spadały na nas bomby, a mama co chwilę opatrywała rannych. Często przymieraliśmy głodem. Ten okres uczynił mnie starszą i dojrzalszą. Lata wojny najmocniej utkwiły w mojej pamięci. Były tak dramatyczne, że je pamiętam jak obrazy filmowe. Jeden po drugim… To była straszna sytuacja, sytuacja nieustannego zagrożenia życia. Każdy krok mógł prowadzić do śmierci. Dlatego tamte wydarzenia są wryte w mojej pamięci jak w skale – przyznała.

Rodzina Bermanów musiała uciekać z okupowanej przez Niemców Polski do Związku Sowieckiego. Tam – jak wspominała – „poznała rosyjski język, radzieckie obyczaje jak czerwony krawat, podlegałam indoktrynacji”. Za indoktrynację odpowiedzialny był jej ojciec Jakub Berman, który w 1941 roku był kierownikiem polskiego kursu w szkole komunistycznej w Kusznarenkowie, gdzie „wykuwano” działaczy Polskiej Partii Robotniczej. Poza działaczami, komuniści szkolili również skoczków, których zrzucano do okupowanej przez Niemców Polski, by walczyli z hitlerowcami, ale też z akowską partyzantką. Ich celem było zasianie w Polsce komunizmu. – Uważaliśmy, że oni będą walczyć o wolną Polskę. Ci ludzie to były kamienie rzucane na szaniec. Pan profesor Romanowski żachnął się, gdy mu to powiedziałam w wywiadzie. A ja zaznaczyłam, że to były inne kamienie, rzucane na inny szaniec. Chcieli walczyć z okupantem, tylko w imię innych ideałów. Oni byli zrzucani na śmierć – powiedziała.

– Żachnąłem się, to prawda. Moja matka była z domu Bytnar, była kuzynką Jana „Rudego” Bytnara. A tu nagle, jako o kamieniach rzucanych na szaniec, mówi się o ludziach, którzy zwalczali tradycję niepodległościową. Skoczkowie, którzy zwalczali takich, jak „Rudy”. Zwalczali tych, którzy chcieli Polskę ze Lwowem i z Wilnem – powiedział Romanowski.