W Nowym Jorku mieszka więcej Żydów niż w Tel Awiwie. To oni właśnie w dużej mierze ukształtowali charakter miasta: nawyki kulinarne nowojorczyków, ich poczucie humoru, gwarę i preferencje polityczne.
Trzy tygodnie przed Wielkanocą z supermarketu koło nowojorskiego biura „Newsweeka Polska” zaczęły znikać produkty, których nie wolno jeść w czasie Paschy. Zakaz obejmuje pieczywo oraz ciasta z dodatkiem drożdży, makarony i piwo. Pochodzący z Europy Środkowo-Wschodniej Żydzi aszkenazyjscy, których w Nowym Jorku jest najwięcej, nie mogą też spożywać roślin strączkowych, kukurydzy, ryżu, maku, sezamu ani kasz. Półki, na których stały niekoszerne towary zasłaniane są płachtami papieru, rabin sprawdza, czy w szparach nie zostały resztki zakwasu, pojemniki i naczynia wypala wrzątkiem.
W Nowym Jorku mieszka więcej Żydów niż w Tel Awiwie. To oni właśnie w dużej mierze ukształtowali charakter miasta: nawyki kulinarne nowojorczyków, ich poczucie humoru, gwarę i preferencje polityczne.
Trzy tygodnie przed Wielkanocą z supermarketu koło nowojorskiego biura „Newsweeka Polska” zaczęły znikać produkty, których nie wolno jeść w czasie Paschy. Zakaz obejmuje pieczywo oraz ciasta z dodatkiem drożdży, makarony i piwo. Pochodzący z Europy Środkowo-Wschodniej Żydzi aszkenazyjscy, których w Nowym Jorku jest najwięcej, nie mogą też spożywać roślin strączkowych, kukurydzy, ryżu, maku, sezamu ani kasz. Półki, na których stały niekoszerne towary zasłaniane są płachtami papieru, rabin sprawdza, czy w szparach nie zostały resztki zakwasu, pojemniki i naczynia wypala wrzątkiem.
W Nowym Jorku mieszka 1,5 mln Żydów, co nie tylko czyni Wielkie Jabłko największą społecznością żydowską na świecie, ale oznacza, że w największym amerykańskim mieście mieszka więcej Żydów niż w Tel Awiwie.
Wielkanoc jest świętem ruchomym, bo według ewangelii Jezus przyjechał do Jerozolimy, żeby zjeść z uczniami paschalną wieczerzę, seder, i wtedy właśnie został aresztowany. Żydzi używają kalendarza księżycowego, więc początek Paschy (14. dzień miesiąca nisan) nie ma stałego odpowiednika w kalendarzu juliańskim. Także w okresie Bożego Narodzenia tradycja żydowska miesza się w Nowym Jorku z chrześcijańską. Przypada wtedy Chanuka. Większość firm obok choinek stawia menory, świeczniki upamiętniające cud w jerozolimskiej świątyni odciętej od świata powstaniem Machabeuszów, gdzie resztka oliwy płonęła na ołtarzu siedem dni. Stąd siedem ramion świecznika, środkowa świeczka służy do zapalania reszty. To znaczy służyła. Dziś menory są elektryczne.
Czekając na mesjasza
Według rządowego Biura Cenzusu w Nowym Jorku mieszka ponad 1,5 mln Żydów, więcej niż w Tel Awiwie, co czyni Wielkie Jabłko najliczniejszą żydowską społecznością na świecie. Aszkenazyjczyków jest 972 tys., przy czym trzy czwarte osób deklarujących pochodzenie żydowskie nie przestrzega zbyt skrupulatnie nakazów religii. Najbardziej rzucają się w oczy Żydzi ortodoksyjni, zwłaszcza chasydzi z grup Chabad-Lubawicz, Bobower i Satmar. W szabas wkładają atłasowe surduty, białe pończochy i okrągłe czapki obszyte futrem. Dorośli mężczyźni mają brody, chłopcy od 3. roku życia – pejsy, w późniejszym wieku nierzadko sięgające połowy ramienia. Trzylatek dostaje też swój pierwszy tałes – szal modlitewny noszony pod ubraniem.
Każdy prawowierny Żyd okrywa głowę jarmułką. Starsi wybierają z reguły czarne, nastolatki puszczają wodze fantazji. Do szkoły (jesziwy) muszą chodzić w marynarkach, więc jarmułka jest dla nich tym, czym T-shirt dla młodzieży innych wyznań: manifestacją indywidualności. Młodzieżowa jarmułka nie może być większa niż obwód grejpfruta, nosić ją należy na czubku głowy, nie na potylicy, spinki nie powinny błyszczeć, bo to obciach. Popularne są czapeczki jaskrawe z emblematami klubów sportowych, symbolami Nike, Adidasa, Pumy czy Mercedesa, portretami idoli jak Matisyahu (chasyd śpiewający reggae) lub napisami w rodzaju „Zeszłej nocy wypiłem dwie szóstki browaru”.
Calosc TUTAJ
Przyslala Roza Gajd
Kategorie: Uncategorized
Chyba wkradl sie blad w druku. Chanukowy swiecznik ma 8 ramion plus 1 do zapalania swieczek