Islamski Ruch Oporu, znany lepiej jako Hamas, od początku reprezentował najbardziej radykalne stanowisko wobec Żydów, kwestii żydowskiej i istnienia państwa Izrael. Jaka jest historia organizacji, która stawia sobie za cel zbrojną walkę z Izraelem i zniszczenie go za wszelką cenę, wszelkimi dostępnymi środkami?

Ruch Braci Muzułmanów był obecny na terytorium Palestyny już w trzeciej dekadzie XX wieku. W latach 1936-1937 wspierał antybrytyjskie strajki. W czasie Wielkiej Rewolty (1936-1939) do Palestyny z Egiptu przybył Abd ar-Rahman al-Banna (brat Hasana), który przekazywał fundusze dla powstańców. To był początek tworzenia się ruchu Braci Muzułmanów w Palestynie, który w latach czterdziestych założył struktury organizacyjne. W późniejszym okresie Stowarzyszenie Braci Muzułmanów było największą organizacją, w skład której wchodzili Palestyńczycy w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu. Mimo że w tym czasie, szczególnie na Zachodnim Brzegu, organizacja ta nie nawoływała bezpośrednio do antyizraelskiej przemocy (nie posiadała zbrojnego skrzydła), lecz wzywała do odnowy życia zgodnie z zasadami islamu, wielu fundamentalistów, podobnie jak w Strefie Gazy, przechodziło do stosowania różnego rodzaju form terroryzmu w ramach innych organizacji (na przykład w OWP zajmowali wysokie stanowiska dowódcze).

W Kairze, głównie w środowisku uniwersyteckim, z Braćmi Muzułmanami przez lata wiązało się wielu Palestyńczyków. W 1958 r. na kairskim uniwersytecie ‘Ajn Szams rozpoczął naukę częściowo sparaliżowany uchodźca palestyński – Ahmed Ismael Jassin. Urodził się w 1938 roku (chociaż na jego palestyńskim paszporcie widniała data urodzenia – 1 stycznia 1929 r.) we wsi Al-Dżoura w pobliżu dzisiejszego izraelskiego miasta Aszkelon. W 1948 r. wojska izraelskie zrównały z ziemią jego wieś, a on dołączył do grona uchodźców palestyńskich. W 1952 r. w wyniku wypadku na boisku szkolnym doznał porażenia kończyn. Z czasem jego problemy zdrowotne nasiliły się. Poruszał się tylko na wózku inwalidzkim. Prawie całkowicie wzrok. Miał także problemy z kontaktem werbalnym, gdyż mówił falsetem, przez co jego szept był prawie niesłyszalny. Od 1967 roku, jako duchowny, rozpoczął głoszenie słowa islamu w meczetach Strefy Gazy. Ideologia Braci Muzułmanów, a w szczególności poglądy H. al-Banny, czy późniejsze S. Kutba, które głosił szajch A. Jassin zyskiwały coraz większą rzeszę zwolenników na Terytoriach Okupowanych.

Przegrana państw arabskich w wojnie 1967 roku miała przemożny wpływ na postawę społeczną Palestyńczyków, którzy doświadczyli fiaska polityki tych krajów wobec „sprawy palestyńskiej”. Andrea Nusse pisała, iż ten „moralny kryzys”, spowodowany militarną porażką państw arabskich, doprowadził do samokrytycyzmu społecznego oraz poszukiwania alternatywnej ideologii. Skierowało to poparcie dużej części Palestyńczyków, zniechęconej propagowanym dotąd nacjonalizmem arabskim, w stronę tradycji islamskiej i reprezentujących ją ugrupowań. Muhammad Jaradat pisał: „to zniechęcenie dostarczyło doskonałej okazji dla islamskich sił, które rozpowszechniły pogląd, iż islam jest jedyną prawdziwą drogą do zwycięstwa”. Jak pisze Bassam Tibi: „dopiero po klęsce Arabów podczas wojny sześciodniowej w 1967 roku fundamentalizm zyskał możliwość szerszego działania. Formuła hall islami (muzułmańskiego rozwiązania) od tego czasu zdobywała coraz większą popularność jako alternatywa wobec sekularystycznych ideologii nacjonalizmu arabskiego, panarabizmu i socjalizmu”. Mimo, iż całe lata siedemdziesiąte XX wieku to apogeum palestyńskiego terroryzmu nacjonalistycznego, czy nawet nacjonalistyczno-lewicowego, to jednak fundamentaliści na Terytoriach Okupowanych i w sąsiednim Egipcie rozpoczynali powolny proces umacniania swojej pozycji w społeczeństwie.

Ahmed Ismael Jassin

Działalność społeczna Braci na terenach okupowanych przez Izrael, a także głoszona przez nich filozofia samodoskonalenia się w życiu zgodnie z islamem, były alternatywą dla Palestyńczyków wobec nacjonalistycznej ideologii przemocy, propagowanej przez OWP i al-Fatah. Fundamentaliści związani z Braćmi zaczęli zagrażać pozycji świeckich nacjonalistów w społeczności palestyńskiej, głównie w Strefie Gazy. W 1973 r. szajch A. Jassin wraz z grupą osób będących, tak jak on, pod wpływem głoszonego przez Braci fundamentalizmu, stworzył sieć szkół, meczetów i ośrodków pomocy społecznej, które na Terytoriach Okupowanych były niezmiernie potrzebne. Organizacja, która zajmowała się budową i zarządzaniem tą rozrastającą się infrastrukturą powstała w obozie Chan Junis i nosiła nazwę Mudżama Centrum Islamskie (al-Mudżamma al-Islami). Dopiero w 1979 r. została formalnie zarejestrowana przez władze izraelskie. Założycielami Mudżamy było jedenaście osób. Na jej czele stał szajch A. Jassin, dyrektorem wykonawczym został Abd al-Aziz ar-Rantissi. Innymi członkami kierownictwa byli między innymi: Ibrahim al-Jazour, Chalil Koka oraz Mahmoud Zahar. We Wschodniej Jerozolimie w 1974 r. reaktywowano Stowarzyszenie Młodych Mężczyzn Muzułmanów (Dżami’jjat asz-Szubban al-Muslimin) – organizację islamską, do której w latach trzydziestych XX wieku należał szajch Izz ad-Din al-Kassam. Od 1976 r., jako ramię Centrum Islamskiego, działało Stowarzyszenie Islamskie (al-Dżamija al-Islamijja). W 1981 r. szajch A. Jassin założył Stowarzyszenie Młodych Kobiet Muzułmanek (Dżami’jjat asz-Szabbat al-Muslimat).

Calosc TUTAJ