Szanowny Panie,

Na prośbę Pani Dyrektor Gołdy Tencer przesyłam podziękowanie za obecność na odsłonięciu drzewa upamiętniającego żydowskie i polskie matki oraz kilka zdjęć (mojego autorstwa) z tego wydarzenia, z ogromną prośbą o przekazanie tego podziękowania emigrantom marcowym:

Teatr Żydowski i Fundacja Shalom serdecznie dziękują wszystkim obecnym 19.04.2018 roku na uroczystości odsłonięcia drzewa upamiętniającego żydowskie i polskie matki!

W 75. rocznicę wybuchu Powstania w Getcie Warszawskim, w centrum przedwojennego żydowskiego życia – na Placu Grzybowskim, zaczęła rosnąć wierzba płacząca – żywy pomnik matek. Drzewo to ma przypominać o miłości, bólu i cierpieniu żydowskich matek, które w tych nieludzkich czasach zmuszone były oddawać swoje dzieci, aby je ocalić i matkach polskich, które dały tym dzieciom nowe życie.

19 kwietnia o godzinie 16.00 pod wierzbą pojawił się tłum mieszkańców Warszawy, a wśród nich goście specjalni – Ci, o których matkach, ma ta wierzba opowiadać.
Niezwykle poruszające było wystąpienie Joanny Sobolewskiej-Pyz – przewodniczącej Stowarzyszenia Dzieci Holokaustu. Jej żydowska matka – Halina Grynszpan z d. Zylberbart trafiła wraz z mężem na Umschlagplatz 75 lat temu – w kwietniu 1943 roku. 4 letnią dziewczynkę uratował granatowy policjant, a wychowała nowa matka – Anastazja Sobolewska. O swej żydowskiej historii p. Sobolewska-Pyz dowiedziała się w wieku 18 lat.

Równie poruszające było wystąpienie Zygmunta Rolata – mieszkającego w Stanach Zjednoczonych filantropa ocalonego z Holokaustu, który przypomniał m.in. postać Ireny Sendlerowej.
O doświadczeniu polskich matek – o swojej matce, która ratowała Żydów, opowiedziała Anna Stupnicka-Bando, Prezes Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.

Tym świadectwom towarzyszyły piękne wystąpienia Michaela Schudricha – Naczelnego Rabina Polski, Biskupa Pomocniczego Rafała Markowskiego, Przewodniczącego Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem przy Konferencji Episkopatu Polski i Krzysztofa Czubaszka – Burmistrza Dzielnicy Śródmieście.

Uroczystość zakończyła Gołda Tencer, dyrektor Teatru Żydowskiego i Fundacji Shalom, pomysłodawczyni i realizatorka tego upamiętnienia, która powiedziała, że spełniło się jej marzenie – coś, o co starała się już od 10 lat.
Poniżej publikujemy dzisiejsze przemówienie Gołdy Tencer:

Ynter jidiłes wigiełe…

U kołyski twojej
złota kózka stoi.
Sprzedawała dzień cały
i rodzynki i migdały,
i fig dużo, i rodzynków,
żebyś usnął już mój synku.

– piosenkę tę śpiewały matki żydowskie swoim dzieciom.

… a potem już nie było Arki Noego, żeby je schronić na dalsze życie. Ocalić przed potopem hańby ludzkiej i zagłady. Tylko czasem trafiła się jakaś kryjówka – bunkier, szafa, ziemianka: dziecinne pokoje żydowskich dziewczynek i chłopców czasu wojny. Bywało, że z tego schowka wychodziły, żeby doznać upokorzeń, wstydu i nowych prześladowań.
Ale też tylko dzięki ludzkiemu współczuciu, dzięki polskim matkom, które dały im schronienie i nowy dom, mogły przetrwać.

Żydowskie matki śpiewały im:
U kołyski twojej złota kózka stoi,
a Polskie:
Z popielnika na Wojtusia Iskiereczka mruga
Chodź opowiem Ci bajeczkę bajka będzie długa.

Dziś zebraliśmy się na Placu Grzybowskim, w centrum przedwojennego żydowskiego życia,
Zebraliśmy się pod tą wierzbą płaczącą – żywym pomnikiem zasadzonym żeby pamiętał świat… i pamiętali ludzie, o miłości, bólu i cierpieniu żydowskich matek, które w tych nieludzkich czasach zmuszone były oddawać swoje dzieci,
aby je ocalić i matkach polskich, które dały tym dzieciom nowe życie

Przechodniu zatrzymaj się i posłuchaj jak to drzewo szepcze:
U kołyski twojej złota kózka stoi i Z popielnika na Wojtusia
I pomyśl o matkach

Kliknij na zdjecie a otworzy sie w pelnym rozmiarze

Pozdrawiam

serdecznie,

Grzegorz Kołacz

Grzegorz Kołacz

Asystent Dyrektora Teatru

tel.: (22) 526 20 42

Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich

Centrum Kultury Jidysz

Ul. Senatorska 35, 00-099 Warszawa

www.Teatr-Zydowski.art.pl | Polub nas na Facebooku | Zapisz się do newslettera