Żydzi od dawna próbowali się wyswobodzić spod jarzma Rzymu. Początkowe sukcesy zawsze podnosiły morale powstańców, jednak kiedy cesarz zwracał większą uwagę na powstanie, wysyłał armię, która zawsze była zdolna pokonać wroga.

Judea stała się rzymską prowincją po śmierci Heroda Wielkiego 4 roku p.n.e. Był on prorzymskim władcą, który uważał Italię za swój drugi dom. Jednak jako wielbiciel rzymskich obyczajów nie cieszył się w wśród ludu dobrym mniemaniem, a jego śmierć spowodowała ogromny wzrost protestów i powstań przeciw rzymskim okupantom. Ówczesny cesarz Oktawian August zareagował od razu wysyłając do Judei armię, na czele której znajdował się legat Syrii Warus. Stłumił on brutalnie i w miarę szybko powstanie, by na przyszłość nie zdarzył się podobny incydent. Cesarz August uznał Judeę za prowincję rzymską, co miało uspokoić temperament buntowników. Jednak Żydzi ani myśleli oddać własny kraj pod okupację.

Rozgromienie poprzedniego buntu tylko wzmogło protesty, które od roku 4 n.e. wzmagały się z roku na rok. Zamieszki były tylko chwilowe, ale miały się w przyszłości przerodzić w otwarty bunt antyrzymski.

Powstanie

Dnia 66 roku n.e. na terenie Judei w Cezarei wybuchło powstanie żydowskie skierowane przeciwko Rzymowi, które szybko rozprzestrzeniło się na całą Judeę. Wybuch powstania został sprowokowany przez Greków, którzy ofiarowali ptaki przed wejściem do lokalnej synagogi.
Ówczesny prokurator prowincji wyruszył na czele swojej armii (VI legion Ferrata wraz z IV legionem Scythica i XII legionem Fulminata) do stolicy Judei, Jerozolimy, mając nadzieję, że samo pojawienie się zdyscyplinowanych legionów wywoła w powstańcach strach i wolę poddania się. Jednak przeliczył się ze swoją siłą. Kiedy wojska pojawiły się pod murami miasta z bram wyleciała „chmara” żydowskich powstańców, którzy rozgromili Rzymian w jednej potyczce. W walkach Rzymianie stracili 6000 ludzi i złotego orła legionu. garnizon został zdobyty w krótkim czasie, a wszyscy żołnierze wymordowani. Dowódcą legionu VI Ferrata był Priscus (być może – Tyrraniusz). Wszystko wskazuje na to, że był on też dowódcą obozu rzymskiego. Poległ podczas odwrotu spod Jerozolimy.

Rzymski denar przedstawiający Tytusa.

Legat Syrii Gajusz Cestiusz Gallus zebrał pospiesznie armię, którą tworzyły III Gallica, VI Ferrata i X Gemina. Dodatkowo armię wspierała konnica, oddziały pomocnicze i nowo zrekrutowani żołnierze. Armia była jednak źle zaopatrzona, niezdyscyplinowana i źle dowodzona. Legat natychmiast wyruszył pod mury Jerozolimy i rozpoczął oblężenie. Jednak niespodziewał się tak silnego oporu żydowskich powstańców, którzy zadali mu kilka dotkliwych porażek. Sam nie mógł się przedrzeć przez pierwszą linię fortyfikacji, a tak duże miasto (mówiono, że Jerozolima posiadała około 1.000.000 mieszkańców) na pewno było dobrze zaopatrzone. Żywności starczało na bardzo długie oblężenie, a i mury były ogromnych rozmiarów. Gallus postanowił więc przerwać oblężenie i wycofać się do Syrii. Jednak Żydzi ruszyli za legatem niszcząc jego armię od tyłu oraz łapiąc w zasadzki; zwłaszcza w została mocno poszarpana w dolinie Beth Horon. W wyniku czego stracił on 5800 legionistów w nieudanej reakcji na powstanie. Legion XII Fulminata, którego dowódcą był Cezeniusz Gallus, stracił swoje znaki legionowe, w tym orła. Doszło potem jeszcze do bitwy pod Gaboą, w której to Rzymianie stracili 525 legionistów, przy zaledwie 22 ofiarach wśród powstańców.

Bitwa XII Legionu Fulminata z żydowskimi powstańcami w dolinie Beth Horon.

Neron zaniepokojony porażkami postanowił wysłać kogoś dobrze obeznanego w dowodzeniu, kogoś kto już zasłynął w walkach jako dowódca. Postanowił wybrać Wespazjana, dowódcę wojsk, który wraz z cesarzem Klaudiuszem zdobywał Brytanię. 57-letni Wespazjan jako jedyny nie był podejrzewany przez cesarza jako rywal do tronu, dlatego też Neron postanowił wysłać właśnie jego. W 67 roku n.e. Wespazjan rozpoczął inwazję na Galileę, szturmem zdobywając kolejne żydowskie miasta. Wespazjan po wylądowaniu z armią w Cezarei zaczął blokować Jerozolimę. W 67 roku n.e. zajął Pereę, zdobył Gadarę i zostawił tam X legio Fretensis. Wiosną zajął miasta na równinie nadmorskiej, a w Emaus pozostawił V legio Macedonica. Pozostałe wojska ruszyły na północ i zdobyły Jerycho. Tam został przesunięty X legion. Wojska rzymskie wspierane były przez siły sojusznicze, które stanowione były przez kontyngenty przysłane przez Agryppę Soajmosa z Emesy i Antiocha IV z Kommageny.

Józef Flawiusz, żydowski historyk pochodzący z rodu kapłańskiego. Po uwolnieniu z niewoli poświęcił się całkowicie pracy literackiej, spisując dzieje powstania.

Calosc

TUTAJ