Dziewięć dni koncertów, spektakli, warsztatów, wystaw i spacerów tematycznych, goście z całego świata i niepowtarzalna atmosfera. W sobotę 25 sierpnia rozpocznie się jubileuszowy Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera. Pomysłodawczyni i szefowa tej imprezy, Gołda Tencer, obchodzi właśnie półwiecze swojej działalności artystycznej, a kierowany przez nią Teatr Żydowski jest w przeddzień jubileuszu 70-lecia. – Teatr to spełnienie moich marzeń – mówi w rozmowie z Onet Kultura.

• XV Festiwal Kultury Żydowskiej Warszawa Singera, organizowany przez Fundację Shalom, rozpocznie się 25 sierpnia i potrwa do 2 września
• Podczas blisko 200 wydarzeń wystąpi 250 artystów z całego świata
• Teatr Żydowski im. Estery Rachel i Idy Kamińskich w Warszawie to jeden z dwóch w Europie stałych teatrów wystawiających spektakle w języku jidysz. Gołda Tencer kieruje nim od 2015 roku

Ewa Rogala: Spotykamy się tuż przed 15. Festiwalem Warszawa Singera, prawdziwym świętem kultury żydowskiej. To wydarzenie ożywia Warszawę i przyciąga tłumy gości z różnych zakątków świata. W ciągu kilkunastu lat festiwal bardzo się zmienił i rozrósł.

Gołda Tencer: Pamiętam doskonale ten pierwszy, który trwał cztery dni, a składało się na niego kilkanaście wydarzeń. Teraz to prawie dwieście imprez w ciągu dziewięciu dni. Ten pierwszy festiwal odbył się w październiku 2004 roku, gdy obchodziliśmy setną rocznicę urodzin Isaaca Bashevisa Singera. Plac Grzybowski wyglądał wtedy zupełnie inaczej, nie było odnowionych budynków ani eleganckich knajpek. W zaaranżowanej przestrzeni starych kamienic ulicy Próżnej były wystawy, otworzyliśmy festiwalową restaurację, winiarnię, piekarnię, przed którą ustawiała się długa kolejka po chleb. Te miejsca miały duszę, niepowtarzalną atmosferę. Myślę, że wolałam tamten klimat… Dziś nie możemy niestety wejść do starych pomieszczeń, nie możemy zajrzeć na podwórka kamienic przy Próżnej.

Ale wróci tam Pani wraz z kierowanym przez siebie Teatrem Żydowskim. Władze Warszawy obiecały przekazać wam na nową siedzibę kamienicę przy Próżnej 14. Czy cieszy Panią ta zapowiedź?

To coś, na co długo czekaliśmy. Z naszej starej siedziby zostaliśmy wyrzuceni dosłownie na bruk, to bardzo bolało, zresztą boli do dziś, to był przecież nasz dom. Teraz jest tam parking. Tułamy się, gramy w różnych miejscach Warszawy, nasza publiczność cierpliwie za nami podąża. Wspaniała jest świadomość, że za jakiś czas – może dwa, trzy lata – będziemy znów u siebie. Próżna 14 jest spełnieniem moich marzeń. Kocham ten dom, znam go bardzo dobrze. W czasie pierwszych festiwalowych edycji można było tam wejść, ja zapuszczałam się nawet do drugiego piętra. Jest tam pomieszczenie, które było kiedyś pokojem modlitw, na ścianach zostały hebrajskie napisy, na ramie drzwi ślad po mezuzie. Ten budynek ma swoją historię, chcemy ją utrwalić, pielęgnować pamięć o czasach minionych. Ogromnie się cieszymy, z cały zespołem, że będziemy mieć nowy adres i że wrócimy na Plac Grzybowski.

Mimo braku stałej siedziby, Teatr Żydowski pracuje na pełnych obrotach. W minionym sezonie mieliście aż jedenaście premier. Jak Pani tego dokonała?

Po prostu lubię z życiu ryzykować. Powiedziałam kiedyś do Mai Kleczewskiej, która robiła u nas „Dybuka”, że chciałabym przewietrzyć teatr, ale bez przeciągów. I chyba się udało. W naszym repertuarze pojawiły się spektakle twórców młodego pokolenia. Gramy w całej Warszawie, w Garnizonie Wojskowym, w Zachęcie, w Synagodze Nożyków, Teatrze Nowym, Teatrze Polskim. Sezon, który zakończyliśmy, jest sukcesem całego zespołu, naszej teatralnej rodziny. Stworzył ją wieloletni dyrektor teatru, mój nieżyjący od czterech lat mąż, Szymon Szurmiej oraz Ida Kamińska, której oddaję hołd w spektaklu z Joanną Szczepkowską w roli tytułowej. Gdy pojawiłam się w Teatrze Żydowskim, zamieszkałam w garderobie Kamińskiej, której już wtedy nie było, ale wciąż czuło się jej obecność.

Calosc TUTAJ