Ludwik Janion

Mieszka w Warszawie. Autor opowiadań, poezji, książek dla dzieci także publicystyka i krytyka literacka. Z ważniejszych: powieść „Zwijanie świata ”słowo/obraz terytoria” 2007, dwa tomy „Antologii poezji – Cogito”, antologie poezji młodych autorów: „Zanim wypełni się wiek” i „Dziesięć razy rok”. Poezje publikuje w „Twórczości”, „Toposie”, „Odrze”, w przeszłości także w „Literaturze”, „Fantastyce”, „Nowej Okolicy Poetów”, „Kresach”, „Akcencie” i in. Współpracował z wieloma pismami, od „Szachów” poczynając, na „Kocich Sprawach” kończąc. Od 20 lat prowadzi w pismach „Cogito” i „Victor” działy poświęcone twórczości młodych autorów. W drugim programie Polskiego Radia przez dwa lata prowadził audycję: „Czas na debiut”. Autor słuchowisk radiowych dla dzieci, a także czterech części cieszącej się powodzeniem książki dla dzieci „Adaś i Słoń’, ponadto: „Paca i podróż dookoła świata” oraz zbiór wierszy ilustrujących arcydzieła światowego malarstwa: „Siła wyobraźni”. W latach 2010 – 2015 ghostwriter w Kancelarii Prezydenta Bronisława Komorowskiego. Eksszachista, belfer, radiowiec, scenarzysta… Ma sławną ciotkę i trzy córki.

Pamiętam to napięcie, pamiętam, że pytałem o to rodzinne autorytety, a rozmówców miałem nieprzeciętnych, najwybitniejszych. – Czemu nas to spotyka? Czym zawinił mój naród, że tak traktuje go historia? Miałem piętnaście lat, głowę pełną powstań, martyrologii, od Kościuszki po marzec 68, bo był to marzec 68 i traktowałem go właśnie jak klęskę zadaną z zewnątrz, jak zbrodnię na polskim narodzie niewinnym, bo i „Pogrzeb kapitana Meyznera” znałem na pamięć, a „Dziady część III” przekonały mnie o nieskalanej szlachetności „chłopców małych”, co potwierdzili „Kolumbowie”. Czym więc zawinił ten pochód pokoleń od matki dziewicy i ojca rycerza bez skazy?

Marzec 68 nie był klęska zadaną z zewnątrz. Matki nie dziewice, ojcowie nie rycerze. Naród nie zawinił, naród sam to sobie zrobił. Naród potrafił tylko pięknie łgać. Zapewne jak wszystkie inne narody.
Książka Gaudena, kapitalnie osadzona w dokumentach, a jednocześnie pisana z narracyjnym talentem Pawła Jasienicy, niby przypomina wydarzenia znane, bo przecież to już wiemy. Jeszcze raz okazuje się, że to, co już wiemy, dawno zostało wyparte, jak morderstwa w Jedwabnym, Radziłowie, jak zbrodnie Łupaszki czy Rajsa. No niby wiemy, ale nie wiemy, taka dialektyka narodowa. Co nowe pokolenie to staramy się je ustrzec przed pamięcią zła czynionego przez poprzednie. Bez niedobrych intencji być może, po to, żeby to nowe było lepsze, nieobciążone, tylko efekt wciąż ten sam. Np. PiS u władzy.

Pogrom listopadowy 1918 roku we Lwowie był jednym z największych w Europie, a mierzyć mógł się jedynie z wcześniejszymi pogromami w Rosji. Pozwolono na zamordowanie około 80 ludzi i na okaleczenie i ograbienie tysięcy innych. Dzielnica żydowska płonęła dwa dni. Mordowali żołnierze i batiarzy, szanowani mieszkańcy kradli, komendant Lwowa płk. Mączyński się przyglądał.
Weszliśmy w czas niepodległości.

Takie morderstwa nie były odosobnione. Ofiary można liczyć w setki. Od rozstrzeliwanych za szpiegostwo na rzecz bolszewików, za szpiegostwo na rzecz Niemców, za szpiegostwo na rzecz… poprzez pogromy w Wilnie, w Brześciu, morderstwo czterdziestu ludzi w Pińsku… Wszystkiemu wini byli Żydzi, ale już ich majątki nie były winne, włącznie z, dosłownie, parą gaci i koszulą.
W Płocku nie znalazłem ulicy czy skweru rabina (cadyka) Chaima Szapiry, a to nasz Dreyfus. Tak, i tu proces, i tu proces. Tylko że ten nasz trwał godzinę i ten nasz zakończył się natychmiastowym rozstrzelaniem, mimo wstawiennictwa radnych Płocka. Rabin wyszedł na balkon i dawał znaki bolszewikom. Chłopcy od Hallera nie widzieli w tym absurdu, zamordowali go i poszli dalej. Proces rehabilitacyjny trwał cały okres międzywojenny. Broniono honoru armii, jak z Dreyfusem. Spor główny to, czy rabin wyszedł na balkon, czy nie wyszedł i co z niego widział, czy nie widział. Nie starczyło czasu na zakończenie procesu.
Potem mordowano dalej.

Wszystkie wpisy Ludwika

TUTAJ