Jerzy Klechta     Warszawski Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma, kierowany znakomicie przez prof. Pawła Śpiewaka, którego aktywność zasługuje na wysokie uznanie, wyda w 2017 roku pracę dr. Pawła Fijałkowskiego “Warszawska […]

7 września 2023 o 10 rano zmarł Jerzy Klechta w Zakładzie Opiekuńczo Leczniczym w Puszczy Marianskiej po wypadku rowerowym w Szwajcarii. Jerzy Klechta od lat wspopracowal z blogiem przysylajac co tydzien materialy […]

Do „Złotego wieku” Żydów polskich zalicza się okres  szesnastego wieku i pierwszą połowę siedemnastego wieku. Tu Żydzi znajdowali opiekę i szansę rozwoju. Królowie polscy  otaczali Żydów opieką. Ale sielanka nie trwała długo.  […]

Kim byli ? Można założyć, że już wówczas Żydzi byli wykształceni i zamożni. Prawdopodobnie umieli pisać i czytać. I to była w nich siła, największa – po dzień dzisiejszy. Już wówczas posługiwali […]

Tłum ma bardzo proszę iztości. W dziesiejszych czasach wzrastało do podmiotu polityki. Tłum nie myśli. Kieruje się emocjami. Najchętniej akceptuje wrogość do innych. Tłum nie ma światopoglądu i dlatego jest łoczy sterowany. Arystotelet posję dalej: „Tłum ma duszę […]

Agnieszka Graff polska  Żydówka  doświadczyła szczególnego wymiaru antysemityzmu. Otóż miała wypełnić ankietę pt. Postrzeganie i doświadczanie antysemityzmu. Badanie zleciła Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej . Celem Agencji jest „lepsze zrozumienie wpływu antysemityzmu […]

Bardzo różne były czasy, to Żydów w Polsce uciskano, to im sprzyjano. Złote czasy przypadły gdy panował król Zygmunt Stary . To wówczas przybyli wyśmienici żydowscy medycy z Włoch . Wówczas również […]

Warto chyba wiedzieć jaka była historia Żydów w Polsce. Sięga ona wieków średnich – pierwsze wzmianki o Żydach żyjących i mieszkających w Polsce odnotowujemy w  XI wieku. Jednak  od samego początku  skierowane […]

Nie wiemy dokładnie skąd Żydzi przybyli do Polski. Pierwszy kontakt prawdopodobnie nawiązali kupcy radanici. Na polskich ziemiach pojawili się już w lX wieku. Określenie to (radanici) najprawdopodobnie wywodziło się od perskiego słowa […]

Historia Żydów w Polsce jest bardzo bogata. Dziś o jej o bogactwie. Rozpoczęła się 1000 lat i nie była tak dramatyczna jak w naszych czasach. Dlatego warto o niej słów kilka. Pierwsze […]

Jeśli będzie dziś coś innego, dla wielu znanego to chyba jednak warto sięgnąć do dawnych czasów . Żydowska przeszłość jest bardzo bogata i chyba warto sięgnąć do dawnych czasów. Żydzi wszak na […]

„Jerusalem Post” przypomina żydowskie korzenie Żeleńskiego .  Wynika, że ani mu się śniło zostać bohaterem.  Nie interesowała go polityka , a Holocaust doświadczyli jego bliscy ale nie on. Odrzucił nawet studia w […]

Są wydarzenia o których zapominać nie wolno. Wielkim Poetą był Julian Tuwim. Dziś o Nim zapomniano. Może gdzieś Jego poezja budzi się z letargu, ze snu ale przecież to Wielki poeta, o […]

Otwock jest miastem położonym około 23 km na południowy wschód od Warszawy, znanym z uzdrowiskowej atmosfery i położenia w otoczeniu lasów i terenów zielonych. W okresie międzywojennym Otwock stał się popularnym miejscem […]

Łódź w czasie  II wojny św. była włączona do Reichu. Natychmiast po wojnie jako smyk ruszyłem z Mamą do babci, do Otwocka. Jazda samochodem wojskowym nie należała do przyjemności. Do dziś smród […]

Dzieje Żydów są bardzo bogate. Należą do nich Żydzi otwoccy. Co prawda pozostała po Nich garstka lecz nadal świeci blaskiem.  Żydzi osiedlili się tutaj dość późno, zaledwie pod koniec XIX w. Ale […]

Od czasu do czasu warto spojrzeć na mapę i zorientować się ilu i gdzie mieszkamy, żyjemy, zwłaszcza gdy Sowieci rozpętali wojnę światową burząc i mordując . To co było  dziś czy jutro […]

Bogata jest historia Żydów. Gdy wybuchła Il wojna światów zaczęła się ich gehenna. Między innymi albo nawet głównie w Łodzi. Licząca 230 tys. członków społeczność żydowska Łodzi  w czasie Il wojny światowej […]

Żydzi zapisali bogatą kartę w literaturze światowej, także polskiej. Antysemityzm w Polsce i Europie znalazł szerokie odbicie . Ale jednocześnie pisarze, artyści dawali wyraz sprzeciwu fali antysemityzmu. Do historii w polskiej literaturze […]

Gdy patrzymy dziś na żydowskie miasta i miasteczka w Polsce są one niewidoczne, nie ma ich. Nie ma  Żydów – jakby ich nie było. Znikł wizerunek Żyda. Przez wieki całe polski Żyd […]

Autorami talentu artystycznego byli Żydzi. I to gdzie – w fabrycznym mieście. Po zakończeniu I wojny światowej swoją siedzibę obrali miasto Łódź – wcześniej dalekie od poetów, rzeźbiarzy, muzyków, literatów, malarzy . […]

Latem 1941 r., po niemieckiej agresji na Związek Radziecki, Niemcy zaczęli dokonywać masowych rozstrzelań mężczyzn, kobiet i dzieci żydowskiego pochodzenia na terytoriach przejętych od Sowietów. Rzezie te stanowiły element „ostatecznego rozwiązania kwestii […]

A jednak nie damy rady. Kryzys ekonomiczny i nierozgarnięci politycy nie wyciągną Polski na prostą. Miałeś chamie złoty róg … Polacy w polityce nigdy nie byli silni, jednak aktualnie rządzący nie mają […]

Przed II wojną światową Żydów  w Polsce żyło 3,5 mln osób. Była to największa mniejszość narodowa w Europie. I druga co do większości w świecie. Rekord bili Żydzi w Warszawie – 300 […]

Wojna totalna, którą rozpoczął Hitler na pierwszym miejscu postawił wymordowanie Żydów. Pisząc o tym dzisiaj nie piszemy wyłącznie historii. Badacze sięgają do metod jakim się posługiwał Hitler, aby wymordować wszystkich Żydów. Największe […]

Zbrodnie na narodzie żydowskim nie są bynajmniej kartą zamkniętą. Skala tych zbrodni była i jest nadal niewyobrażalnym morderstwem. Nazizm dopuścił się masowych rozstrzelań mężczyzn , kobiet i dzieci. Masowe zbrodnie przeprowadzano w […]

Część działań upamiętniających i badających Holocaust , skupia uwagę na roli gett, obozów koncentracyjnych i ośrodków zagłady. Mniej uwagi  zwraca się na znaczenie masowych rozstrzelań w wymordowaniu sześciu wymordowaniu sześciu milionów ofiar […]

Są a jakby ich nie było. W internecie zamieszczona została lista Żydów . Tyle tylko, że nikt nie wie czy jest to lista prawdziwa czy nowy sposób na demonstrację antysemityzmu. Są imiona, […]

Ilu Żydów żyje, mieszka, ilu zrosło się z dzisiejszą Polską? W Polsce mieszka wielu świadomych swojego żydowskiego pochodzenia. I zarazem działają na rzecz rozwoju kultury polskiej . Większość mieszka w miastach.  Pierwsze […]

Człowiek i pisarz to znakomity. Urodzony 8 listopada 1923 w Warszawie.  Jeszcze dziś , w przeddzień 100 lat życia twórczość Jego jest pełna młodości. Józef Hen – bo o Nim mowa – […]

Spędziłem kilkanaście dni w Szwajcarii. Interesujące są opinie na temat Żydów w tym kraju. Archiwa szwajcarskie rzucają światło na rolę Polaków w ratowaniu Żydów mieszkających w Szwajcarii. Setki dokumentów archiwalnych ukazują rolę […]

Ongi Polska biła rekordy światowe pod względem mniejszości żydowskiej. Przed  II wojną  światową Żydów w Polsce było 3,5 mln . Rekord biła Warszawa : 300 tys. Żydów. Potem doszło do haniebnego exodusu […]

Na przestrzeni wieków Żydzi przeżywali  gehennę.. Np.w Hiszpanii mieszkało tam w  XII w. 90 proc. Żydów. 200 lat później Kastylia zamieniła się w masowe pogromy. Antysemicką „pałeczkę” przejęli Rosjanie. W latach 1881-1884 […]

Czy najwspanialszy śpiewak Kiepura był Żydem? A rzecz wygląda następująco. Najsłynniejszy przedwojenny śpiewak, którego głos sięgał wszędzie w przedwojennej Polsce i całej Europie był Żydem dzięki matce.  Miriam Neuman przyjechała do Sosnowca jako nastolatka i […]

W dziejach Polski występują  Polacy i Żydzi w jednej osobie i na odwrót, w historii żydowskiej występują w jednej osobie i jedni i drudzy. Oto jeden z przykładów. Inne za tydzień. Oto […]

Nieludzkim, jednym najstraszniejszych w historii pogromem Żydów była zbrodnia, do jakiej doszło we Lwowie. Tysiące Żydów mieszkańców Lwowa ginęli głównie z rąk Rosjan. 30 czerwca 1941 r. Lwów zamienił się w piekło. […]

Bogata i różnorodna jest dzisiaj liczba Żydów w Polsce. Temat ciekawie podejmuje Anita Czupryn. Według prawa Żydem jest ten, który miał matkę Żydówkę. Ale bywa różnie. Jedni chodzą do synagogi, inni Żydzi […]

 Na pl. Grzybowskim w Warszawie można zobaczyć wystawę „Spośród tysięcy…” Jest to wystawa wyjątkowa, godna obejrzenia. Jest ona poświęcona ofiarom Wielkiej Akcji Likwidacyjnej. Wtedy to bowiem Niemcy hitlerowskie wywieźli z Getta Warszawskiego […]

Spokojna, pozorna cisza, wiosenna pogoda zwodzi. A gdy wsłuchać w to, co się dzieje na zachodniej granicy polskiej jeszcze co prawda odgłosów wojny nie słychać, lecz jej pomruk raz po raz daje […]

Polska była krajem , w którym literatura żydowska rozwijała się tak wspaniale, że pod tym względem przodowała w świecie. Najpełniej w języku jidisz. Aż do wybuchu II wojny światowej. W zaborze rosyjskim […]

Bogata jest historia Żydów w polskiej literaturze. Zapisana jest w języku jidisz i w języku nowohebrajskim. Ongi była najbogatsza w świecie właśnie na ziemiach polskich. Dramat Żydów w II wojnie światowej, w […]

W Rosji nasila się antysemityzm –  w gronie Żydów narasta niepokój i usiłowanie opuszczenie tego kraju. Berel Nazar – naczelny rabin Rosji co prawda nawoływał do spokoju, lecz radykalny antysemityzm w Rosji […]

Cytadela warszawska – jedno z ważniejszych miejsc. I historycznie rzecz ujmując i na dzień dzisiejszy. Od lat blisko obok której mieszkam. Dziś piękna pogoda. Przeważały młode pary z dziećmi, zaś moich rówieśników […]

Większość Ukraińskich Żydów to potomkowie Aszkenazi. Czyli najstarszej wspólnoty żydowskiej. W Ukrainie dziś mieszka zatem najbardziej liczna grupa Żydów sięgających żydowskich potomków. Putin jest zatem mordercą historii Żydów. Obecnie na Ukrainie mieszka […]

Już jakiś czas temu trwał wyjazd Żydów z Ukrainy do Izraela. Wyjazdy zaczęły się przed wojną jaką wszczął Putin.Główny szlak wiódł przez Polskę, Także przez Węgry, Rumunię, w mniejszej skali przez Mołdawię. Nie była to podróż […]

80 lat temu symbolem warszawskiego getta była w okupowanej Warszawie kładka nad ulicą Chłodną. To jest właśnie ten symboliczny fakt. Przeszedł do historii mordu, jakiego świat nie zaznał. Co prawda kładka na ulicą Chłodną […]

80 lat temu warszawskim Żydom przekazany został do użytku drewniany most nad ulicą Chłodną. Bogata, dramatyczna jest historia mostu. Były to czasy wojny. Okupant hitlerowski chciał w ten sposób ułatwić komunikację. Most […]

Można odnieść wrażenie, że nie wszyscy znają historię własnego kraju czy własnego narodu. Tak przede wszystkim jest gdy mowa o antysemityzmie. Brałem udział w dyskusji podczas której pewien „uczony” uznał, że antysemityzm Polaków jest usprawiedliwiony. […]

Nieoczekiwanie poczułem się jakbym zgrzeszył. Jakbym zapomniał o miasteczku mojego dzieciństwa. O Otwocku. O otwockich Żydach. Przysłowiowe 100 lat minęło jak o nich pisałem, głównie o pani Puszetowej, przyjaciółki mojej babci Płochockiej. Były  jak siostry […]

Sowieci spod znaku Putina dopuszczają się najbardziej pod słońcem haniebnych działań w piśmie i słowie. Oto bowiem sowiecki szef ministerstwa spraw zagranicznych Siergiej Ławrow ni mniej ni więcej dopuścił się bezczelnego łgarstwa […]

  Żydzi ukraińscy to potomkowie Aszkenazi a jest to,czy tez była  jedna z najbardziej licznych żydowskich grup etnicznych. Obecnie na Ukrainie mieszka ok.300 tysięcy pochodzenia żydowskiego. W czasie II wojny światowej zginęło […]

Inwazja Rosji na Ukrainę rozpoczęła się 24 lutego i trwa po dzień dzisiejszy. Bombardowane są domy, szpitale, szkoły. Główny szlak transportu przerzutu Żydów ukraińskich wiódł i wiedzie nadal przez Polskę. Głównym menadżerem […]

Kilka dni temu media podały – przypisując to prezydentowi Ukrainy – że Ukraina po wojnie z Rosją Putina stanie się „wielkim Izraelem”. Nic głupszego nie można było wymyśleć. Sam Zełenski ( notabene […]

Marek Edelman wspólnie z Paulą Sawicką napisali ongi książkę pt.”I była miłość w getcie”. Stała się ona kanwą spektaklu Teatru Żydowskiego. Wkrótce premiera w Warszawie, w rocznicę wybuchu powstania w warszawskim getcie. Miłość! Marek Edelman […]

W dziejach  ludobójstwo było częste i bogata jest jego historia. Połowa populacji, około 60 milionów Chińczyków zginęło w trakcie mongolskich podbojów w XIII wieku, mniej więcej w tym samym czasie zamordowano przez […]

  O tym, że  nasza władza ( nasza nie nasza ) goni w piętkę widać, słychać i generalnie rzecz ujmując czyli mówiąc delikatnie jest do luftu. Bowiem ogłosiła, że epidemia w kraju […]

Nikt się tego nie spodziewał, mianowicie tego, że Sowietom z trudem pójdzie pokonanie tych, których Putin zapisał w swoim notesie na pożarcie. Rosja już jest trupem świata. Ale jest to żywy trup, śmiertelnie kąsający. Nie dziś […]

Jest wśród nas wielu, popijają wódeczkę, piwko, dla odmianę winko itp.i plotą trzy po trzy, słowem bzdury.  Patrzą w tv jak Putin urósł na zbrodniarza nr 1 , i nie widzą co […]

To, co dzieje się na Ukrainie przypomina wydarzenia o których trudno pisać. Jest jedno słowo, pojęcie, które oddaje dramat człowieka, ludzi mordowanych przez drugiego człowieka. Czy aby ci, którzy mordują należą do ludzi? […]

aktualnie rządzącym w prezencie Przed laty królował absolutyzm. Potem powstawały demokracje. Z upływem czasu, tu i ówdzie, skarłowaciały. Jak np. demokracje ludowe itp. I tak pozostało po nasze czasy. “Państwo to ja” […]