Uncategorized

Kim był Ludwik Zamenhof?

Zacznę od dobrych wiadomości. Sejm 7 kwietnia przez aklamację przyjął uchwałę wyrażającą cześć Ludwikowi Zamenhofowi w 100-lecie jego śmierci (przypadające 14 kwietnia).

Cieszy taka jednomyślność, bo pamięć po Zamenhofie ciągle budzi niezrozumiałe kontrowersje, największe chyba w Białymstoku, rodzinnym mieście twórcy esperanto.

Szczególnie gorąca dyskusja wybuchła rok temu, gdy samodzielne Centrum Kultury im. Ludwika Zamenhofa włączano do Białostockiego Ośrodka Kultury. Przeciwnicy tej decyzji traktowali ją jako likwidację i zamach na pamięć po najbardziej znanym białostocczaninie, zwolennicy cieszyli się, a istotę ich argumentów wyłożył Dariusz Wasilewski, radny miejski z komitetu obecnego prezydenta miasta.

Pisał na fejsbuku:

Sam pomysł budowania tożsamości Białegostoku, promowania go na świecie w oparciu o idee Zamenhofa jest nad wyraz kuriozalnym. Jednak czego się nie robi by płynąć w głównym nurcie modnego multikulturalizmu. Dlatego też Eliezer Lewi Samenhof był idealnym kandydatem zapewniającym „patronat” mediów głównego nurtu.

I dalej, geneza projektu Zamenhofa:

Idea uniwersalnego języka międzynarodowego, to pomysł, który Zamenhof starał się zrealizować. Jednak jak każda utopia dotyczyła ona również szerszego spektrum. Dlatego Zamenhof idąc śladami Hillela, staro żydowskiego myśliciela pragnął rozwiązać przede wszystkim problem żydowski. Propagował zjednoczenie narodów, zmianę dotychczasowej religii i obyczajów. Główną rolę w tym procesie miał odegrać naród żydowski, który “chcąc nie chcąc” miał stworzyć naród idealny, neutralny (emanacja ogólnie ludzkości), z neutralnym, narodowym językiem. Dodajmy do tego naiwne poglądy sprzeczne z Chrześcijaństwem, iż większe znaczenie ma miłość do człowieka niż miłość do Boga.

… oraz jej nieuniknione konsekwencje:

Utopie mają to do siebie, że ładnie brzmią, a są groźne w realizacji czego przykład dały inne utopijne programy, które na nieszczęście ludzkości były wdrożone (komunizm z CCCP, Trzecia Rzesza promująca Mittel Europę czy unionizm eurokratów).
Tragiczna sytuacja związana właśnie z praktycznym ubogacaniem się kultur, jaką obserwujemy na co dzień pokazuje iż idea multi-kulti legła w gruzach. Sama Angela Merkel potwierdziła upadek otwierania się na bezgraniczną tolerancję a setki tysięcy Niemców, Skandynawów na ulicach wykrzykują obecnie swe niezadowolenie.

Sejm nie wdawał się w dywagacje nad zgubnymi skutkami multikulturalizmu i roli Zamenhofa w rozwoju w tej niebezpiecznej idei, tylko stwierdził w uchwale:

Ludwik Zamenhof urodził się, dorastał i wychowywał w środowisku wielonarodowościowej społeczności Białegostoku, które stało się dla niego inspiracją do stworzenia języka ponadnarodowego. Uważał, że ludzi dzieli przede wszystkim bariera językowa, która wywołuje konflikty i nieporozumienia. Wierzył, że idea esperanta zjednoczy nie tylko esperantystów, ale stanie się siłą jednoczącą wszystkich ludzi. Ostateczna wersja esperanta, znana w dzisiejszej formie, została przez niego ukończona w 1885 r. Wraz ze wzrostem popularności języka esperanto Ludwik Zamenhof jako jego twórca zrzekł się wszelkich należnych mu praw, oddając esperanto na użytek całej ludzkości. W dowód uznania za wkład w powstanie ponadnarodowego języka i jego popularyzacji na świecie Ludwik Zamenhof w 1905 r. w Paryżu został odznaczony Orderem Legii Honorowej, a w 1913 r. wysunięto jego kandydaturę do Nagrody Nobla. Zmarł 14 kwietnia 1917 r.

Informacja o decyzji Sejmu ogłoszona w witrynie sejmowej idzie dalej, bo uznaje, że choć Zamenhof był esperantystą, to jednak wybitnym Polakiem:

14 kwietnia przypada 100. rocznica śmierci Ludwika Zamenhofa, twórcy międzynarodowego języka esperanto. Posłowie przez aklamację przyjęli dziś uchwałę upamiętniająca osobę tego wybitnego Polaka i wyrazili uznanie dla jego zasług i osiągnięć.

Nie koniec sprawy – znajomy przedstawiciel społeczności żydowskiej skomentował na fejsbuku:

Bardzo ładnie. To jednak kolejny oficjalny komunikat na różne tematy, w którym na próżno szukać słowa Żyd lub żydowski, chociaż jako żywo powinny się tam znaleźć. Widziałem ostatnio Informacje kulturalne TVP Kultura, które zdołały na przykład opowiadać przez kilka minut o willi Żabińskich i „osobach”, które się tam ukrywały, konsekwentnie nie informując kim były i dlaczego to robiły!

I zapętliło się. Rok 2017 jest decyzją UNESCO Rokiem Zamenhofa, Sejm postanowił uznać ten fakt poprzez maksymalnie neutralną uchwałę, która pozbawiona jest jakichkolwiek odniesień tożsamościowych. Można by stwierdzić, że uchwała jest zgodna z postnarodowym duchem Zamenhofa i esperanto, ujawnionym przez Dariusza Wasilewskiego. Tyle że od śmierci Zamenhofa wiele się wydarzyło, z Holocaustem włącznie, i kwestia pamięci po tych, którzy mieli na zawsze zniknąć z historii w ramach ostatecznego rozwiązania oraz ich kulturze, nabiera szczególnego znaczenia, zwłaszcza w kraju tak bardzo historycznie z kulturą i społecznością żydowską związanym.

Gdy o żydowski rdzeń tożsamości Zamenhofa upomniałem się na Twitterze, dostałem i z lewa, i z prawa, z różnych oczywiście powodów, ale za to samo. Problem elegancko rozwiązuje rosyjska Wikipedia, która wyjaśnia, że Zamenhof był polskim lekarzem okulistą i lingwistą żydowskiego pochodzenia, który urodził się w Białymstoku, w guberni grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego, zmarł w Warszawie w Królestwie Polskim. W tej prezentacji w sposób skondensowany przedstawiona jest cała złożoność momentu historycznego i środowiska społeczno-kulturowego, którą uchwała Sejmu bardzo niestety spłaszcza.

Dobrze, że jest uchwała oddająca cześć Zamenhofowi. Szkoda, że w poszukiwaniu dobrego rozwiązania jej treść została tak bardzo spłaszczona. Na szczęście nie wszystko zależy od Sejmu, a pamięć to głównie kwestia kultury. Poniżej żydowski Białystok śpiewany przez Karolinę Cichą.

 

Kim był Ludwik Zamenhof?

Sejm uczcił pamięć Ludwika Zamenhofa, twórcy międzynarodowego języka esperanto

Przyslala Rimma Kaul

Kategorie: Uncategorized

3 odpowiedzi »

  1. W szkole podstawowej i średniej – było to jeszcze przed Marcem (wtedy, w marcu byłam tuż przed maturą) mówiono nam o Zamenhofie. Był wszak białostoczaninem tak jak i my. Myśleliśmy o nim z dumą, że stworzył język, którego łatwo mogli nauczyć się wszyscy ludzie, po to, aby mogli się łatwo porozumieć ze sobą. Szanowaliśmy go, naprawdę. Wiedzieliśmy, w którym domu się urodził. Z tym większym smutkiem przyjęłam wiadomość o oblaniu farbą jego pomnika na placu przy ul Malmeda w Białymstoku. Byłam wówczas w Białymstoku. Był to dla mnie szok, że tak bardzo zmienił się stosunek niektórych białostoczan do człowieka, z którego kiedyś Białystok był dumny. Zal ogromny.

  2. Nie zdawalam sobie sprawy z faktu, ze Ludwik Zamenhof jest w dzisiejszych czasach, szczegolnie w Polsce, tak kontrowersyjna postacia.
    Niezrozumiala jes takze dla mnie postawa autorki “Kim byl Ludwik Zamenhof”. Czy uwaza ona, ze Zamenhof jest godny uznania, obchodow I ustawy Sejmu Polskiego za swoje osiagniecia? Czy przyniosl chwale Polsce czy wprost przeciwnie motywowaly go jedynie pro-syjonistyczne dazenia?
    Cytaty w blogu zlewaja sie z oryginalnymi myslami autorki . Trudno bardzo zorientowac sie kto jest chwalony a kto krytykowany.
    Najbardziej zadziwia wzmianka na temat Hillelismu verbatim przepisana z Wikipedii, ktora ma w dwoch zdaniach wyjasnic Homaranismo, centralna idee Zamenhofa, ktorej propagowaniu mial sluzyc uniwersalny jezyk przez niego storzony -Esperanto.
    Warto uswiadomic sobie I przemyslec ,ze wszelkie wysilki Zamenhofa zmierzaly ku temu aby ludzi do siebie zblizac. Aby wiecej ich laczylo niz dzielilo.
    Przypisywanie mu jakichkolwiek celow, ktorych oficjalnie nie glosil jest zaprzezceniem jego filozofii I negowaniem jego dorobku.
    Hanna Zamenhof-Zaruski (prawnuczka Ludwika)

  3. Nie trzeba się czepiać. Był Polakiem, także, taki jak Żydzi są Amerykanami w USA. Wszyscy wiedzą, że Żabińscy ukrywali Żydów, a nie mahometan, na przykład. Przecież ukrywanymi byli ludzie z getta (żydowskiego – dla niepoinformowanych). Po co szukać dziury w całym?

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.