10 marca mija rocznica śmierci Emanuela Ringelbluma, rozstrzelanego w 1944 w ruinach warszawskiego getta. Emanuel Ringelblum? Brzmi egzotycznie i chyba mało komu coś mówi, poza kręgami historyków zajmujących się Zagładą. Wśród nich Ringelblum jako inicjator i twórca Podziemnego Archiwum Getta Warszawskiego ma opinię bohatera najwyższej rangi.
Na czym polega to nietypowe bohaterstwo, co było przedtem?
Był Buczacz, w którym w 1900 roku Ringelblum się urodził, Nowy Sącz, w którym skończył państwowe gimnazjum (to one właśnie zapewniały przed wojną najlepsze, świeckie wykształcenie), a potem Warszawa, w której chciał studiować medycynę. Z naszego punktu widzenia to dobrze, że uniemożliwił mu to numerus clausus, czyli ograniczenia w przyjmowaniu Żydów na niektóre studia, i Ringelblum musiał zadowolić się historią, ale dla niego było to dotkliwe rozczarowanie i naoczny dowód istniejącej dyskryminacji.
Jako historyk badał dawne dzieje Żydów warszawskich, ale na życie musiał zarabiać jako nauczyciel, pisał dla prasy, udzielał się społecznie na kursach dla analfabetów, z niesamowitą energią pracował na wielu polach. Związał się z socjalistyczno-syjonistyczną partią Poalej Syjon–Lewicą, której ideały, takie jak walka o poprawę losu rzesz niewykształconych żydowskich robotników (znacznie mu bliższa niż plan budowy żydowskiego domu/ojczyzny w odległej Palestynie), miłość do jidysz i silne poczucie moralnej odpowiedzialności ukształtowały go jako historyka i przywódcę. Mimo narastającego antysemityzmu był optymistą przekonanym w latach 30. XX wieku, że Żydzi w Polsce mają przyszłość, wierzył, że historia Żydów w Polsce stanowi integralną część dziejów Polski.
Reszte tego ciekawego artykulu znajdzisz jak
Kategorie: Uncategorized
