Nadeslal Robert Mielcarek

Arcydzieła często są dziełami przypadku. Bywa, że przypadłości zdrowotne stają się katalizatorem działania i kreatywności. Tak też się stało i tym razem. Młoda, początkująca dziennikarka z ambicjami do pisania z przyczyn zdrowotnych zmuszona jest pracować w domu. Jako że, dziennikarskie rzemiosło jej nie wystarczało, książki przynoszone przez męża z biblioteki również nie zajmowały jej czasu potrzebowała czegoś więcej. Na przenośnej maszynie do pisania postanowiła wróć do porzuconej niegdyś beletrystyki i napisać opowieść na bliski sercu temat- o życiu mieszkańców Georgii w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XIX wieku.

Tak rozpoczęło się tworzenie jednej z najsławniejszych powieści świata, która w 1999

na łamach “Le Monde” w plebiscycie na 100 książek XX wieku zajęła 38 pozycję. Pozycje książkowe zostały wybrane z wcześniej przygotowanej listy 200 książek w głosowaniu, w którym wzięło udział 17 tys. Francuzów.

Wspomniana powieść to “Przeminęło z wiatrem” pióra Margaret Mitchell.

Domowe opowieści, dzienniki, rodzinne listy dziadków, osobiste historie mieszkańców ,pamiętniki i wycinki z gazet złożyły się na historię o starym Południu. Margaret Mitchell przy pisaniu nie robiła żadnych notatek, szkiców i planów. Fabuła powstawała w jej głowie a sam proces pisania trwał ponad 10 lat. W okresie procesu twórczego powieść nie miała nie tylko tytułu ale zmieniło się również imię głównej bohaterki.

Po wielu perypetiach wydawniczych “Przeminęło z wiatrem” zostało wydane 1936 roku w Wydawnictwie Macmillana. Rok później felietonista z Atlanta Constitution napisał, że: “Historia odkrycia panny Mitchell jest prawie tak fascynująca jak powieść, którą napisała”.

Była to prawda ponieważ Margaret była trudną ale zarazem twardą przeciwniczką w negocjacjach. Znała swoją wartość i wartość tego co napisała. Unikała prasy, wywiadów oraz wszelkiego rozgłosu związanego z wydaniem książki. Skrzętnie chroniła prywatność swoją i męża.

Błyskawiczny sukces wydawniczy książki zwrócił uwagę producentów filmowych z Hollywood. Samuel Goldwyn, Selznickowie, oraz inni producenci wyrazili zainteresowanie ekranizacją powieści. W 1938 roku “Przeminęło z wiatrem’ pojawiło się w warszawskim wydawnictwie Jakóba Przeworskiego.

15 grudnia 1939 roku w Loew’s Grand Theatre odbyła się spektakularna premiera filmu w reżyserii Davida O. Selznicka, który zakupił prawa do ekranizacji za niebagatelną sumę 50 tysięcy dolarów.

Szaleństwo na punkcie “Przeminęło z wiatrem ” osiągnęło swoje apogeum i przyczyniło się do zmartwień autorki niż zadowolenia.

Książkę “Przeminęło z wiatrem. Od bestselleru do filmu wszech czasów” napisali Ellen F. Brown i John Wiley Jr.Jest to pozycja pełna smaczków biograficznych. Książka prezentuje biografię Margarett oraz historię powstania najsłynniejszej powieści. Nigdy nie chciała, aby ktokolwiek pisał jej biografię. Prosiła, by dokumenty, listy, maszynopisy, kartoteki powieści, nie “zostały sprzedane, oddane, opublikowane lub w jakikolwiek inny sposób wystawione na widok publiczny”. Zawsze “chciała być oceniana na podstawie togo, co napisała, a nie tego, co powiedziała, jak się ubierała, co lubiła i czego nie lubiła”. Sytuacja na rynku wydawniczym, nieudane próby kontynuacji powieści zaowocowało zaprezentowaną biografią pisarki. Autorzy zapoznali się z ogromnym materiałem dokumentalnym. Mnóstwo listów, pism, relacji i archiwaliów przetworzyli by w możliwie obiektywny sposób przedstawić proces w którym nieuporządkowany i niekompletny maszynopis nieznanej pisarki z Południa staje się jednym z najpoczytniejszych bestsellerów powieściowych w historii literatury.

W książce zabrakło nieco smaczków związanych z ekranizacją, nie kończących się castingów do roli Scarlett. Mogą nużyć również perypetie prawników walczących o prawa autorskie, śledzących inscenizacje teatralne czy musicalowe. Nie można jednak mieć wszystkiego.Na pewno dla fanów Margaret Mitchell jest pozycją obowiązkową, tym bardziej, że jest to książka rocznicowa. W 2013 roku minęło 75 lat od polskiego wydania powieści i 50 lat od premiery filmu. Natomiast w 2014 roku obchodziliśmy jubileusz 75-lecia  premiery filmu w Atlancie.

Robert Mielcarek

Książka zrecenzowana dzięki wydawnictwu Aleja Róż

http://www.fzp.net.pl/ksiazki/przeminelo-z-wiatrem-od-bestselleru-do-filmu-wszech-czasow