Nadeslala Maria Ciesielska

Sprawiedliwy wśród Narodów Świata – tytuł przyznany:

6 lipca 1987

• Maria Ojrzanowska

Ukrywający się:

Historia pomocy

wrzesień 2014, dr Maria Ciesielska / red. Klara Jackl

Franciszka Tusk-Scheinwechslerowa, polonistka, trafiła do warszawskiego getta wrazz mężem i synkiem Wojtusiem. Dołączyła do przebywającej tam rodziny: rodziców, sióstri braci z rodzinami. Tuż przed pójściem do getta Maria Winnicka, polska znajoma, która przychodziła na konspiracyjne kursy organizowane przez Franciszkę, zaoferowała jej opiekę nad dzieckiem. Franciszka nie zdecydowała się jednak na rozstanie z synem. W 1942 r.wszyscy członkowie jej rodziny zostali rozstrzelani w getcie bądź wywiezieni do obozuzagłady w Treblince.

Kiedy w  grudniu 1942 r. Franciszka wyszła poza mury getta warszawskiego nie miała dokogo zwrócić się z prośbą o pomoc. Co prawda wiele osób udzielało jej wsparcia, ale były tod robne gesty nie gwarantujące bezpieczeństwa po „stronie aryjskiej”. Dopiero gdy spotkała siostry Ojrzanowskie, Marię i Janinę, które przyjęły ją do ich mieszkania na Czerniakowie,poczuła się względnie bezpiecznie.

Początkowo siostry zapewniły Franciszce schronienie nie wiedząc, że jest Żydówką. Gdy popewnym czasie zaczęło interesować się jej osobą gestapo, Franciszka wyjawiła im swoje pochodzenie. Siostry niezwłocznie przeniosły ją do swojego drugiego mieszkania przy ul.Mokotowskiej 63. Tam regularnie odwiedzały Franciszkę i dostarczały jej żywność. Po kilkumiesiącach wróciła na Czerniaków i tam też, wraz z siostrami, przeżyła okres powstaniawarszawskiego.

Po wojnie siostry pozostawały w kontakcie z Franciszką, która zmieniła nazwisko na NataliaObrębska. W swoim liście do Żydowskiego Instytutu Historycznego Franciszka pisała: „[…] o pomocy sióstr Ojrzanowskich w okresie okupacji, w latach 1943, 1944, 1945 – aż doWyzwolenia, o pomocy, dzięki której przeżyłam okupację, pisałam już w 1960 r. w nr. 33 Biuletynu Żyd. Inst. Historycznego w wspomnieniach p.t. „Cena jednego życia”.Bezinteresownie pomagały mi, ukrywały, przechowywały bez meldunku w swoichmieszkaniach. Odważne i wysoce etyczne, pozbawione całkowicie narodowościowych,religijnych i rasowych uprzedzeń, opiekowały się mną w okresie okupacji jak i obecnie”.

http://www.sprawiedliwi.org.pl/pl/cms/polscy-sprawiedliwi/