Sasza Szaron

W roku 2002, polskie MSZ przekazało do Zydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie 3,754 tzw  ‘palestyńskich’ paszportów. 

Paszporty, a wlasciwie dokumenty podróży,  stanowiły niewielką tylko część wszystkich paszportów  wydanych przez państwo polskie dla polskich Zydów podróżujacych w jedna tylko strone – mandatową  Palestyną. Analogia do naszych „marcowych” paszportów. 

Paszporty byly wydawane w Polsce oraz przez polskie placowki konsularne w innych krajach w latach  1929-1939. Sa to lata powiazane z Piata Alija do Palestyny 

Te paszporty, a wlaściwie dokumenty podroży, należalo po przybyciu na miejsce i po odzyskaniu  miejscowego dokumentu tożsamosci, zwrócic konsularnym wladzom polskim, ktore znajdowaly sie w  Jerozolimie i Tel Awiwie.  

Tylko 3,745 paszportow zostalo zwroconych polskim placowkom konsularnym w Palestynie i przeslano je  z kolei do MSZ w Warszawie. Po dluzszym okresie czasu, paszporty odnaleziono w archiwach MSZ i  przekazano do warszawskiego ZIHu jako material o wadze historycznej, gdzie zaopiekowala sie nimi  sekcja genealogiczna Instytutu i nastepnie w ramach wspolpracy z JewishGen i JRI-P (Jewish Record  Indexing-Poland), przetworzono je w baze dannych. 

Baza dannych zostala utworzona pod nazwa Polish Aliyah Passports 

https://jri-poland.org/jhi/jri-jhi-aliyah-passport.htm

Paszporty zawieraja 2,600 roznych nazwisk oraz 1,250 miejscowosci sa odnotowane jako miejsca  urodzenia. Lista nie zawiera ostatnich miejsc zamieszkania, w tym celu nalezy pozyskac kopie paszporu z  ZIH’u 

Paszporty zawieraja zdjecia i podpisy wlascicieli dokumentow, miejsca narodzin i ostatnie miejsca  zamieszkania, stan cywilny, oraz rozne oficjalne pieczatki i stemple marszruty podrozy do Palestyny 

Lista nazwisk: 

https://www.jri-poland.org/jhi/aliyah-passport_surn_new.htm

Ponizszy link zawiera dwie tabele zwiazane z wlascicielami paszportow: 

https://www.jri-poland.org/lists/AliyahPassportJHI_townList.htm

●Miejsca urodzin 

●Ostatnie miejsca zamieszkania  

Naliczniejsze miejsca urodzin lub zamieszkania wystepujace na listach:  Warszawa (190), Lwów (89), Berlin (79), Łódź (55), Wilno (53), Białystok (52), Kraków (50), Tarnów (46),  Przemyśl (43), Wiedeń (36), Grodno (33), Tarnopol (33), Stanisławów (31), Równe (29), Pińsk (27),  Częstochowa (26), Rzeszów (23), Baranowicze (21), Kołomyja (21), Radom (21), Zduńska Wola (20), Kalisz  (19), Lublin (19), Mława (19), Będzin (18), Dubno (17), Jarosław (17), Zamość (17), Suwałki (16), Kobryń  (15), Siedlce (15). 

Dosc spora proporcjonalna  ilosc urodzin w Berlinie odzwierciadla dzieci polskich Zydow urodzonych w  tym miescie. W nocy z 8 na 9 listopada 1938 roku, po wczesniejszym wypedzeniu polskich Zydow z  tertorium Niemiec i Austrii, nastapila pogromowa Noc Krysztalowa, noc palenia synagog i niszczenia  zydowskich sklepow. 

Dodatkowe uwagi: 

●Kopie polskiego paszportu, ktory zostal zwrocony, mozna otrzymac bezposrednio z ZIH’u w  Warszawie.  

●Osoby zamieszkale w Palestynie w okresie mandatowym nie otrzymywaly brytyjskie  obywatelstwo – byly uznawane jako „British protected persons”. 

●Osoby zamieszkale w Palestynie w okresie mandatowym podrozowaly na podstawie  dokumentow podrozy (travel documents): 

https://en.wikipedia.org/wiki/Mandatory_Palestine_passport

Opracował Sasza Szaron, Calgary, Canada