„Wszyscy nasi ludzie służą w wojsku i kochamy Izrael. Czujemy się Izraelczykami pod każdym względem. Jesteśmy jednak e Czerkiesami i zakorzenieni w kraju”.

Przetlumaczyl Sir Google Translate

Obecnie na Wzgórzach Golan znajduje się 13 czerkieskich wiosek, a w północnym Izraelu dwie, które nazywają się Kfar Kama i Rehaniya. Podczas wydarzenia Zoom dla ESRA, sieci, która pomaga anglojęzycznym osobom w pełni zintegrować się ze społeczeństwem izraelskim, nasz przewodnik Anat Harel wyjaśnił, że Czerkiesi „to górski lud, który żyje nad morzem”. Według Harela, obecnie w Izraelu jest 4000 Czerkiesów, którzy mają dobre stosunki ze społecznością żydowską.

„Bizantyjczycy nawrócili ich na chrześcijaństwo, ale w czasach osmańskich wielu z nich stało się muzułmanami” – podkreślił Harel. „W XIII i XIV wieku mieli własne królestwo na Kirassii nad Morzem Czarnym”. Po tym, jak ich ojczyzna, Czerkies, została zaatakowana przez Rosjan, zauważyła, że ​​Osmanie osiedlili ich w pobliżu obszarów druzyjskich, chrześcijańskich i kurdyjskich, jako lojalną wobec nich przeciwwagę. W ten sposób Czerkiesi mogli pobierać podatki z okolicznych terenów.

Aibek Nabso , dyrektor Centrum Dziedzictwa Czerkiesów, dodał, że obecnie w diasporze żyje sześć milionów Czerkiesów, którzy posługują się językiem, który jest obecnie zagrożony: „Jest to starożytny język fonetyczny, który wytwarza wyjątkowy dźwięk. Nazywa się Adyghe-0hza, język ludu Adyghe. W Izraelu arabski jest naszym czwartym językiem, ponieważ w domu posługujemy się Adyghe-Ohza, a w szkole uczymy się zarówno hebrajskiego, jak i angielskiego. Używamy arabskiego tylko do modlitwy”.Anat Harel

.

Według Nabso Czerkiesi cieszą się pozytywnymi relacjami ze społecznością żydowską, ponieważ tolerancja drugiego człowieka jest ważną wartością dla ich społeczności: „Każdy człowiek powinien być szanowany na swojej własnej drodze. Nie mam problemu z byciem Izraelczykiem i Czerkiesem. Jestem z tego dumny. Jestem też dumny, że jestem muzułmaninem. Jeśli potrafię zarządzać wszystkimi tymi tożsamościami razem, każdy może.

Hani Madaji , który kieruje Domem Dziedzictwa Czerkiesów i restauracją Nelchik w Rehavia, a także jest muzułmaninem, zgodził się: „ Służyłem w Brygadzie Golani i byłem oficerem Straży Granicznej. Wszyscy nasi ludzie służą w wojsku i kochamy Izrael. Czujemy się Izraelczykami pod każdym względem. Jesteśmy jednak Czerkiesami i zakorzenieni w kraju. Odkąd opuściłem wojsko, otworzyłem restaurację, a następnie zająłem się turystyką. Nasza restauracja nazywa się Nalchi, po naszej stolicy przodków. Nasza wioska została założona przez Czerkiesów, którzy przybyli w XIX wieku. Nasza wioska została zbudowana jak twierdza, ponieważ pobieraliśmy podatki z okolicznych wiosek i zarządzaliśmy punktem kontrolnym. Został zbudowany jak forteca, ponieważ nie było innej pobliskiej wioski czerkieskiej, która mogłaby przyjść nam z pomocą, gdyby nas zaatakowano.

Podobnie jak naród żydowski, naród czerkieski przywiązuje dużą wagę do swojej ojczyzny, która znajduje się nad Morzem Czarnym w Europie Wschodniej. Czerkiesi tak bardzo cenią swoją ojczyznę, że pisali liczne przysłowia podkreślające jej znaczenie. Według kilku takich przysłów czerkieskich: „Lepiej być biednym człowiekiem w swojej ojczyźnie niż królem w Kairze”, „kto walczy pod rodzimym niebem, zyskuje lwiej odwagi”, „kto nie kocha swojej ojczyzny, kocha nic” i „ten, kto traci ojczyznę, traci wszystko”

.

Czerkieska dziewczyna w tradycyjnym stroju. Zdjęcie: Anat Harel

Jednak większość Czerkiesów żyje obecnie w diasporze po wyczyszczeniu etnicznym ze swojej ojczyzny, podobnie jak naród żydowski został wyczyszczony etnicznie z Ziemi Izraela w starożytności. Jednak w przeciwieństwie do narodu żydowskiego, Czerkiesi nie byli w stanie odzyskać swojej ojczyzny. Niemniej jednak Harel, izraelska Żydówka, zauważyła: „Pamiętają swoją ojczyznę tak jak my”. Chociaż dziewięciu na dziesięciu Czerkiesów żyje na wygnaniu, istnieje ruch na rzecz przywrócenia Czerkiesu w Rosji.

Według Harela Czerkiesi byli jedną z największych ofiar rosyjskiej ekspansji imperialnej: „Rosjanie próbowali dostać się do Morza Czarnego, więc podbili Czerkies. W 1865 r. wyrzucono Czerkiesów ze swojej ziemi. Dochodziło do systematycznych masakr, nakazów deportacji i marszów śmierci. Zginęło półtora miliona. Nazywa się to ludobójstwem Czerkiesów. Zostali przyjęci przez Imperium Osmańskie, które przesiedliło ich na Bałkany, Anatolię i Lewant, w tym Syrię, Liban, Jordanię i Izrael. Jednak dziesiątki tysięcy zginęło na statkach po drodze”.

Zeynel Abidin Besleney , uczony z Centrum Globalnych Studiów Czerkiesów w Turcji, wyjaśnił : „ Pochód Rosjan faktycznie rozpoczął się w XVI wieku, ale podczas wojen rosyjsko-czerkieskich w XIX wieku stał się potężniejszy, silniejszy Rosjanie w końcu zajęli całą Czerkiesję, od wschodu do zachodu. Jeśli chodzi o skalę, około 85% ludzi jest wydalonych lub zabitych, ich kraj został najechany i skolonizowany. I jest dobrze udokumentowane, co się tam wydarzyło. Widzieliśmy konsekwencje, które nie różnią się zbytnio od konsekwencji, jakie ponieśli Żydzi”.

Nabso zauważył, że Rosjanie byli motywowani do popełnienia tego ludobójstwa nie tylko dlatego, że szukali ciepłego portu: „Kolejną motywacją były zasoby naturalne. Circassia jest bogata w złoto, srebro i brąz. To także przejście do Azji i na Bliski Wschód. To w połączeniu z faktem, że mogli stamtąd wypłynąć zimą, skłoniło Rosję do podboju Czerkies.

Shina Shibso zarządza fabryką sera czerkieskiego w Rehaniya, czerkieskiej wiosce w północnym Izraelu, która odniosła wielki sukces dzięki pomocy udzielonej jej przez jej teściową Nadrę. Jej mąż Itzik codziennie rano przynosi im świeżo odciągnięte krowie mleko, aby przygotować tradycyjny czerkieski ser: „Są ludzie w Tel Awiwie, którzy pytają, dlaczego go tam nie przywozimy. Chcą kupić. Jednak moim marzeniem jest, aby ludzie przyjeżdżali autobusami. Chcę, żeby ten biznes był większy i żeby pracowały tu wyłącznie kobiety”. Według Shiny, udało jej się prowadzić cały ten biznes, mając w domu małego syna: „Odkryłam, że byłam w ciąży, kiedy otworzyliśmy firmę. Znalazłem sposób, aby to zadziałało.”Flash90

Nadra Shabso , teściowa Shiny, zauważyła, że ​​dzisiejsze czerkieskie kobiety są bardzo niezależne i nie uległe, jak wiele kobiet w kulturze muzułmańskiej. Podczas gdy jej ojciec był jak szejk w jej domu, ponieważ jej matka robiła wszystko, postanowiła żyć bardziej wyzwolonym życiem:„Poznałam mojego męża Yousefa, kiedy byłam w czerkieskim zespole tanecznym. Byłem tancerzem, a on grał na akordeonie. Uciekł ze mną, a ja wyszłam za mąż bez konsultacji z rodzicami. Odebrał mnie z domu mojej babci i razem uciekliśmy do domu jego siostry. Więc moi rodzice musieli mnie szukać. Następnie mąż wysłał do rodziców dwóch krewnych, aby powiadomili ich o ślubie. To była moja decyzja, żeby się tak ożenić. Czasami rodzice nie wyrażają zgody na dane małżeństwo. Więc zrobiłem to i to wszystko. Moi rodzice pogodzili się z tym. Postrzegali to małżeństwo jako mój problem”.

Shabso uczyła się w żydowskim gimnazjum: „Byłam pierwszą dziewczyną we wsi, która uczyła się w żydowskim liceum w Safed. W ten sposób zdobyłam siłę, by wyjść za mąż i iść na studia. Zanim zdecydowała się pomóc synowej w fabryce sera, sama była nauczycielką w przedszkolu i zauważyła, że ​​jedna córka też jest nauczycielką, a druga jest pracownikiem socjalnym: „Moje córki zarabiają własne pieniądze. Jesteśmy wyzwoleni jak żydowscy Izraelczycy”.

 Rachel Avraham 

Rzut oka na społeczność muzułmańską Czerkiesów w Izraelu