.–Wiersze, piosenki i opowiadania zbieram od czasów szkolnych. Wyszperane z najbardziej zapomnianych zakamarków opuszczonych strychów oraz zakurzonych bibliotecznych półek, znalezione przypadkowo w starych czasopismach i książkach… Wpisywane mozolnie do zeszytów aż do 1996 roku, kiedy to postanowiłem „wrzucić” je do Internetu. Tak powstała strona „Listów z krainy snów…” (www.wiersze.co). Niech ponownie ożyją i będą źródłem nadziei i siły dla innych

Książki

Dziś chciałbym Wam polecić książkę “Poza strachem” Barbary Stanisławczyk. „Ryzykowali wszystko: życie własne i swoich bliskich, swoich sąsiadów i całych wsi, by ratować Żydów, często zaledwie znajomych lub nawet zupełnie sobie obcych. Wojna splotła ich losy tak, że – jak pisze Autorka – stali się syjamskimi braćmi, zrośniętymi nie ciałem tylko groźbą śmierci. Wydawałoby się – na zawsze. Ale czy tak było? Czy wybawiony stawał się wybawcą, kiedy po wojnie ich losy się odwróciły?

Autorka dotarła do uczestników tamtych wydarzeń, przeprowadziła dziesiątki rozmów, zdobyła unikalne zdjęcia, listy i dokumenty. Zadała trudne pytania, których nikt przed nią publiczne nie postawił: Czy wolno ratować obcych kosztem własnych dzieci? Co mówi sumienie? Jakie uczucia rodzi skrajna zależność w czasach pogardy? Wreszcie, czy istnieje wdzięczność i jaki ma smak? To książka do bólu prawdziwa i na wskroś przejmująca, pokazująca złożone więzi, jakie rodzą się między prześladowanymi a ich wybawcami. Swoim horyzontem wykracza poza czas wojenny, odsłaniając późniejsze, dramatyczne losy wybawców, którzy w nowej rzeczywistości nagle sami stawali się ofiarami. Zweryfikowana po latach przez Autorkę wersja książki „Czterdzieści twardych” ukazuje się pod nowym tytułem „Poza strachem”.

Barbara Stanisławczyk – pisarka, reportażystka, publicystka, wykładowca akademicki (UW, PAN, UKSW, Collegium Civitas), dr nauk społecznych. Była prezes Polskiego Radia, dyrektor wydawnicza wydawnictwa „Przekrój”, redaktor naczelna miesięcznika „Sukces”, autorka wielu książek, poświęconych m.in. twórczości Marka Hłaski.

Piosenki

Jest już dostępna na platformie YouTube najnowsza piosenka Sanah. To zaskakująca interpretacja muzyczna do znanego wiersza Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej “Pocałunki”. W nagraniu teledysku udział wzięła grupa polskich harley’owców: 

Z coverów, czyli nowych aranżacji wcześniejszych utworów, zachwyciłem się nowym wykonaniem starego przeboju ABBY “The winner takes it all” w wykonaniu metalowego zespołu “At Vance”, założonego w Niemczech w 1998 roku przez wokalistę Olivera Hartmanna i gitarzystę Olafa Lenka. Jeśli do tego jeszcze dodać teledysk oparty na filmie “Pride and Prejudice” (“Duma i uprzedzenie”) to uczta duchowa i turbopower do treningów biegowych gwarantowane.

Wielbicielom nieco spokojniejszych kawałków polecam “Niewolnika miłości” (“Slave to Love”) brytyjskiego piosenkarza, muzyka i kompozytora Bryana Ferry.

Filmy

Obejrzałem film “System” w reż. Daniela Espinosy z 2015 roku (tytuł oryginalny “Child 44”). Dobre, mocne kino.

“System” jest adaptacją powieści Toma Roba Smitha, zainspirowanej prawdziwą historią śledztwa w sprawie morderstw dzieci w ZSRR w drugiej połowie XX wieku. Jedną z ról zagrała Agnieszka Grochowska (“Wałęsa. Człowiek z nadziei”, “Bez wstydu”). Lata 50. XX wieku, stalinowska Rosja. Młody i ambitny funkcjonariusz Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Lew Demidow (Tom Hardy – “Zjawa”, “Incepcja”), pnie się po kolejnych szczeblach kariery. Całkowicie oddany sowieckim ideałom i przyjmujący zalecenia partii za święte prawo, bezrefleksyjnie wykonuje wszystkie rozkazy. Kiedy zostaje zamordowany mały chłopiec, władze kwalifikują zdarzenie jako nieszczęśliwy wypadek i rozkazują Demidowowi zatuszowanie sprawy. Rodzice zabitego chłopca nie wierzą jednak w oficjalną wersję wydarzeń. Wkrótce w całej Rosji zaczynają ginąć kolejne dzieci. Tymczasem żona Lwa, Raisa (Noomi Rapace – “Millennium: Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet”, “Prometeusz”), zostaje oskarżona o szpiegostwo na rzecz zachodniego mocarstwa. Demidow nie chce zeznawać przeciw niej. Za karę zostaje zdegradowany i zesłany z Moskwy na prowincję. Wkrótce rozpoczyna prywatne śledztwo w sprawie bestialskich morderstw. Naraża się przełożonym, którzy są gotowi na wszystko, by go uciszyć. To, co odkrywa wskutek własnego dochodzenia, stanowi dla niego prawdziwy szok…

Zwiastun Filmu

Anegdota: w 2015 roku, na kilka dni przed premierą w Rosji, film został zablokowany przez tamtejsze Ministerstwo Kultury i odpowiadającą za dystrybucję firmę Central Partnership. Powodem było “rzekome” przeinaczanie przez twórców faktów historycznych, “niewłaściwe” przedstawianie ZSRR oraz “fałszowanie” wizerunku obywateli radzieckich. Resort kultury w Moskwie stwierdził, że wyświetlanie filmu przed obchodami 70. rocznicy zwycięstwa nad nazistowskimi Niemcami jest “niedopuszczalne”.

Ciekawostki medycze: Aspiryna – plusy i minusy

Eksperci z Massachusetts General Hospital w Bostonie (USA) zauważyli, że u przyjmujących aspirynę seniorów zaawansowane nowotwory rozwijają się szybciej. W badaniu wzięło udział 19 tys. ogólnie zdrowych osób starszych, z których część przez kilka lat codziennie przyjmowała 100 mg aspiryny. Z drugiej strony analiza badań opublikowana na łamach “British Journal of Clinical Pharmacology” wykazała, że przyjmowanie małych dawek aspiryny z jednej strony zmniejszało o 20 proc. ryzyko choroby niedokrwiennej serca, ale z drugiej – ponad dwukrotnie zwiększało ryzyko krwawień w górnym odcinku przewodu pokarmowego. Zapraszam do przeczytania ciekawego podsumowania badań na temat aspiryny (kwasu acetylosalicylowego), które powstało w oparciu o artykuły z prasy naukowej: “Daily aspirin therapy: Understand the benefits and risks”, “Frequent aspirin use shows promise for preventing ovarian cancer in individuals at higher risk” , “Effect of low-dose aspirin on health outcomes: An umbrella review of systematic reviews and meta-analyses” , “Low-dose aspirin may increase anaemia risk in healthy older adults: study”, “Aspirin may accelerate progression of advanced cancers in older adults”:

https://terapia.com.pl/pl/node/4355

Ciekawostki turystyczne: Najsilniejsze paszporty świata. Polska przed USA

Na szczycie listy najsilniejszych paszportów świata znalazł się Singapur; Polska wraz z Australią i Węgrami są na szóstej pozycji – informuje magazyn “Forbes”, powołując się na ranking paszportów firmy doradczej w sprawach obywatelstwa i rezydencji Henley & Partners.
Posiadacze singapurskiego paszportu mogą podróżować bez wizy do 192 krajów. Po raz pierwszy od pięciu lat w 2023 roku na szczycie rankingu Henleya nie znalazła się Japonia, która spadła na trzecie miejsce, za Niemcami, Włochami i Hiszpanią (ex aequo na drugim miejscu – bez wiz do 190 państw).
Prócz Japonii na trzecim miejscu w tym rankingu znalazły się Austria, Finlandia, Francja, Luksemburg, Szwecja i Korea Południowa (189 krajów).
Wielka Brytania, Holandia, Dania, Irlandia są na czwartym miejscu (188) krajów. Na piątym – Belgia, Czechy, Nowa Zelandia, Norwegia, Portugalia i Szwajcaria.
Polska, Australia i Węgry plasują się na szóstym miejscu (186), na następnym – Kanada i Grecja (185), a na ósmym – Litwa i USA (184).
Dziewiąte miejsce zajmują Łotwa, Słowacja i Słowenia (183), a dziesiąte – Estonia i Islandia (182).
Obywatele Afganistanu mogą dostać się bez wizy tylko do 27 innych państw i tym samym znaleźli się na końcu listy.
Ranking Henley Passport Index, prowadzony od 2006 roku, jest jednym z kilku rankingów sporządzanych przez firmy finansowe w celu klasyfikacji paszportów wedle możliwości swobodnego podróżowania ich posiadaczy. Na liście Henley znajduje się 199 paszportów. Jest aktualizowany w czasie rzeczywistym przez cały rok, jeśli wchodzą w życie zmiany w polityce wizowej. Ranking jest oparty na danych dostarczanych przez Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych (IATA).

Biegi

19. lipca ukończyłem trudny bieg “Chichen Itza” na Półwyspie Jukatan w Meksyku. Pokonanie 154 kilometrowej trasy zajęło mi 16 dni. Nazwa biegu (Chichén Itzá) pochodzi od prekolumbijskiego miasta, założonego w tym miejscu przez Majów w IV-VI w. Zachowane zabytki w jego częściach południowej i zachodniej są związane z wcześniejszą kulturą Majów, a w części północnej – z późniejszą kulturą Tolteków. Ostateczny układ miasta powstał po 900 roku. Z tego okresu pochodzą najwspanialsze budowle: największe na terenach Mezoameryki boisko do rytualnej gry w piłkę (o długości 150 m), El Castillo – świątynia Kukulkana (Świątynia Zamek), Świątynia Wojowników (Templo de los Guerreros), grupa Tysiąca Kolumn i Świątynia Jaguara oraz wiele mniejszych piramid, budowli i wolno stojących ołtarzy. Na pamiątkę pozostanie mi piękny medal z Chichén Itzá.

Na zakończenie

Zacząłem od piosenki Sanah do wiersza Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej “Pocałunki”. To jeden z moich ulubionych utworów, dlatego chciałbym na zakończenie przypomnieć jego pełny tekst.

Wciąż powtarzasz uparcie i skrycie
Patrzysz w okno i smutek masz w oku
Przecież mnie kochasz nad życie
Sam mi mówiłeś przeszłego roku

Nie widziałam Cię już od miesiąca
I nic, jestem może bledsza
Trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca
Lecz widać można żyć bez powietrza

Gdy się miało szczęście, które się nie trafia
Czyjeś ciało i ziemię całą
A zostanie tylko, tylko fotografia
To jest, to jest bardzo mało

Powiedziałeś mi: kiedy do mnie piszesz
Nie wystukuj wszystkiego na maszynie
Dopisz jedną linię własną ręką
Kilka słów, doprawdy nic wielkiego
Tak tak tak....

Wciąż się śmiejesz, lecz coś tkwi pozatem
Patrzysz w niebo na rzeźby obłoków
Przecież ja jestem i niebem i światem
Sam mi mówiłeś przeszłego roku

Nie widziałam Cię już od miesiąca
I nic, jestem może bledsza
Trochę śpiąca, trochę bardziej milcząca
Lecz widać można żyć bez powietrza...

* * * 

Miłych, dobrych snów…

Jarek Kosiaty
Listy z krainy snów - www.wiersze.co

Wszystkie wpisy Jarka TUTAJ