Nad życiem religijnym Krościeńczan wyznania Mojżeszowego (jak odnotowywano w rejestrach z tamtego czasu) czuwała przez kilka pokoleń rodzina Baumöhl. W okresie międzywojennym Rabinem był Joel Mojżesz Baumöhl syn Rabina Nachuma (na fotografii) i Sary, która z domu nazywała się Ziegler. Joel wraz z żoną Slawą mieszkali na ulicy Jagiellońskiej 108. Mieli dwóch synów starszego Józefa i młodszego Ozeasza (Yehoshua) studentów szkoły rabinicznej, którzy kontynuowali rodzinną tradycję. Krościenko jak i Szczawnica korzystały z mądrości i wiedzy jednego Rabina. O ubój rytualny zgodny z prawem halachy dbał w miasteczku Diller Baruch zamieszkały przy ulicy Jagiellońskiej 267 m 2. Księgi metrykalne skrupulatnie prowadził Engländer Mojżesz na co dzień mieszkający niedaleko Barucha na Jagiellońskiej 294. O zdrowie wszystkich mieszkańców dbał zamieszkały od urodzenia w Krościenku Riegelhaupt Salomon oraz Stefania Riegelhaupt farmaceutka, która przybyła do Krościenka w 1938 roku. Razem mieszkali na Jagiellońskiej 118 m2. Wśród adwokatów, którzy w różnych okresach działali w miasteczku warto przypomnieć Józefa Steina Rynek 63 m 1 dla którego pracowała stenotypistka Weisstub Regina, doktora Pawła Sonnenthala Jagiellońska 302 m 1. Na ulicy Jagiellońskiej a później na Św. Kingi 381 mieszkał Bolesław Lustig urodzony w Marcinkowicach . W wojsku w latach 30 tych służyli kanonier Nałun Sussman, Schraut Schilim, Buchsbaum Izaak, kapral Heller Efraim, Traürig Józef, Nichtborger Hersch . W rynku pod numerem 406 przyjmował dentysta Kanengisser Efroim. W 1926 swój zakład fryzjerski otworzył Bruchlinder Abracham który przeprowadził się z Nowego Sącza. Piekarzem był Nichtborger Abracham Raruch który wraz z rodziną mieszkał przy Jagiellońskiej 21 m1.
Rabin Joel na początku 1939 roku wyjechał do Wiednia gdzie zmarł tuż przed wybuchem wojny. Tam jest pochowany.Historia jego dzieci ma dwa oblicza. Młodszy syn Ozeasz pobierał nauki w słynnej Jesziwie (szkole) Chachmej Lublin założonej przez Rabina Jehudę Szapira. Była to największa talmudyczna uczelnia na świecie. Biegły w znajomości prawa został Rabinem w Opocznie. Trwał przy swoich wiernych do końca. Został zamordowany wraz z Żydami z Opoczna i okolic w 1942 roku w obozie zagłady w Treblince. Inaczej szczęśliwiej potoczyły się losy starszego z braci Józefa, który wyjechał do USA gdzie pobierał nauki w Crown Heights w Brooklynie. Przetrwała fotografia na której naucza mając za sobą zdjęcie Rabina z Lublina. Dzięki niemu tradycja rodzinna przetrwała. Został Rabinem a potomek tej oddanej służbie Bogu i wiernym rodziny jest dzisiaj Rabinem społeczności JCC w Krakowie. Avi Baumol kontynuuje historię, która tak mocno związana jest z Krościenkiem n/D. Wspiera i pomaga mi w projekcie, sprawił, że informacja o naszych działaniach dotarła do wielu miejsc a nawet pokonała ocean.
P.S Z relacji Izaaka Goldmana dowiadujemy się, iż po wyjeździe Rabina Joela jego następcą w Krościenku został Rabin Halpern. Czy był to Efraim Halpern znajdujący się na naszej liście? Być może. Większość z wymienionych osób w dzisiejszym wpisie znajdzie się na naszym pomniku.
Kategorie: wspomnienia
