W Polsce dobrze się ma „antysemityzm ludzi łagodnych i dobrych”. Mnóstwo w nim kodów płytko ukrytych, takiego mrugania okiem, żeby niby nie powiedzieć, ale wysłać czytelny sygnał. Z Piotrem Foreckim, autorem książki „Po Jedwabnem. Anatomia pamięci funkcjonalnej”, rozmawia Kinga Dunin.

Kinga Dunin: Może przypadkiem widziałeś taką satyryczną animację, którą wyemitowała TVP Info w programie Minęła 20 – Jak powstaje Ruda Konstytucja?

Piotr Forecki: Widziałem.

Przypomnijmy, że na tym filmie pokazane jest, jak bezmyślna opozycja, uosabiana przez kobietę spoliczkowaną podczas demonstracji przez pisowską urzędniczkę, jest produkowana taśmowo. Przy taśmie w takt stalinowskiej piosenki pracują znane postaci polityczne… I jedna mniej znana, związany jakoś z KOD-em niejaki Farmazon, który…

Jego wygląd budzi jednoznaczne skojarzenia. Odniosłem wrażenie, że posłużono się tutaj figurą symbolicznego Żyda. Czy wszyscy wiedzą, kim jest Farmazon? Ja na przykład nie wiedziałem. Ze względu na swoją fizjonomię po prostu świetnie się nadawał do sklejenia właśnie takiej figurki. Ready made – można takie kupić na odpustach, w cepeliach, na festiwalach kultury żydowskiej… Taka figurka, z całym rezerwuarem znaczeń, świetnie mieści się w samym centrum polskiego imaginarium. Odwołania do takiego obrazu Żydów znajdziemy przecież również w głównym nurcie, np. na okładkach tygodnika „Polityka”. Zazwyczaj, jeśli poruszana jest jakakolwiek tematyka żydowska, muszą pojawić się brodaci ortodoksyjni Żydzi. Wszyscy doskonale wiedzą, jak wygląda w Polsce medialny wizerunek Żydów – ich symboliczna reprezentacja. No i zapewne dlatego właśnie ona się w tym filmiku znalazła.

Wrócimy jeszcze do tego. A tak na marginesie, bo nie o tym będziemy rozmawiać, zwróciłeś też uwagę na kwestię genderową w tym filmiku?

To znaczące, że producentami są tylko mężczyźni, a opozycyjnych demonstrantów spod sztancy reprezentuje kobieta. To oni nadają jej ostateczny kształt i wręczają białą różę.

Protest jest kobietą?

Calosc TUTAJ