W miarę jak Iran i sunnickie państwa arabskie godzą się ze sobą, Izrael zostaje pozostawiony na lodzie.
Niecały rok temu Lawrence Haas, starszy współpracownik American Foreign Policy Council, napisał artykuł dla The Hill zatytułowany “U.S. needs a strategy for a realigned Middle East”. Stwierdził: “Jak pokazują ostatnie wydarzenia, Bliski Wschód staje się coraz bardziej podzielonym regionem, z Izraelem i jego rosnącymi sojusznikami z Arabii Sunnickiej po jednej stronie, a Iranem i … jego sojusznikami z grup terrorystycznych po drugiej. Minęły już czasy, kiedy region był podzielony w inny sposób – między Izraelem a wszystkimi innymi”.

Teraz wydaje się, że to już zamierzchła historia.

Dziś Iran przywraca i poprawia stosunki dyplomatyczne z Arabią Saudyjską, Zjednoczonymi Emiratami Arabskimi, Bahrajnem i Jordanią. Syria, parias Ligi Arabskiej z powodu ludobójstwa dokonywanego na sunnickich Arabach, jest teraz ponownie witana w gronie członków tej organizacji. W zeszłym tygodniu ministrowie spraw zagranicznych Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Iranu “uzgodnili wzmocnienie współpracy”. Jeszcze niedawno Zjednoczone Emiraty Arabskie były solidnym członkiem antyirańskiej osi regionalnej.

Chiny chętnie wypełniły pustkę po wycofaniu się Amerykanów i podpisały długoterminowe umowy gospodarcze z Iranem i Arabią Saudyjską. Według Bloomberga, Pekin “wkracza w coraz większą przestrzeń między Waszyngtonem a Arabią Saudyjską. (…) Chiny odcisnęły swoje piętno na regionie w sposób, którego nie można było przewidzieć jeszcze pół roku temu”. Z pomocą Chin irańska gospodarka “oporu” pomogła utrzymać i wspierać swoich terrorystów.

W tej grze Izrael jest pozostawiony sam sobie. Obietnica porozumień z Abrahama została złamana. Jeżeli konflikt izraelsko-palestyński przerodzi się w pełnoprawną intifadę, sojusznicy z Porozumień Abrahama i Jordania mogą ograniczyć stosunki. Chiny są tak pewne swojego nowego statusu w regionie, że ich minister spraw zagranicznych Qin Gang zachęca do rozmów między Izraelem a Palestyńczykami, które kiedyś były wyłączną domeną amerykańskiego Departamentu Stanu.

Fundamentem tej zmiany są przemożne wpływy Iranu w Libanie, gdzie jego proxy Hezbollah dominuje nad kontrolą militarną i przytłumia libańskie siły zbrojne, a także ma prawo weta wobec nominacji libańskiego rządu. Według Al-Monitor “Ministerstwo Obrony Izraela poinformowało, że w zeszłym roku Hezbollah otrzymał od Iranu 700 milionów dolarów”. Wpływ Iranu w Syrii wzrasta w postępie geometrycznym, a IRGC zwiększa swoją obecność i dominację nad oblężonym syryjskim wojskiem, pomimo ciągłych izraelskich ataków na przekazywanie przez Iran precyzyjnie naprowadzanych pocisków do Libanu.

Nowa orientacja obejmuje coraz większe umocnienie Iranu w Iraku. Według INSS, rząd nowego premiera Iraku al-Sudaniego “dostarczył impulsów i płatności finansowych proirańskim milicjom w Iraku, mianując ich wysokich rangą członków na lukratywne stanowiska w instytucjach władzy. … Te wewnętrzne zmiany mogą zwiększyć możliwości proirańskich bojówek i zdolność reżimu irańskiego do wykorzystania ich na froncie irackim do regionalnych operacji wojskowych, a także operacji wymierzonych w Izrael”.

Na południu, poprawa stosunków Arabii Saudyjskiej z Iranem osłabiła, jeśli nie zlikwidowała, antyirańską oś arabską. Jako dominujący gracz w regionie, Saudyjczycy zasygnalizowali członkom Porozumień Abrahama, że mogą chcieć zmienić swoje stosunki z Izraelem.

Na wschodzie Jordania, kolejny cel irańskich pragnień, poinformowała, że jej Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Ministerstwo Spraw Zagranicznych Iranu zbliżają się do ponownego nawiązania stosunków. Jordania, wieloletni sojusznik USA, który zawarł nieformalny traktat pokojowy z Izraelem, zabezpiecza swoje interesy, ponieważ na jej wschodniej granicy z Irakiem działają irańskie bojówki. Jest to kolejna konsekwencja irańsko-saudyjskiego porozumienia.

Na północy prezydent Syrii Bashar Assad, pomimo ludobójstwa, któremu przewodził podczas syryjskiej wojny domowej, jest ponownie przyjmowany do Ligi Arabskiej. Jako klient Iranu, sprawia to, że ciągłe izraelskie ataki na irańskie transporty amunicji, broni i pocisków stają się trudniejsze, zwłaszcza że Rosja jest mocno zakorzeniona w Syrii i posiada zmodernizowane bazy morskie i lotnicze.

Konsekwencje nowej i rosnącej antyamerykańskiej osi Iran-Chiny-Rosja powodują, że nasi bliskowschodni sojusznicy ponownie rozważają swoje relacje, przechodząc od zdecydowanego sprzymierzenia z USA do pozycji bardziej neutralnej.

Administracja Bidena ma nadzieję, że nowy układ na Bliskim Wschodzie stworzy okazję do nakłonienia Iranu do ponownego przystąpienia do rozwodnionego porozumienia nuklearnego, co pozwoli Białemu Domowi na przekazanie irańskiej kasy przyszłej administracji. Jeśli tak się stanie, spodziewaj się intensywnych amerykańskich nacisków na Izrael, aby powstrzymał się przed atakiem na Iran, aby nie przysporzyć problemów najbliższemu sojusznikowi Izraela. Izraelska powściągliwość w odpowiedzi na amerykańskie naciski zostanie zinterpretowana przez Iran jako słabość, którą należy wykorzystać, co jeszcze bardziej zacieśni pętlę wokół Izraela.

Tak jak rosyjska inwazja na Ukrainę zaskoczyła Stany Zjednoczone i ich europejskich sojuszników – a dziś panuje zgoda, że następnym nieszczęściem będzie chińska inwazja na Tajwan – tak w polityce zagranicznej nic nigdy nie idzie zgodnie z planem. Oderwanie amerykańskiego wzroku od Bliskiego Wschodu z powodu kłopotów na Ukrainie i Tajwanie jest zaproszeniem dla przeciwników Ameryki do podjęcia ryzyka, którego nie rozważali w niedawnej przeszłości.

Bliski Wschód zawsze wydaje się mieć ostatnie słowo. Za rok zmienne układy regionalne mogą się rozpaść lub jeszcze bardziej odizolować Izrael. Bądź na bieżąco.

Dr Eric R. Mandel jest dyrektorem MEPIN, Sieci Informacji Politycznej na Bliskim Wschodzie. Regularnie informuje członków Senatu USA, Izby Reprezentantów i ich doradców ds. Polityki zagranicznej. Jest felietonistą „The Jerusalem Post” i współpracownikiem i24TV, „The Hill”, JTA i „The Forward”.

Zacieśnianie pętli wokół Izraela