Marian Marzynski

Pierwsi polscy Żydzi  przybyli do Argentyny w roku 1883 na pokładzie statku  „Veser”, który urósł  w legendę żydowskiego „Mayflower”. Nazwano ich Gauchos Juedos, „żydowskimi kowbojami”. Osiedlali się na nieuprawianych ziemiach w prowincji Santa Fé.  Założyli tam miasteczko Moisés Ville . Na początku 20 wieku mieszkało w Argentynie 200000 Żydów ze wschodniej Europy.  W 1938 dołączyła do nich córka siostry  mojego dziadka Moshe Kusznera, Sonia Kantorowicz -Tunik.  Argentyna była dla niej  krajem przejściowym. W latach sześćdziesiątych  Tunikowie zaczęli  emigrować do Izraela. Poznałem tę rodzinę, dzięki synowi Sonii – Chelo, który opisał jej dzieje. Przed opuszczeniem  Buenos Aires Chelo ożenił się z Diną.

Po przyjedzie do Izraela Chelo i Dina wstąpili do kibucu Hatzerim założonego w roku 1946 przez żydowskich imigrantów z Polski, położonego na pustyni Negev, koło miasta Beersheba, 40 kilometrów od granicy ze strefą Gazy.

Zdjęcie „kibucników” Hatzerim, z lat 60. W sąsiedztwie jest izraelska baza lotnicza z amerykańskimi samolotami F-151, N-345 i F-161, i tarczą antyrakietową. Kibuc zbudował schrony na wypadek ataków z Gazy.

Kibuc przydzielił Tunikom mały domek.

Chelo i jego siostry-bliźniaczki w przerwie nauki hebrajskiego w ulpanie.

1967. Wybucha wojna sześciodniowa z Egiptem. Chelo jest wcielony do armii izraelskiej.

Z Diną, która dalej uczy się hebrajskiego, spotykają się w koszarach wojskowych.

Po wojnie, w roku 1969, urodził się im syn Hagai.

Nowa wojna wybucha w roku 1973. Zaatakowali nas w święty dzień YomKipur, podpisuje to zdjęcie Chelo.

Wojna Yom-Kipur. W oczekiwaniu na egipski atak pisze Chelo.

To zdjęcie ma podpis: Po całonocnej wymianie ognia. Przerażające!

Podpis Chelo: Na pozycji 101 km od Kairu.

Gorzkie zwycięstwo po wojnie Yom-Kipur. Podpis Chelo: 1974. Dina i ja na wycieczce z kibucem w Egipcie.

Rok 1975. Mają już troje dzieci, które, jak wszystkie inne, mieszkają na kibucowej kolonii, niedaleko domku Tuników.

Lata 80. Chelo pracuje w kibucowej fabryce, gdzie produkuje się systemy irygacji, które zrewolucjonizowały uprawy pól. Kibuc odwiedza premier Izraela Shimon Peres, któremu Chelo objaśnia technologię irygacji.

Rok 1990. Dzieci opuszczają dom rodziców. Ich syn Hagai zostanie elektronikiem i zamieszka 25 kilometrów od kibucu Hatzerim. Córka Inbal bedzie pracować w kibucu Bein Govrin (50 km od Hatzerim), jako instruktorka jogi. Córka Yifat, będzie konsultantem biznesu. Ostatnie zdjęcie rodziny z roku 2017 Chelo tak podpisuje: Wnukowie – dar życia!

Lista moich bliższych i dalszych kuzynów, potomków Nechamy Kuszner — Kantorowicz ze Stołpców, sięga 60 osób, trzy generacje Izraelczyków.

Cztery rodziny mieszkają w kibucach. Jedna kuzynka, zamężna z ortodoksyjnym Izraelczykiem, na zachodnim brzegu Jerozolimy, otoczonym murami i drutem kolczastym. Są wśród tych moich izraelskich Kusznerów: psychoanalityczka, troje nauczycieli, architekt, saksofonista, grafik komputerowy i ogrodnik. Ideologicznie podzieleni jak całe społeczeństwo, ale większość z nich to przeciwnicy rządu izraelskiego i jego polityki wobec Palestyńczyków. Jak ja.

W autobiograficznej książce Chelo znalazło się również zdjęcie niszczejącego w Stołpcach, domu Nechamy Kuszner – Kantorowicz, w którym mieściły się przed wojną, najlepszy w mieście hotelik, restauracja i kawiarnia.

To ten sam dom, przy którym w czasie naszej wizyty w Stołpcach, kuzynka mojego ojca, Rywka Kantorowicz, opowiadając o zagładzie Kusznerów, nie mogła opanować łez. Wszyscy mamy nadzieje, że podobna tragedia nigdy się już nie powtórzy, ani w żydowskiej diasporze, ani w Izraelu.

Ewie Markowicz dzięki za tłumaczenie z hebrajskiego

Wszystkie wpisy Mariana TUTAJ

Poprzednie odcinki TUTAJ

Ożeniony ze szlachcianką (32)