–Wiersze, piosenki i opowiadania zbieram od czasów szkolnych. Wyszperane z najbardziej zapomnianych zakamarków opuszczonych strychów oraz zakurzonych bibliotecznych półek, znalezione przypadkowo w starych czasopismach i książkach… Wpisywane mozolnie do zeszytów aż do 1996 roku, kiedy to postanowiłem „wrzucić” je do Internetu. Tak powstała strona „Listów z krainy snów…” (www.wiersze.co). Niech ponownie ożyją i będą źródłem nadziei i siły dla innych

Dzisiaj rozpoczął się 3. Międzynarodowy Festiwal Filmowy o Totalitaryzmach (5-9 kwietnia 2022). W Internecie można obejrzeć bezpłatnie wiele unikalnych, zagranicznych produkcji (opartych na faktach z historii współczesnej). Bardzo proszę, roześlijcie tę informację do swoich znajomych. Oglądałem właśnie zwiastuny niektórych filmów (np. „Мати Апостолів” z Ukrainy: i nie mogę się doczekać, kiedy dziś wieczorem znajdę czas, aby zobaczyć cały ten film.

“Doświadczenia zwykłych ludzi i przesłanie z nich płynące często stają się inspiracją dla twórców filmowych.  W ten sposób ratują od zapomnienia przeżycia całych pokoleń oraz wyrażają przestrogę na teraz i na przyszłość.

W tym roku zaprezentujemy ponad 20 specjalnie wyselekcjonowanych filmów z całego świata nawiązujących do tej przejmującej tematyki. Scenariusze wielu z nich opowiadają o niezwykłych wydarzeniach znanych do tej pory tylko nielicznym.”

Filmy są dostępne poprzez poniższą stronę 

(można tam zobaczyć także zwiastuny filmów):

https://totalitaryzmy.pl

Przykłady filmów dostępnych w ramach Festiwalu:

Nahschuss

(Ostatnia egzekucja, reż. Franziska Stünkel, 2021, Niemcy, 116 min.)

Berlin Wschodni, 1981. Ambitny naukowiec Franz Walter nie waha się, gdy obiecuje się mu profesurę na uniwersytecie. Natychmiast, deklaruje całkowitą lojalność wobec systemu i zgadza się pracować dla wywiadu zagranicznego NRD, dopóki nie będzie mógł objąć nowego stanowiska… Zainspirowany życiem i śmiercią Wernera Teske, ostatniego więźnia straconego w byłej NRD, film kreśli autentyczny obraz surowych realiów NRD i ich destrukcyjnego wpływu na jednostkę.

Вірити

(Wierzyć, reż. Artem Shemet, 2021, Ukraina, Polska, 60 min.)

Oparty na faktach dramat historyczny ukazujący prawdziwe oblicze systemu komunistycznego w ZSRS odsłaniający jego totalitarny charakter, który nie znosi myślących inaczej i niszczy fundamentalne wartości człowieka takie jak: wolność sumienia, wolność słowa i ludzką godność. Ukazuje on niezwyciężoną siłę wiary oraz cenę, którą za nią zapłacili między innymi bohaterowie filmu.

Carol of the bells

(Carol of the bells, reż. Olesya Morgunets-Isaenko, 2021 r, Ukraina, Polska, 122 min.)

Carol of the Bells to historia o trzech rodzinach – ukraińskiej, polskiej i żydowskiej – o ich wspólnym życiu w dużym domu w Stanisławowie w latach 1938-1944. Kiedy Sowieci a później Niemcy okupują miasto Żydzi i Polacy są prześladowani i mordowani. Ukraińska nauczycielka, poświęcając swoje życie ratuje dzieci sąsiadów i własną córkę… Film oparty jest o reminiscencje Teresy, słynnej nowojorskiej piosenkarki, która została wtedy uratowana. W roli głównej aktora Joanna Opozda.

Homo Sovieticus

(Homo Sovieticus, reż. Ivo Briedis, 2020 r, Łotwa, Litwa, Czechy, 70 min.)

Prawie 30 lat po rozpadzie Związku Sowieckiego obserwujemy powrót retoryki silnego człowieka epoki totalitaryzmu. Czy może to aktywować resztki totalitarnej uległości w naszych głowach i umysłach? Reżyser filmu Ivo Briedis i dziennikarka Rita Ruduša, oboje urodzeni w ZSRS, wyruszają w podróż, aby zbadać fenomen „Homo sovieticus” i dowiedzieć się, czy człowiek o totalitarnym sposobie myślenia ma określone granice geograficzne.

Természetes fény

(W świetle dnia, reż. Dénes Nagy, 2021 r, Węgry, Łotwa, Francja, Niemcy, 103 min.)

II wojna światowa, okupowany Związek Sowiecki. István Semetka jest prostym węgierskim rolnikiem, który służy jako podporucznik w jednostce specjalnej zwalczającej grupy partyzanckie. W drodze do odległej wioski jego kompania wpada pod ostrzał wroga. Gdy dowódca ginie, Semetka musi przezwyciężyć swoje lęki i przejąć dowództwo nad oddziałem, gdy zostaje wciągnięty w chaos, którego nie może kontrolować.

Očitý svědek

(Naoczny świadek, reż. Jiří Havelka, 2021 r, Czechy, 91 min.)

„Dokumentalna anatomia masowego morderstwa na jeden monitor i 34 gadające głowy”. Tymi słowami twórcy filmu posługują się w napisach końcowych, opisując swój projekt, którego tematem jest egzekucja ponad 260 karpackich Niemców, Węgrów i Słowaków przez żołnierzy armii czechosłowackiej pod Przerovem w czerwcu 1945 roku. Dobrze udokumentowane wydarzenie, zwane „masakrą na szwedzkich fortyfikacjach”, miało miejsce tuż po zakończeniu II wojny światowej.

Śmierć Zygielbojma

(Śmierć Zygielbojma, reż. Ryszard Brylski, 2021 r, Polska, 90 min.)

W maju 1943 r. członek polskiego rządu na uchodźstwie, Szmul Zygielbojm, popełnia samobójstwo w Londynie. Dochodzenie prowadzone przez brytyjskiego koronera daje podstawy do poznania jego losu. Dochodzenie wykazuje, że samobójstwo było aktem rozpaczy z powodu obojętności państw alianckich na eksterminację Żydów.

In Bewegung bleiben

(W ciągłym ruchu, reż. Salar Ghazi, 2021r, Niemcy, 139 min.)

31 stycznia 1988 roku w Komische Oper w Berlinie Wschodnim, stolicy NRD, swoją premierę świętuje utwór taneczny „Keith”. Okazuje się wybitnym sukcesem. Na kilka miesięcy przed upadkiem muru berlińskiego pięcioro członków zespołu tanecznego wykonującego “Keith” ucieka na Zachód ryzykując zdrowie i bezpieczeństwo nie tylko swoje, ale i swoich najbliższych.

Dzieci Maharadży. Fajna ferajna w Indiach

(Dzieci Maharadży. Fajna ferajna w Indiach, reż. Tomasz Stankiewicz, 2021 r, Polska, 80 min.)

Niezwykły dokument interaktywny przedstawiający historię dziesięcioletniego Wiesia, jednego z tysiąca polskich dzieci, które z piekła II wojny światowej ocalił indyjski maharadża. W Wielkanoc 1940 roku chłopiec wraz z matką i bratem zostaje aresztowany przez NKWD, a następnie wywieziony na Syberię. Tam dzieli dramatyczny los dziesiątek tysięcy polskich zesłańców. Ocalenie przychodzi z najmniej oczekiwanej strony.

The Earth Is Blue as an Orange

(Ziemia jest niebieska jak pomarańcza, reż. Iryna Tsilyk, 2020 r, Ukraina, Litwa, 74 min.)

Samotna matka Anna i czwórka jej dzieci mieszkają w strefie przyfrontowej w Donbasie na Ukrainie. Mając pasję do kina, rozpoczynają kręcenie filmu inspirowanego własnym życiem w czasie wojny. Proces twórczy rodzi pytanie, jaką moc może mieć magiczny świat kina w czasach katastrofy. Jak zobrazować wojnę poprzez fikcję? Dla Anny i dzieci przekształcenie traumy w dzieło sztuki jest najlepszym sposobem na pozostanie człowiekiem.

1986. желтоксан хроникалар. шындыктын узиги

(1986. Kroniki grudniowe. Przebłysk prawdy, reż. Assiya Baigozhina, 2021 r, Kazachstan, 100 min.)

Film opowiada o protestach, które odbyły się w grudniu 1986 r. na placu głównym stolicy Kazachstanu Ałma-Aty . Kazachowie wyszli wyrazić swój sprzeciw wobec dokonanych przez Moskwę zmian na szczycie władzy. Młodzież kazachska zbuntowała się przeciwko decyzji Moskwy i drogo za ten bunt zapłaciła. Na pokojowych demonstrantów, których liczbę szacowano na około 30 tysięcy, rzucono wojska z ośmiu miast ZSRS. Wielu protestujących trafiło do więzień lub straciło pracę. W protestach zginęło 168 osób.

Мати Апостолів

(Matka Apostołów, reż. Zaza Buadze, 2020 r, Ukraina, 120 min.)

Oczami głównej bohaterki widzimy życie ludzi żyjących na okupowanych terenach, twarze wykrzywione wojną, zdewastowane pola uprawne, życie, które wojna przerwała. Kobieta nagle trafia do zupełnie obcego i agresywnego świata, w którym wszystko jest pełne wrogości, nienawiści, niezrozumienia i niechęci do zrozumienia innych. W tym piekle nie tylko szuka swojego syna, ale mając w sercu wielką miłość i miłosierny charakter, zmienia wszystkich napotkanych na swojej drodze.

DEN BERG, DEN ES NICHT GIBT

(GÓRA, KTÓREJ NIE BYŁO, reż. Michael Steinhauser, Leonid Kharlamov, 2021 r, Niemcy, 24 min.)

Słynna ulica w Hamburgu nazywała się kiedyś Heine-street od nazwiska Salomona Heine wpływowego żydowskiego biznesmena. Naziści, którzy nie tylko eksterminowali ludność żydowską, ale także starali się usuwać wszelkie ślady po niej, zmienili nazwę ulicy na „Hamburger Berg”. Ta nazwa przetrwała do dziś. Zrealizowany w formie dokumentalnego eseju film stawia pytania o zbiorową (nie)pamięć i o to, czy powinno dokonać się rewizji i przywrócenia dawnej nazwy ulicy.

Sueños al pairo

(Dryfujące sny, reż. José Luis Aparicio, Fernando Fraguela , 2021 r, Kuba, 30 min.)

Mike Porcel był jednym z najważniejszych kubańskich muzyków lat 70-tych, jednak brak ducha rewolucji skazał go na odrzucenie przez kolegów i uczynił z niego wyrzutka społecznego na blisko dekadę. W 1980 roku z powodu rozbieżności politycznych z totalitarnym komunistycznym rządem Kuby, Mike został zdelegalizowany i usunięty ze sceny muzycznej. Odmówiono mu prawa do pracy, zakazano mu występów w radiu i telewizji, a jednocześnie zabroniono wyjazdu z Kuby.

RESISTANCE

(Opór, reż. Kyle Portbury, 2021 r, Australia, 5 min.)

Krótka animacja inspirowana historią holenderskiego handlarza tekstyliów Johana Weidnera, który, przy pomocy stworzonej przez siebie podziemnej organizacji Dutch-Paris, podczas II wojny światowej ocalił ponad 1000 osób, w tym ponad 800 holenderskich Żydów i stu zestrzelonych nad Holandią alianckich pilotów. Sam Weidner również przeżył wojnę, ale wiele innych osób z organizacji, na czele z jego własną siostrą, przypłaciło swoją działalność życiem.

Marika… why be afraid

(Marika… nie bój się?!, reż. Matthaios Frantzeskakis, 2021 r, Grecja, 15 min.)

Piątego dnia bitwy o Kretę, w sobotę 24 maja 1941 r., trzech Niemców mija wioskę Kakopetros w gminie Platanias w Chanii i zbliża się do zabudowań Antonisa Loufardakisa. Bez żadnego powodu wchodzą do ich domu i zabijają pięć kobiet oraz dwuletnie dziecko. Świadkiem wszystkiego była pięcioletnia Maria, która przeżyła ukryta pod łóżkiem. Maria dzieli się z nami swoją historią, wspominając słowa ojca, który powtarzał jej: Marika… po co się bać?!

Atordoado, Eu Permaneço Atento

(Oszołomiony, pozostaję czujny, reż. Lucas H. Rossi dos Santos, Henrique Amud, 2020 r, Brazylia, 15 min.)

Krótkometrażowy film dokumentalny o Dermi Azevedo, cierpiącym na chorobę Parkinsona, brazylijskim dziennikarzu i działaczu na rzecz praw człowieka, który nie tylko sam przeżył więzienie i tortury w latach 70., ale był także świadkiem dramatu swojej rodziny, w szczególności niespełna 2-letniego syna brutalnie potraktowanego przez żandarmerię wojskową. Ta przemoc miała głęboki wpływ zarówno na Dermiego, jak i na jego małego syna, Carlosa Alexandre, który wzrastając w traumie z dzieciństwa, stał się człowiekiem zamkniętym w sobie i okaleczonym psychicznie.

Seife

(Mydło, reż. Riccardo Di Gerlando, 2021 r, Włochy, 15 min.)

Film oparty na historii Akcji T4. Tą umowną nazwą Naziści oznaczyli program eutanazji polegający na zabijaniu, pod pozorem badań medycznych, osób cierpiących na nieuleczalne choroby genetyczne i upośledzonych umysłowo, czyli tzw. „żyć niewartych życia”.

The Partisan

(Partyzant, reż. Daniel Dahl Jensen, 2021 r, Dania, 26 min.)

Niewielkie miasteczko w okupowanej Danii. Anker i Hardy są bojownikami ruchu oporu, których zadaniem jest likwidacja nazistów i konfidentów działających w mieście. Pewnej nocy, gdy Anker i Hardy czekają na kolejną likwidację, odkrywają, że jednym z konfidentów jest żona Ankera – Marie. Anker nagle staje przed dylematem, z którego jedynym wyjściem jest wybór jednego zła zamiast drugiego.

Wieś sprawiedliwych. Świadkowie

(reż. Andrzej Dudziński, 2021 r, Polska, 30 min.)

Film opowiada historię nieznanego epizodu z II wojny światowej – pomocy maszerującym więźniom KL Stutthof, pędzonym przez hitlerowców w tzw. Marszu Śmierci, udzielili mieszkańcy kaszubskiej wsi Pomieczyno. W nocy z 1 na 2 lutego 1945 r., dzięki pomocy miejscowych ponad 100 osób uciekło z kościoła, w którym przetrzymywano więźniów. Wielu uciekinierów ukrywało się w okolicznych gospodarstwach do czasu wkroczenia Armii Czerwonej.

1970

(reż. Tomasz Wolski, 2021 r, Polska, 70 min.)

W 1970 r. w komunistycznej Polsce wybuchają protesty. W stolicy zbiera się sztab kryzysowy. W ruch idą milicyjne pałki. Padają strzały. Poprzez archiwalne nagrania i animacje obserwujemy mechanizmy władzy. “1970” to opowieść o buncie, widziana z punktu widzenia oprawców.

Pozdrawiam serdecznie

Jarek Kosiaty

Listy z krainy snów…  www.wiersze.co 

Wszystkie wpisy Jarka TUTAJ