Myślę, że warto aktualnie przypominać o istotnych mechanizmach, które doprowadziły do zagłady. Czytając książkę Profesora Dariusza Libionki pomyślałem że warto przypomnieć o pewnych rozporządzeniach z początku okupacji. Tym bardziej, iż mamy marzec od którego to na terenie naszego projektu Żydzi musieli nosić opaski ale po kolei.

Od początku okupacji postępowała stopniowa pauperyzacja ludności żydowskiej. Przyzwolenie i wymuszanie publicznego upokarzania Żydów jak obcinanie bród religijnym Żydom, ściąganie czapek na widok niemieckich żołnierzy, zakaz chodzenia po chodnikach itp,stały się codziennością pierwszych tygodni okupacji. Z czasem upokarzanie przeradza się w prawne regulacje. Rozporządzeniem z 26 października 1939 wprowadzono przymus pracy dla wszystkich Żydów w wieku od 14 do 60 lat. Już w listopadzie 1939 roku rozporządzeniem Hansa Franka wszyscy Żydzi powyżej 10 roku życia musieli nosić białe opaski szerokości 10 cm z niebieską gwiazdą Dawida na prawym ramieniu. Rozporządzenie w różnych miejscach wchodziło w życie w różnych terminach ale dotyczyło całej Generalnej Guberni. Rozporządzenie wprowadzało również obowiązek oznakowania sklepów żydowskich w widocznym miejscu gwiazdą Dawida. 20 listopada 1939 roku zablokowano konta bankowe należące do Żydowskich posiadaczy rachunków. Od tego dnia Żydzi mogli posiadać 500 zł w gotówce na osobę w rodzinie maksymalnie 2000 tys złotych. Zaprzestano wypłacania Żydom rent i emerytur. Na początku 1940 roku wchodzi w życie rozporządzenie o konfiskacie majątku prywatnego i obowiązkowej rejestracji stanu majątkowego. Otworzyło to drogę do masowego rabunku. Żyd od tej chwili nie mógł być właścicielem sklepu, przedsiębiorstwa. W ich miejsce powoływano powierników a mniejsze zakłady zamykano. Szczególnie dotkliwym był zakaz zmiany miejsca pobytu. W styczniu 1940 wprowadzono zakaz dla Żydów korzystania z kolei. W różnych miastach tworzono strefy do których dostępu nie mieli Żydzi jak parki, gmachy budynków użyteczności publicznej, restauracje, kawiarnie czy korzystanie z tramwai-środków komunikacji.
Wprowadzono godzinę policyjną dla wszystkich mieszkańców GG jednak Żydzi musieli przestrzegać ją o dwie godziny wcześniej niż nieżydowscy obywatele czyli o godzinie 19. Podobnie było z kartkami na żywność tu również były spore różnice między Żydami i nieżydowskimi sąsiadami. Karolina Panz zwraca uwagę iż na terenie powiatu Nowy Targ początkowo Żydzi mieli zakaz kupowania pieczywa białego. “…Kilka dni później zakaz uchylono, dopuszczając zakup 100 g chleba na osobę dziennie . Kolejne normy pozwalały na kupno zaledwie 125 g mięsa na osobę – tygodniowo . Od marca 1940 r. „Żydzi noszą białe opaski z niebieską gwiazdą na prawym ramieniu”.

To tylko część rozporządzeń antyżydowskich wprowadzonych przez okupanta w pierwszych miesiącach. Wszystkie te rozporządzenia były procesem odczłowieczania Żydów. To stopniowe upodlenie ludności żydowskiej nie dokonywało się w próżni tylko na oczach nieżydowskich sąsiadów których wymienione przepisy po za wspomnianymi nie dotyczyły. Polecam wszystkim szczególnie w tych ostatnich tygodniach kiedy to słyszy się różne wypowiedzi na temat zagłady(które najczęściej z nią nie mają nic wspólnego) do powiększenia lub wzbogacenia swojej wiedzy o książki: Profesora Dariusza Libionki “Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie”, Tradycyjnie roczniki “Zagłada Żydów” Centrum Badań nad Zagładą Żydów. Publikacje na temat regionu Podhala Karoliny Panz.