Jom Kipur Katan (Mniejszy Dzień Pokuty) to nazwa dnia przed Rosz Chodesz (“Księżyc w Nowiu”), pierwszym dniem miesiąca Elul (8 sierpnia w roku 2021).

Dzień jest przeznaczony do poszczenia, pokuty i skruchy na podobieństwo Jom Kipur, ale w mniej rygorystycznym zakresie.
Jom Kipur Katan został wprowadzony w XVI wieku przez kabalistów z Safed. Był to lokalny zwyczaj, zobowiązujący w tym dniu mężczyzn, kobiety i dzieci do postu i spędzenia całego dnia na modlitwie pokutnej, wyznawaniu grzechów i biczowaniu.
Jom Kipur Katan nie jest wspomniany w standardowym kodeksie prawa żydowskiego, Szulchan Aruch, ale występuje w komentarzu późniejszego halachisty, Joela Sirkes, w wyniku czego dzień nabrał czegoś w rodzaju halachicznej podstawy i zaczął być przestrzegany w społecznościach, mających pewien związek z Kabałą.

Wydano kilka małych książeczek zawierających modlitwy i zwyczaje tamtego dnia. Obecnie Jom Kipur Katan w dużej mierze wyszedł z użycia, jednak sam obrzęd jest interesujący ze względu na połączenie tematów talmudycznych i kabalistycznych.
Talmud (Hullin 60b) cytuje interesujący komentarz rabina Simeona ben Lakisha, że ​​kozioł ofiarowany na Rosz Chodesz jest nazywany “ofiarą za grzech dla Pana”, ponieważ jest to odkupienie samego Boga za uczynienie księżyca mniejszym niż słońce. Wynikła z tego idea, wyrażona w liturgii Rosz Chodesz, że Rosz Chodesz zapewnia przebaczenie grzechów Izraela.
Tradycja postu w wigilię Rosz Chodesz istniała przed wprowadzeniem jej przez kabalistów, a wynikała ona z faktu, że w czasie Rosz Chodesz, które małym świętem, nie wolno pościć. Nów i pełnia księżyca kojarzyły się z losem Izraela, który w Talmudzie porównywany jest do księżyca. W Kabale idee te zostały zinterpretowane w ten sposób, by przekazać tajemnicę banicji Szechiny [Bożej obecności], spowodowanej grzechami Izraela.

Zgodnie z doktryną Sefirot [kabalistyczne pojęcie boskich emanacji], słońce reprezentuje Tiferet, a księżyc MaIkhut, Szechinę. Stąd mityczny pogląd, że oddzielenie Szechiny od Jej Małżonki, czyli dysharmonia w sferze Sefirot, jest spowodowane grzesznością Izraela, a powyższa harmonia zostanie w pełni przywrócona tylko wtedy, kiedy Izrael okaże skruchę. Wszystko w tym wielkim kosmicznym dramacie prowadzi do przyjścia Mesjasza. Wraz z nadejściem Mesjasza zakończy się wygnanie “świętego księżyca”, Szechiny. Nów księżyca jest mile witany jako dowód przyszłego wybawienia Szechiny z Jej wygnania, ale dzień wcześniej, w Jom Kipur Katan, powinno się modlić, pościć i błagać o przebaczenie, by znaleźć przebaczenie za grzechy popełnione podczas poprzedniego miesiąc i w ten sposób przyspieszyć odkupienie.

Alex Wieseltier

Wszystkie wpisy Alexa TUTAJ