.Przyslala Zosia Braun

.

Przedmowa:

Zalaczam opowiadanie mego starszgo wnuka Srulika, ktore napisal dwa tygodnie przed swoim sluben. Wolne tlumaczenie na polski jest moje,  Zosi Braun. Mysle, ze jest to pierwszy powojenny hasydzki slub w pokoleniu naszych wnukow. Przyjemniego czytania. Zosia Braun. Tel Aviv 20.5.2020

ŁANCUCH POKOLEN

Monety nazywane są w Talmudzie „zuzim” (od wyrazu „zuz” przemieszczenie”, okragle monety tocza sie, stad tez powiedzenie: „pieniadze musza byc w ruchu”), ponieważ pieniądze przemieszczają się z jednego miejsca na drugie, raz wzbogacaja kogos, a po pewnym czasie będą przekazywane od jednego do drugiego czlowieka, w miarę jak Twórca świata zadecyduje dla kogo ma byc „parnasa”(dochod na utrzymanie). Opisze, jakie specjalne znaczenie i symbol ma dla mnie  dwudziestodolarowa zlota moneta z 1900 roku, ktora Babcia (Zosia Braun) dostala od swego Ojca sp (z”l) i przekazuje Margalit (mojej narzeczonej) jako symbol  ciągłości łańcucha pokoleń, z pokolenia na pokolenie, brukowaną ścieżkę i odcisk złotej linii narodu żydowskiego ogolnie, a naszej  Rodziny w szczegolnosci.

W tym artykule, wyraz „MONETA” bedzie zastapiona hebrajskim wyrazem „MATBEA”, ze wzgleduna tresc.

CZAS – ZLOTO

Na moje  19 –letnie urodziny  moja droga babcia postanowiła przekazac złoty zegarek, który odziedziczyła po swoim Ojcu sp z”l, nazywalismy go zawsze  Zaidi Kochane, troszke po zydowsku i troszke po polsku, zawsze czule a teraz z wielka  tęsknota. Historyczny zloty,

mechaniczny zegarek DOXA. Poszlismy uczcic moje urodziny w lobby hotelu Wiznitz.

Srulik i jego Ojciec Rav David Moshe

Moj Tato, ktory jest Rabinem w naszej dzielnicy, opowiadal, że kiedy nasz poprzedni Rebe, autor ksiazki „Jeszuat Mosze” sprezentowal złoty zegarek dla swojego zięcia, Rebe z Belzca,  powiedział mu: „Powodem, dla którego dają złoty zegarek dla narzeczonego, jest symbolem tego, że ​​czas jest warty złota, a nawet więcej, ponieważ nie można kupić CZASU za zadne pieniadze i za zadne złoto. Zegarek jest noszony na lewej rece, blisko serca, aby sugerował i pouczał, że wartość czasu jest dla nas ważna i niezastapiona.

W ten sposób, w naszych oczach, czas będzie interpretowany jako ciągłość wiecznych pokoleń, czas będzie teraz symbolem straży i jej przekazywaniem – to oznacza dla mnie – i to jest wielka wartościa ciągłości i wieczności – wieczny Izrael, AM ISRAEL CHAI  LE NETZACH NETZACHIM – łańcuch pokoleń.

To była bardzo  wzruszajace wydarzenie, udokumentowane zdjeciami, ktore Babcia zrobila, które  nie są w stanie zilustrować głębi i intensywności emocji, ktore przezywalismy.  

MATBEA/moneta

W Talmudzie jest napisane, kto jest synem świętych, (wyjasnienie: ma szlachetene/nobliwe pochodzenie odziedziczone po przodkach, z poprzednich pokolen). Wyjaśnia to nasz Swiety Rabin, autor ksiegi „Ahavat Israel”.

W komentarzach są dwa podejścia: przypisanie to może być postrzegane jako źródło taniej dumy i samooceny i może być postrzegane jako motor i impuls jak  błyskawica do nowych osiagniec. Tak samo „monete/pieniadz” można postrzegać jedynie jako jej wartość pieniężną, jej wartosc tu i teraz, a można ją postrzegać jako narzędzie i środek do wzniosłych i użytecznych celów. Moneta, o której mówię, jest to rzeczywiście waluta, której wartość w sensie symbolicznym jest czymś więcej niż tylko walutą/pieniadzem – jest to cenność łańcucha pokoleń.

PODROZ

Następnym wydarzeniem była fascynująca podróż, aby spotkać się z panem Reubenem Rosenthalem. Pan Rosenthal  urodzil sie w 1930 roku w Lodzi; wzruszajacy polski Żyd, który przezyl okres Shoah, obozy koncentracyjne i niesamowite okrucieństwa.  Starszy czlowiek ale z młodym w duchem. 

Babcia byla na wycieczce w Kfar Maimon (poludniowa czesc Izraela, 34,5 kilometrow od Aszkelonu) tam wlasnie spotkala pana Rosenthala. Okazalo sie, ze Pan Rosenthal posiada podobna zlota monete, ale o wartosci jednego dolara, z 1920 roku.  Ten skarb towarzyszyl mu przez caly okres Shoah, we wszystkich obozach koncentracyjnych. 

Pan Reuven Rosenthal i Srulik,

kazdy ze swoja moneta oraz ksiazka-autobiografia P. Rosentala

Ta dluga podroz w samochodzie z Babcia wzbogacila na zawsze  moja wiedze na temat rodzinnych korzeni, prawdziwych skarbow, o pochodzeniu Rodziny mojej pra-babci, Babi Kochane, (Frida Lewinter z”l) o jej życiu w Rosji, w Sankt Petersburgu i w Polsce oraz tragedii, ktore przezyla w okresie BLOKADY w Leningradzie z jej matka , moja Pra-Babcia (Sara Batya Szmulewicz) Babcia Sara Batya nalezala wraz z rodzina do Chasydow Lubavitcher Rebbe.

Kiedy Rebe byl aresztowany przez sowiecka policje sowietow  za rozpowszechnianie judaizmu w komunistycznej Rosji, fala aresztowań była rowniez wśród jego wyznawców. Babcia Sara Batya, byla aresztowana przez trzy miesiace w więzieniu, ponieważ znaleźli jej korespondencję z Rebe, a także za to, ze kupiła mace na swieto Paschę.

Babcia Frida Kochana opowiadala między innymi o cudach przetrwania podczas Blokady Leningradu (1941-1945),  prawdziwym niebezpieczeństwie smierci z głodu, kiedy ponad milion ludzie zmarło, a ona przeżyła cudem, dzieki przyjaciółce, która dała jej bochenek chleba.n Również w dziejach monety, która nam towarzyszyła, byl przez skomplikowany łańcuch pokoleń. Posiadacz tej cennej amerykańskiej złotej monety – wbrew wszelkim prawom komunistycznym, które rzekomo zalecały „równość” i wszelkiego rodzaju fałszywe hasła byl stale narazony na kare dlugich lat wiezienia na Syberii.

Szczególnie duże było niebezpieczeństwo w wywiezieniu tej monety z Rosji do Polski w 1957 roku, kiedy rodzina dzieki polskiemu pochodzeniu Zaidi Kochane (Jakov Lewinter z Tarnopola) postanowili wyemigrowac z Leningradu do Polski.  Niebezpieczeństwo polegało na tym, że jezeli na  przejściach granicznych „pograniczniki”  znajda MATBEA.Moja Babcia zdecydowala, ze ona bedzie odpowiedzialna za MATBEA. Schowala ja miedzy rzeczami w swojej walizce, miejac nadzieje, ze nie beda sprawdzali dokladnie bagazu dziesiacialetniej dziewczynki. 

Strach, obawa i rostrzesione nerwy towarzyly nam w czasie calej podrozy i na kazdej stacji. (Należy tu zaznaczyc, że MATBEA kupił Zaida Kochane (Jacob Lewinter), gdy urodziła się babcia i otrzymała imię jego matki „Serka”, która zginęła podczas Holokaustu).

W ten sposób zlota MATBEA i przetrwała wszystkie tragedie, wedrowki i niebezpieczenstwa na roznych kontynentach, krajach i morzach i nadal wiernie towarzyszyła babci, i byla symbolem ciaglosci pokolen. W ten sposob przebrnelismy przez „Tunelu czasu” i „Tunel Opowiesci”, ktore sa jakby spojone ścięgnami, przeszłości z teraźniejszością, aby utorować drogę do przyszłości.

HISTORYCZNE SPOTKANIE

W ten sposób dotarliśmy na podwórze Panstwa Reuvena i jego zony Ory Rosenthalow. Tam starszy pan przywitał nas serdecznie i radośnie. To było szczególnym przezyciem – uświadomienie sobie przeszłości. 

Pan Rosenthal oprowadzil nas po swoim wielkim egzotycznym i pięknym ogrodzie. 

Potem podal nam likiery i inne napitki z owoców własnego wyrobu swojej pracy i oczywiście pokazal nam swoja historyczna MATBEA – dolar amerykanski z 1920 roku.

To byl dla nas fascynujący moment.  Dwoch Zydow, ktorych dziela trzy pokolenia, rozne kraje ale te same tradycyje zydowskie, posiadaja dwie stare amerykanskie zloe monety „MATBEOT…o niezwyklych historiach”. Pan Rosenthal opowiedział nam historię i perypetie swojej MATBEA i jak „PRZEZYLA”  w latach Holokaustu. Pan Rosenthal podarowal mi na pamiatke swoja ksiazke biograficzna, z dedykacja dla mnie. Ta wizyta przypomniała mi, że dziadek zawsze mówił, że mieszkał z rodzicami i całą rodziną, którzy zostali byli zamordowani w Tarnopolu w 1941 roku „AL KIDUSZ HASHEM”.  Do pewnego stopnia czułem się teraz tak, jakby wszystkie poprzednie pokolenia  sa tutaj. Oni też są teraz z nami i  LANCUCH POKOLEN jest kontynuowany.

W głębokim uznaniu dla mojej drogiej babci, która zaszczepia we mnie waznosc i znaczenie CIAGLOSCI LANCUCHA POKOLEN NARODU ZYDOWSKIEGO