Znajomość historii polskich Żydów pozwala na zarysowanie hipotetycznych dróg życiowych człowieka urodzonego na początku XX w., na ziemiach polskich w tradycyjnej rodzinie żydowskiej – przy założeniu, że nasz bohater przeżyłby II wojnę światową. Mógł on wybrać syjonizm – ideę odbudowy państwa żydowskiego w Palestynie.

Konsekwencją tego wyboru byłby najpewniej wyjazd do Palestyny, przed wojną lub po niej. Mógł wybrać drogę asymilacji w kulturze i języku polskim i różne jej warianty, niekiedy aż do ukrywania własnych korzeni. Mógł wybrać żydowską wersję socjalizmu – czyli Bund, najpotężniejszą żydowską partię
w przedwojennej Polsce i doświadczyć w trakcie wojny kresu świata przez Bund reprezentowanego. Mógł wybrać komunizm jako obietnicę internacjonalizmu, świata bez podziału na Żydów i nie-Żydów, świata oferującego odejście od własnego żydostwa i jeśliby nie znalazł się w Związku Radzieckim w latach czystki, miał szanse znaleźć się tam w czasie wojny i wrócić do Polski jako entuzjastyczny budowniczy nowego ustroju. Mógł wreszcie wybrać ten sam komunizm – ale jako obietnicę świata, w którym Żydzi będą egzystowali równolegle z nie-Żydami jako posiadacze tych samych praw i przywilejów, świata, w którym nie będzie już pogromów, a język jidysz utraci status pogardzanego żargonu. Świata, w którym
Żydzi nie będą chcieli rezygnować z bycia Żydami.

Calosc w ponizszym linku

Obywatel_Jidyszlandu._Rzecz_o_zydowskich