.

Daniel Czerwiński
Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Gdańsku, Polska „Obecnie zainteresowanie się obywatelem wymaga dowodów…”. Analiza pracy organów bezpieczeństwa podczas egzekutywy KW PZPR w Gdańsku 9 marca 1956 roku

.
28 września 1954 r. rozgłośnia Głos Ameryki nadała informację, że płk Józef Światło, który zniknął blisko rok wcześniej, znajduje się w rękach Amerykanów. Dla kierownictwa partii komunistycznej w Polsce był to ostateczny impuls do przeprowadzenia, zakładanych już wcześniej, zmian w aparacie bezpieczeństwa. W gruncie rzeczy okazały się one kosmetyczne, bo pomimo przekształceń strukturalnych i odwołania kilku osób z kierownictwa Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, niewiele się zmieniło.

Zmiana w podejściu do organów bezpieczeństwa odcisnęła jednak swe piętno na innym polu. Chodzi o relacje łączące policję polityczną i partię komunistyczną. Partia była mocodawczynią aparatu bezpieczeństwa, ale szczegóły działalności funkcjonariuszy nie były znane wszystkim członkom PPR (PZPR). Informacje takie posiadały oczywiście osoby ze ścisłego kierownictwa komitetów partyjnych, jednak funkcjonowanie komórek PPR/PZPR nie było powszechnie znane. Zwiększyło się to jeszcze po utworzeniu Sektora Specjalnego w Wydziale Organizacyjnym KC PZPR. Utajnienie struktur, jakie wtedy wprowadzono, powodowało, że nawet w komitecie wojewódzkim (miejskim, powiatowym) tylko ścisłe kierownictwo wiedziało, ilu naprawdę członków partii znajduje się w UB.

Ankiety sprawozdawcze zostały wyjęte z ogólnej ewidencji struktur partyjnych i trafiały jedynie do sekretarza organizacyjnego KW oraz sektora specjalnego KC. Formalnie nadzorujące komitet zakładowy przy Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego instancje partyjne z Gdańska, nie otrzymywały nawet protokołów z zebrań plenarnych, egzekutywy czy wyborów władz zakładowego koła w „bezpiece” (tu jednak zawsze był I sekretarz KW). Zgodnie z rozdzielnikiem materiały te trafiały najczęściej do KC i ad acta. Po 1953 r. część dokumentacji otrzymywać zaczął KW w Gdańsku, ale dopiero po III plenum KC PZPR w 1955 r. nastąpiła radykalna zmiana. Od tej pory jedynym adresatem protokołów stała się wojewódzka instancja partyjna.

Wiecej w linku ponizej

Obecnie_zainteresowanie_sie_obywatelem