Otwock jest miastem położonym około 23 km na południowy wschód od Warszawy, znanym z uzdrowiskowej atmosfery i położenia w otoczeniu lasów i terenów zielonych. W okresie międzywojennym Otwock stał się popularnym miejscem letniskowym dla warszawiaków oraz siedzibą wielu polskich elit intelektualnych.

W czasie II wojny światowej Otwock był miejscem wielu działań oporu oraz deportacji Żydów do obozów koncentracyjnych. Po wojnie, w ramach akcji “Wisła”, wielu Ukraińców zostało przesiedlonych do Otwocka.

Współczesny Otwock to miasto o żywej kulturalnej scenie, z licznymi zabytkami architektonicznymi i wspaniałymi terenami rekreacyjnymi. W ostatnich latach zyskał także popularność jako miejsce zamieszkania dla ludzi pracujących w Warszawie, którzy cenią sobie spokojne otoczenie i dogodną komunikację z miastem.

Historia Żydów z Otwocka jest bogata i pełna wydarzeń, które wpłynęły na życie i losy tych społeczności.

Żydzi osiedlili się w Otwocku już w XVII wieku. W XIX wieku miasto stało się popularnym kurortem dla bogatych Żydów z Warszawy, którzy budowali tam wille i letnie rezydencje. W 1904 roku otworzono w Otwocku pierwszy sanatorium dla Żydów cierpiących na gruźlicę, a wkrótce powstały kolejne.

Podczas II wojny światowej niemieccy okupanci utworzyli w Otwocku getto, do którego zmuszono 5 tysięcy Żydów. W maju 1943 roku Niemcy przeprowadzili akcję deportacyjną, w wyniku której większość Żydów z getta została wywieziona do obozu zagłady w Treblince.

Po wojnie Żydzi powoli wracali do Otwocka i reaktywowali żydowską społeczność. W 1950 roku powstała tam synagoga, a w 1952 roku otworzono cmentarz. W latach 70. XX wieku liczba Żydów w Otwocku zaczęła spadać, a w 1989 roku zamknięto synagogę. Obecnie w Otwocku nie ma stałej żydowskiej społeczności, ale co roku odbywają się tam uroczystości związane z upamiętnieniem ofiar Holocaustu.

Wiele ważnych postaci związanych jest z historią Żydów i z Otwocka, w tym m.in. pisarz Julian Tuwim, który urodził się w Łodzi, ale często przebywał w Otwocku, gdzie jego rodzice mieli dom letni. Tuwim opisał Otwock w swojej powieści “Czterdziestolatek”, a w 1975 roku jedna z ulic w Otwocku została nazwana jego imieniem.

Jerzy Klechta