ADAPTACJA ALIJI GOMUŁKOWSKIEJ W IZRAELU (1955–1960)*

Elżbieta Kossewska
(Uniwersytet Warszawski)

Po rygorystycznym limitowaniu przyznawanych przez polskie władze zezwoleń na wyjazd do Izraela , niespodziewanie w okresie politycznej odwilży uchylono granice . Od początku 1955 r. klimat wokół zagranicznych wyjazdów polskich obywateli zaczął się zmieniać – w grudniu tego roku 44 osoby dostały wizę do Izraela . Faktem tym zaskoczone było Poselstwo Izraela w Warszawie, które z rezerwą i niedowierzaniem raportowało do Biura Spraw Zagranicznych Izraela: „Jest nam potrzebny nowy system organizacyjny, ale nie zwracamy się do nich [przedstawicieli rządu polskiego], żeby nie drażnić bestii” . Nie było wiadomo, czy przy znanie zaledwie kilku osobom wiz nie jest tylko epizodem, czy może zapowiada większą falę wyjazdów . Wiadomości, które dochodziły do Poselstwa Izraela w Warszawie, były dość fragmentaryczne, podstawowym ich źródłem były notatki przygotowane na podstawie szeptanych informacji, wychodzących z kręgów bliskich komunistycznym władzom w Polsce i tych, którym po długim czasie starań udało się uzyskać wizę.

Do Biura Spraw Zagranicznych Izraela została wysłana przez Jaakowa Barmora, sekretarza Poselstwa Izraela w Polsce, tajna depesza z sondażowej rozmowy z Władysławem Gomułką odbytej w listopadzie 1956 r.:
Trzy tygodnie temu pewna kobieta, która ma ze mną kontakt i Gomułką, prowadziła z nim rozmowę. Rozmowa była o sprawach partyjnych i różnych innych, rozmawiali na wiele tematów. Między innymi sprawami poruszyła kwestię wyjazdu Żydów do Izraela. Dokładnie było tak, że to ona mówiła, a on wyłącznie słuchał. Opowiadała mu o osiągnięciach Izraela, o entuzjazmie odwiedzających go turystów, którzy są poruszeni zjawiskiem kibuców, pracą, ludźmi i wspólnotą, jaką tworzą. Wspomniała też o osiągnięciach w polityce socjalnej, o Histadrucie, zaznaczyła też, że Izrael jest demokratycznym państwem na Bliskim Wschodzie, któremu trzeba pomóc. Gomułka na to nic nie odpowiedział, ale kiedy zaczęła mówić o tym, że dużo Żydów z Polski chce wyjechać do Izraela – powiedział: nie trzeba robić im trudności, tak myślał kiedyś i tak myśli dziś .

Calosc w ponizszym linku

Alija_gomulkowska