Henryk Grynberg

Dobre było jednym z najbardziej żydowskich miasteczek, w którym mieszkało sto żydowskich rodzin i mało kto inny. Wymazanie zgładzonych Żydów z mapy miejscowej pamięci jest oczywistym kłamstwem historycznym. Zniewaga ta ukazała się w sześciu tysiącach egzemplarzy nakładem Urzędu Gminy Dobre

Luksusowo wydany, pięknie ilustrowany przewodnik turystyczny pod tytułem „Wybieram Dobre” (Dobre 2014) poleca „sielski krajobraz mazowieckiej wsi, bogactwo fauny i flory”. Faunę reprezentują: sowa uszata, strzyżyk i szczygieł na gałęziach, myszołów na niebie, żuraw w gnieździe, bóbr w wodzie, wydra na brzegu, dwa dziki na polanie (dzik jest w herbie Dobrego), osiem saren „w rudlu”, z czego trzy samce z krótkim, lecz rozgałęzionym porożem, dwa kasztanowe konie (same łby) w stajni i białe kaczuszki w agroturystycznej zagrodzie. Florę: widlak jałowcowaty, storczyk kukułka (taka podwójna nazwa), bagno zwyczajne (taka nazwa białego kwiecia), różowa rzekotka drzewna, rosiczka chwytająca owady na lep, rozłożysty dąb szypułkowy w Rakówcu i zabytkowy stary dąb w Kobylance. Z innych sielskich zabytków pokazano odnowiony dworek w Rudzie-Pniewsku, malowniczy dworski park w Kobylance oraz przydrożne kapliczki w Wólce Kokosiej, Porębach Starych i Brzozowicy (z urokliwym świątkiem Jana Nepomucena).

Głównym tematem przewodnika jest jednak miasteczko. Portal neogotyckiego kościoła i popiersie rzeźbiarza Konstantego Laszczki jego własnego dłuta (na okładce), odnowiona brama-dzwonnica, nawa wypełniona wiernymi, stacje męki Pańskiej na ścianach, św. Mikołaj na witrażu. Procesja Bożego Ciała: dziewczynki w białych sukienkach sypią płatki kwiatów. Droga krzyżowa ulicami miasteczka: chłopcy w białych komżach. Dziatwa szkolna na festynie, młodzież na rajdzie rowerowym, strażacy paradujący w ciemnych mundurach i rogatywkach, młodzieżowa orkiestra dęta w analogicznych mundurach i rogatywkach. Zabytkowa mapa z XVIII wieku, gdzie Dobre nazywa się Dobra, Radoszyna Radoszyn a Rudzienko Rudzienek, ale Rynia, Nowa Wieś, Piwki, Czarnogłów, Makówiec, Łaziska i Stanisławów tak samo jak dziś. Rozległy rynek 100 x 100 m, który – jak informuje przewodnik – dzięki funduszom unijnym „nabrał nowego blasku”. W środku rynku-parku popiersie Piłsudskiego – wąsy i wyraz twarzy jak Laszczki, bo to jego robota – a na obrzeżu przedwojenny pomnik poległych w latach 1914–1920 z dodatkową tablicą ku pamięci miejscowego obwodu AK. Sfotografowano także kapliczkę, która stoi w pobliskim Makówcu Dużym na mogile poległych powstańców listopadowych i – jak informuje przewodnik – odbywają się tam rocznicowe uroczystości, oraz krzyże na mogiłach powstańców listopadowych powieszonych w Nowej Wsi z chrześcijańskim napisem „Boże przebacz nam”. Parafia Dobre jest „miejscem odpoczynku pieszej pielgrzymki łomżyńskiej na Jasną Górę” – wyjaśnia przewodnik.

Calosc TUTAJ