Marta Urzędowska

Tłum Irańczyków zgromadzonych na obchodach czwartej rocznicy zamordowania gen. Kassima Sulejmaniego, który dowodził elitarnymi jednostkami Gwardii Rewolucyjnej i odpowiadał za wszystkie operacje za granicą. Iran, Teheran, 3 stycznia 2024 r. (Fot. Majid Asgaripour/WANA via REUTERS)

Sekretarz stanu USA Antony Blinken w czwartek wieczorem uda się na Bliski Wschód. To efekt ostatniej eskalacji w regionie, gdzie od dwóch miesięcy trwa wojna Izraela z Hamasem w Strefie Gazy, a w ostatnich dniach doszło do dwóch ważnych zamachów – w Libanie i w Iranie.

Wiadomość o tym, że Antony Blinken poleci 4 stycznia na Bliski Wschód, jeszcze w środę przekazały agencje informacyjne Reuters i AFP, powołując się na wysokiego rangą urzędnika administracji USA. Choć nie podano pełnej trasy szefa dyplomacji USA, pewne jest, że zatrzyma się w Izraelu, a także „w kilku innych stolicach”.

Cytowany przez agencje urzędnik poinformował też, że do regionu uda się również Amos Hochstein, specjalny wysłannik amerykańskiej administracji ds. bezpieczeństwa energetycznego. W przypadku Blinkena będzie to już jego czwarta wizyta tamże od ostatniej eskalacji wojny Izraela z palestyńskim Hamasem.

Konflikt izraelsko-palestyński. Izraelczycy zabijają wiceszefa Hamasu, Hezbollah grozi zemstą

Ameryka śle dziś dyplomatów w region, bo w ostatnich dniach trwający na Bliskim Wschodzie konflikt wyraźnie się rozszerza. Wojna w Strefie Gazy rozpoczęta terrorystycznym atakiem Hamasu na Izrael 7 października 2023 r., w którym zginęło 1,2 tys. osób, a 250 kolejnych terroryści porwali do palestyńskiej enklawy, trwa już dwa miesiące.

W izraelskich odwetowych nalotach i podczas inwazji lądowej zginęło dotąd 22 tys. osób – terrorystów i cywilów.

Choć od początku wojny eksperci ostrzegali, że konflikt może się łatwo rozlać na inne kraje regionu – głównie z powodu wsparcia, jakiego udzielają Hamasowi irańscy ajatollahowie, libański Hezbollah i jemeńscy rebelianci – do tej pory starcia trwały głównie w Gazie. Co prawda dochodziło do regularnej wymiany ognia z Hezbollahem na granicy Izraela z Libanem, ale obie strony pilnowały, by ostrzał był ograniczony i by nie doszło do wybuchu pełnej wojny, która nie opłaca się żadnej ze stron.

Jednak w ostatnich dniach sytuacja gwałtownie się zmieniła. We wtorek na przedmieściach Bejrutu zginął wiceszef Hamasu – Salah al-Aruri. Izraelczycy formalnie nie przyznali się do zorganizowania zamachu, ale jest jasne, że to ich służby stoją za zabiciem terrorysty.

Władze Libanu są oburzone atakiem w swojej stolicy. – To próba wciągnięcia nas w tę wojnę – przekonywał w oświadczeniu libański premier Nadżib Mikati. Dodał, że zamach jest „izraelską zbrodnią, której celem jest rozpętanie nowej fazy konfliktu, po wcześniejszych codziennych atakach na południu Libanu”.

Z kolei Hezbollah, który jest w tym kraju najważniejszym ruchem politycznym i zbrojnym, zagroził, że zabicie Al-Aruriego „nie pozostanie bez odpowiedzi i kary”. „To poważna napaść na Liban, jego naród, jego bezpieczeństwo, suwerenność i ruch oporu” – brzmi oświadczenie Hezbollahu.

Błyskawiczny przegląd wydarzeń ze świata, o których trzeba wiedzieć.

Zapisz się na autorski newsletter i przekraczaj granice bez ruszania się z domu.

Administratorem danych osobowych podanych przy zapisaniu się na newsletter jest Agora S.A. z siedzibą w Warszawie (00-732), ul. Czerska 8/10. Podane dane osobowe będą przetwarzane przede wszystkim w celu wysyłki zamówionego newslettera, który może zawierać treści marketingowe.Więcej

W tłumie pielgrzymów zgromadzonych na obchodach czwartej rocznicy śmierci gen. Kassima Sulejmaniego doszło do dwóch eksplozji – zginęło ponad sto osób, są setki rannych. Iran, Kerman 3 stycznia 2024 r. Fot. WANA via REUTERS

Iran oskarża Izrael i Amerykę. Departament Stanu: Eskalacja nie leży w niczyim interesie

Amerykanie, choć przyznają, że Izrael ma prawo zabijać członków i przywódców Hamasu, ostrzegają po zabiciu Al-Aruriego, że konflikt nie powinien się rozlewać na sąsiednie kraje.

– Nie leży to w niczyim interesie – ani żadnego z krajów regionu, ani jakiegokolwiek kraju świata – by ten konflikt eskalował jeszcze bardziej – ostrzegł rzecznik Departamentu Stanu Matthew Miller.

Oświadczenie resortu wydano kilka godzin po kolejnych niepokojących doniesieniach. W środę w Kermanie na południu Iranu w dwóch eksplozjach zginęło ponad 100 osób, są setki rannych.

Do wybuchów, których przyczyny nie zostały jeszcze wyjaśnione, doszło w tłumie pielgrzymów zgromadzonych na obchodach czwartej rocznicy śmierci gen. Kassima Sulejmaniego. Zabity przez Amerykanów w 2020 r. w Bagdadzie generał był jedną z najważniejszych osób w państwie – dowodził elitarnymi jednostkami Gwardii Rewolucyjnej i odpowiadał za wszystkie operacje Teheranu za granicą. Blisko współpracował z Hezbollahem, Hamasem i jemeńskimi rebeliantami Huti, kształtując całą irańską politykę w regionie.

Jego śmierć wywołała poważne reperkusje – w ramach odwetu Irańczycy ostrzelali dwie bazy w Iraku, gdzie stacjonowali Amerykanie. Po czym, licząc się z odpowiedzią USA, pomylili – jak twierdzą – ukraiński samolot pasażerski startujący z Teheranu z amerykańskim pociskiem i zestrzelili go, zabijając setki osób.

Dziś Teheran oskarża o zamach w Kermanie Izrael i Amerykę. Jednak Waszyngton zdecydowanie odrzuca te supozycje.

MTS rozpatrzy skargę RPA wobec Izraela o ludobójstwo

W przyszłym tygodniu Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości (MTS) rozpatrzy skargę na Izrael złożoną w ostatnich dniach przez Republikę Południowej Afryki (RPA). Władze tego kraju oskarżają Izraelczyków, że prowadząc wojnę w Strefie Gazy, dopuszczają się zbrodni ludobójstwa.

Izrael zdecydowanie odrzuca podobne oskarżenia, jednak nie będzie bojkotować postępowania przed trybunałem i – jak wynika z oświadczenia rządu – zamierza „obalić absurdalne oskarżenia, które zakrawają na zniesławienie”.

W środę 3 stycznia MTS potwierdził, że w przyszły czwartek i piątek odbędą się wstępne publiczne przesłuchania w Hadze. Będą one dotyczyły prośby władz RPA o wydanie nakazu natychmiastowego rozejmu w Gazie.

Także w środę Amerykanie poinformowali, że Waszyngton nie przychyla się do oskarżeń pod adresem Izraela. – Nie widzimy żadnych aktów, które stanowiłyby ludobójstwo – przyznał w oświadczeniu rzecznik Matthew Miller. – To oskarżenia, których nie można traktować lekko, ale takie właśnie jest stanowisko Departamentu Stanu.

Świat ostrzega jemeńskich rebeliantów Huti

W czasie gdy trwają dyplomatyczne przepychanki wokół wojny w Strefie Gazy, solidaryzujący się z Hamasem szyiccy rebelianci Huti z Jemenu nie przestają atakować statków handlowych płynących po Morzu Czerwonym, co szkodzi światowej żegludze i poważnie zakłóca dostawy. Od początku tej wojny uderzyli już 20 razy, używając pocisków, dronów, motorówek i śmigłowców. Twierdzą, że atakują jednostki powiązane z Izraelem.

W środę 12 krajów – USA, Wielka Brytania, Niemcy, Włochy, Japonia, Australia, Nowa Zelandia, Bahrajn, Belgia, Kanada, Dania, i Holandia – wspólnie ostrzegło rebeliantów, że jeśli natychmiast nie zaprzestaną napaści, czekają ich poważne konsekwencje. Nazwały ataki „nielegalnymi, nieakceptowalnymi i głęboko destabilizującymi”.

Jak podaje agencja AFP, oświadczenie to ostateczne ostrzeżenie, po którym Ameryka rozważy uderzenie militarne w Hutich.

Izrael: Antony Blinken leci dziś na Bliski Wschód, w regionie trwa eskalacja