Rosja wywołała międzynarodowy szok bezceremonialnym postępowaniem w sprawie przyłączenia Krymu i krwawymi awanturami w Doniecku, Odessie i Ługańsku. Jest nam jednak trudno oceniać ją z europejskiego punktu widzenia, nie tylko z tej przyczyny, że krajem europejskim nigdy nie była, ale przede wszystkim dlatego, że nie trzymają się jej żadne kategorie racjonalności, uznawane przez Zachód za obowiązujące i zgodne z istotą ‘ratio’, czyli ludzkiego rozumu powszechnie uważanego za przynależny ludziom z samej istoty ich człowieczeństwa. To założenie nigdy nie obowiązywało na terenie imperialnej Rosji, jakkolwiek by ją definiować. Michaił Sperański, jeden z najbliższych doradców cara Aleksandra, panującego w I połowie XIX wieku, kąśliwie zauważył, że w „żadnym kraju słowa polityków nie stoją w takiej sprzeczności z rzeczywistością jak w Rosji”. Madame de Staȅl, żyjąca w tym samym okresie powieściopisarka i publicystka francuska, użyła jeszcze mocniejszych słów zauważając, że „rządy w Rosji, to samowładztwo ograniczane uduszeniem”. Jedno i drugie określenie zwraca uwagę na niezmienne cechy rosyjskiego życia politycznego. Nie miało ono nigdy wiele wspólnego z odzwierciedlaniem otaczającego ją realnego świata, a jego aktorzy wykazywali niezmienną tendencję do dożywotniego sprawowania władzy. To, co się zmieniło, to tylko techniczna strona zjawiska.
1 października 1800 roku, rosyjski minister spraw zagranicznych, hrabia Rostopcew, przedstawił nowemu carowi, Pawłowi I, założenia nowej polityki. „Rosja, dzięki swojemu położeniu” – pisał – „jak również niewyczerpanej sile, powinna być pierwszym mocarstwem na świecie”. Reakcja cesarza była jak najbardziej pozytywna i zaopatrzył raport notatką następującej treści: „Aprobując Pański plan, chcę, by przystąpił Pan do jego wykonania. Daj Boże, żeby tak się stało” i wydał atamanom wojska dońskiego rozkaz marszu w kierunku Indii. W lutym 1801 roku Kozacy wyruszyli, aby wykonać zadanie. Nie zdążyli, ponieważ Paweł został zamordowany i zastąpiony Aleksandrem I, jednak plan Rostopcewa nigdy nie został zarzucony. Dzisiaj, wydaje się, że Rosja jest dalsza niż kiedykolwiek od szansy zajęcia Indii, tyle tylko, że w świadomość Rosjan zapadło przekonania, że nic nie zwalnia jej od tego, by stała się jednak „pierwszym mocarstwem na świecie”. Nie da się zrozumieć jej dzisiejszej „ukraińskiej gry” bez zrozumienia istoty tego przekonania.
Sankcje nałożone przez Zachód w następstwie jej agresywnych działań na Ukrainie, to dobry znak. Rodzi się jednak pytanie o to, czy są one tylko reakcją na ostatnie wydarzenia, czy też idą w parze ze zrozumieniem tego, jaka jest tej agresywności prawdziwa przyczyna. Wbrew pozorom, sprawa nie jest prosta i nie sprowadza się tylko do pokusy przyłączenia części sąsiedniego państwa. Pojawia się przecież logiczne pytanie o to, co mianowicie skłoniło Rosję do frontalnego konfliktu z Zachodem, skoro z jego strony nie tylko nic jej nie grozi, ale współpraca z najbardziej rozwiniętymi krajami świata mogłaby przynieść same tylko korzyści w unowocześnianiu państwa i polepszaniu bytu mieszkańców. Czyżby rację miał polski minister spraw zagranicznych zauważając, że w Rosji nigdy nie obowiązywała racjonalność dokonywania rachunku korzyści i strat, lecz dominowała „racjonalność wydumana”, sprowadzająca jej politykę zagraniczną do jednostronnego prymatu narodowej konsolidacji za wszelką cenę i przeciwko wszystkim, nawet za cenę skłócenia z resztą świata. Rozsądek podpowiada, że gdyby Rosjanie czuli się przez kogokolwiek zagrożeni, to w grę wchodziliby raczej ich odwieczni wrogowie ze wschodniej i południowej granicy – świat islamu, czy też stale potężniejące Chiny. Tymczasem, Rosja robi wszystko, by zaspokoić te ostatnie, atakując za to Ukrainę, winną tylko temu, że była kiedyś częścią „Wielkiej Rosji”. Konflikt z Zachodem jest przy tym o tyle nieracjonalny, że, jak zauważyliśmy, z jego strony nic Rosji nie grozi.

calosc  znajdziesz jak

KLIKNIESZ TUTAJ