Za kilka dni obchodzić będziemy 76 rocznicę wybuchu Powstania w warszawskim getcie, jedynego zbrojnego zrywu Żydów w okupowanej Europie. Żydzi każdego dnia dawali dowód męczeńskiej postawy. Różne były formy buntu, sprzeciwu wobec nieludzkiego okupanta. Jedną z nich była… muzyka.
Powstanie wybuchło 19 kwietnia 1943 roku. Wcześniej w getcie koncertowała Żydowska Orkiestra Symfoniczna. Dyrygentami byli Adam Furmański, Marian Neuteich, Szymon Pullman, Izrael Hammerman (zginął w Treblince), byli wśród nich m.in.wiolonczeliści Bakman i Lewak (związany z Filharmonią od 1901 r.),altowioliści ( m.in. Kazimierz Szpilman) i wielu, wielu innych wybitnych muzyków a także śpiewaków. Z orkiestrą współpracowali m.in. laureaci konkursów Chopinowskich i im.Wieniawskiego. Recenzje zamieszczała „Gazeta Żydowska”( w języku polskim).
Była to jedyna w czasie II wojny światowej muzyczna forma sprzeciwu i męstwa w okupowanej Polsce, więcej – w okupowanej Europie. Orkiestra liczyła 80 muzyków, którzy przed wojną grali w Filharmonii Warszawskiej , Operze Warszawskiej, Operetce i innych zespołach muzycznych.
Pierwszy koncert symfoniczny w warszawskim getcie odbył się 25 listopada w 1940 r. Ostatni koncert – 12 kwietnia 1942 r. Ostatecznym akordem było wydarzenie 1 lipca 1942 r. Prezes Gminy, inż. Adam Czerniaków przekazał co czeka Żydów. Ktoś zagrał wiązankę preludiów Chopina.
22 lipca 1942 r. rozpoczęła się Wielka Deportacja Żydów z getta warszawskiego do Treblinki.
Za kilka dni, w przeddzień 76 rocznicy wybuchu powstania w warszawskim getcie , w warszawskim muzeum POLIN odbędzie się niezwykły wieczór, wyjątkowy koncert. Oddany zostanie muzyczny hołd tym, którzy zginęli w getcie, którzy zostali zamordowani przez hitlerowców w trudnej do opisania, w nierównej walce powstańczej.
Repertuar – cytuję notę organizatora koncertu – będzie taki, jaki Żydowska Orkiestra zaprezentowała w getcie 15 marca 1941 r. Grane będą utwory Mozarta i Schuberta. Solistką w tym niezwykłym wydarzeniu muzycznym była dziewczynka, 11- letnia pianistka Josima Feldschuh. Wyprowadzona z getta wkrótce zmarła. Prowadziła notatnik, który się zachował.
Nadto usłyszmy IV Symfonię kameralną Op. 153 Mieczysława Wajnberga. Jest to Jego ostatni utwór skomponowany przed śmiercią. Kompozytor zmarł 26 lutego 1996 r. W symfonii Wajnberga słychać muzykę żydowską i echa, koszmar II wojny światowej, także nieludzki system stalinowski. A gdzieś tam, w tle rodzi się nadzieja na lepsze jutro.
Piszący te słowa będzie uczestnikiem tego niezwykłego wieczoru.
Jerzy Klechta o Mieczyslawie Wajnbergu
Kategorie: Muzyka
Zgadzam sie z Panią Janiną
Z Wikipedii:
Powstanie w getcie białostockim (jidysz אויפֿשטאַנד פֿון ביאַליסטאָקער געטאָ; Ojfsztand fun bialistoker geto) – powstanie, które wybuchło 16 sierpnia 1943 roku. Był to drugi co do wielkości po powstaniu w getcie warszawskim zryw ludności żydowskiej przeciw hitlerowcom. Zostało zorganizowane, a następnie dowodzone przez Antyfaszystowską Organizację Bojową.
Gdy pomyślę o tych wszystkich muzykach spiewakach, którzy zostali zamrdowani
I o ich bohaterstwie podczas pobytu w obozach i w getcie to uważam,, że ich
życie zostało podwójnie odebrane. Ich życie cielesne i ich pasję, talenty, zamiłowania, cale
bogactwo dusz . Zamordowano piękno, którym dzielili się mimo okrucienstwa wokół.
Byli tym światłem, tą nadzieją dla więźniów i mieli tę odwagę by podtrzymywac ducha. Z
zabicie kultury narodu/ów /jako najokrótniejsze bestialstwo oprawców i morderców..
Niech pamięć oo tych bohaterach będzie wieczna. Niech wiedza o nich wypełni serca i umysły młode pokolenie i wszystkich krzewicieli kultury .
Cześć ich pamięci. Wspaniałe, że tym artystom będzie poświęcony wieczór w Muzeum
Polin w Warszawie .