Przyslal A H

Już minął rok jak Jerzy Bogen zmarł w Sztokholmie w wieku 97 lat.

Pan Jerzy miał 48 lat, kiedy przyjechał do Szwecji w 1970 roku. Z radzieckim dyplomem uniwersyteckim z historii i znajomością języków obcych polskim, rosyjskim, niemieckim i angielskim, otrzymał zatrudnienie jako archiwista w bibliotece Stockholm School of Economics, gdzie pozostał do emerytury. W roku przyjazdu pan Jerzy wprowadził się do nowowo wybudowanego mieszkania w Tensta, w którym mieszkał bez mała 50 lat.

Jerzy Bogen urodził się w Warszawie w 1922 roku w zamożnym żydowskim domu. Rodzice Jerzego byli komunistami. Jerzy miał 9 lat, kiedy razem z rodzicami wyjechał do Moskwy, gdzie jego ojciec miał się szkolić na emisariusza Kominternu,  komunistycznej międzynarodówki. W tej  roli został wysłany do Hiszpanii, gdzie Związek Radziecki  zaangażował się po stronie Republiki w wojnie domowej. Tymczasem w Moskwie rozpętał się Wielki Terror, który dotknął polskich komunistów szczególnie mocno. Wielu nie udało się ujść z życiem. Matka Jerzego, Fruma, została aresztowana w 1938 roku i wysłana do obozu pracy nad Morzem Białym. Ojciec obawiając się o swoje bezpieczeństwo przezornie postanowił nie wracać z Hiszpanii.

Jako 16-letni chłopiec, z dokumentem tożsamości „dziecka wrogów ludu”, Jerzy trafił do szkoły kadetów, internatu z wojskową dyscypliną. 7 lat później uczestniczył w randze oficera w ofensywie Armii Czerwonej przeciwko Niemcom w 1945 roku. W tej ofensywie był ranny 2 razy. 

Matka Jerzego wyszła z obozu w 1946 roku. On sam rozpoczął studia historii, a po ich ukończeniu rozpoczął pracę naukową na Uniwersytecie w Tallinie. W 1956 roku matka i syn zdecydowali się na powrót do ojczyzny, do Polski, gdzie mama miała przyjaciół z czasów gułagu. W Warszawie Jerzy dostał pracę jako wykładowca historii w szkole partyjnej.

W 1969 roku, dwanaście lat po opuszczeniu Związku Radzieckiego pan Jerzy z matką wyjechali z Polski.

A H