Kancelaria Prezydenta zwróciła się do MSZ ws. Grossa 14 stycznia – dowiedział się Onet. Gross odznaczony został postanowieniem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego z 6 września 1996 r. właśnie na wniosek ministra spraw zagranicznych – „za osiągnięcia naukowe”.Resort spraw zagranicznych potwierdził, że prezydent Duda wyszedł z inicjatywą odebrania Grossowi orderu. „Do MSZ wpłynęło pismo szefa Kancelarii Prezydenta w przedmiotowej sprawie. Aktualnie sprawa jest przedmiotem pogłębionej analizy w ministerstwie” –taką odpowiedź otrzymał Onet.pl.

Jak przypomina portal – odebranie Grossowi orderu postulował w listopadzie 2015 r. Maciej Świrski – były wiceszef Polskiej Agencji Prasowej i były współpracownik prof. Piotra Glińskiego. Świrski zwrócił się wtedy do prezydenta Andrzeja Dudy, by głowa państwa pozbawiła Grossa Krzyża Kawalerskiego. Podstawą do takiej decyzji może być – według pomysłodawcy – zapis w ustawie o orderach i odznaczeniach stanowiący, że jeśli „odznaczony dopuścił się̨ czynu, wskutek którego stał się niegodny orderu lub odznaczenia”, to można taki honor odebrać.

A niegodnych czynów w działalności Grossa ostatnio nie brakuje. Najpierw socjolog ten napisał wyjątkowo jednostronną, pełną przekłamań i manipulacji książkę „Sąsiedzi” o pogromie w Jedwabnem. Kolejne antypolskie publikacje Grossa „Strach. Antysemityzm w Polsce po Auschwitz” oraz „Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach zagłady Żydów”. W tej ostatniej książce pisał:

można by powiedzieć, że mieszkańcy polskich wsi i miasteczek przestali uważać Żydów za ludzi i zaczęli traktować ich jak „nieboszczyków na urlopie”.

Niedawno w niemieckim „Die Welt” Gross stwierdził, że Polacy są narodem antysemickim, który „podczas wojny zabił więcej Żydów niż Niemców”. Wcześniej w jednym z wywiadów mówił zaś:

Odpowiedzialność Polaków za Holocaust polega na przyzwoleniu społecznym na tę zbrodnię, uznaniu ją za rzecz pozytywną, a w licznych przypadkach współuczestniczeniu w niej i odnoszeniu z tego korzyści materialnej.

Antoni Zambrowski, dziennikarz „Gazety Polskiej”, w PRL działający w opozycji, tak wspomina rolę Grossa w czasach komunizmu („Tygodnik Katolicki Niedziela”, 2011):

Jan Tomasz Gross był w 1968 r. więźniem marcowym, załamał się w śledztwie i obciążył swoich kolegów. Czytałem jego zeznania w materiałach własnego śledztwa i pamiętam obrzydliwości, jakie ze strachu opowiadał przesłuchującym go oficerom. Dziś odreagowuje swoje frustracje, obciążając odpowiedzialnością za ówczesny komunistyczny antysemityzm Bogu ducha winny naród polski.