Nadeslal Eugen Halpern

Czy znana jest współczesna linia rodu Dawida? Czy może wszyscy współcześni Żydzi wywodzą się z rodu Dawida? Czy może ród Dawida już wyginął?

Odpowiedź:

Król Dawid, według informacji zawartej w Pierwszej Księdze Kronik (Diwrei ha-Jamim Alef), miał 22 synów (jeden zmarł w niemowlęctwie) i jedną córkę. Zakładając, bez zbytniej przesady, że każdy z synów miał dwóch synów, a od czasów króla Dawida przeminęło około 100 pokoleń – otrzymujemy liczbę wielu tysięcy potomków króla. Oznacza to, że trudno sobie wyobrazić, aby ród Dawida już nie istniał, jakkolwiek jednocześnie jest pewne, że nie wszyscy Żydzi mogą widzieć w nim swojego protoplastę.

Źródła rabiniczne śledzą pokolenia rodu dawidowego i stawiają wiele hipotez (niektóre z nich są dobrze udokumentowane lub mocno zakorzenione w tradycji) wiążących współczesne nazwiska rodowe z potomkami króla Dawida. Najważniejsze – według tradycji – rodziny z linii królewskiej to potomkowie Judy Lowe (Liva) Starszego z Pragi (zmarł w 1440 roku), który był prapradziadkiem Jehudy Lowa ben Bezalela z Pragi, znanego również jako MaHaRal (twórca legendarnego Golema) i Rabbi Szlomo Icchaki z Troyes (Francja)(1040-1105) czyli Rasziego – wielkiego komentatora Tory.

W Tanach znajdujemy rejestrację 33 pokoleń potomków Dawida. Wydana w Mantui w 1514 roku księga Seder Olam Zuta (Mały Porządek Świata) doprowadza dzieje rodu Dawida do około 520 roku n.e. Z kolei Seder Ha-Dorot kończy listę pokoleń na Izaaku Horowitzu, Mojżeszu Isserlesie i MaHaRalu z Pragi. W dziele Toledot Miszpachot Ginzburg Dawida Maggida prześledzone jest 27 następnych pokoleń. Pojawiają się wśród potomków rabinów praskich nazwiska znane już współcześnie: Itingen, Lichtenstadt, Roffe, Ginzburger i Paprosz.

W książce Moszego Weinstocka Tiferet Beit Dawid (Chwała Domu Dawida), wydanej w Jerozolimie w roku 1968, wymienione są wszystkie pokolenia rodu i znajdujemy tam nazwiska Biderman, Adler, Rotenberg, Bernstein i Mintzberg. Wydana w Biłgoraju w roku 1911 książka Sefer Toledot We-Niflaot MaHaRal (Księga historii i cudów MaHaRala) Meira Perlesa widzi potomków Dawida w rodach Karo, Margolis i Edels. Natomiast wydane w Warszawie w roku 1927 dzieło Awot Atarah Le-Banim (Rodzice są koroną dzieci) dopisuje do listy potomków rodu między innymi takie nazwiska jak Wahl, Luria, Szapiro, Szor, Szereszewski, Morgenstern, Posner, Berliner, Levinsohn, Alter, Weinberg, Bernstein, Falman. Sefer Linchitz (Księga jizkor z Łęczycy) Izaaka Frenkela (Tel Awiw, 1953) udowadnia pochodzenie rodziny Karo od króla Dawida i uznaje za jego potomków rodziny Auerbachów, Horowitzów, rodzinę Landau (z Ciechanowa) oraz Goldmanów, Oknowskich, Fuchsów, Friedensohnów, Kalbów, Birnbaumów, Widosławskich i Sonnabendów.

Szem We-Sze’erit (Stopnie genealogii) – książka Efraima Margoliota wydana w roku 1900 we Lwowie wymienia wsród potomków Rasziego (czyli – tym samym – potomków króla Dawida) nazwiska : Heschel, Szor, Horowitz.

Z wielu innych prac dokumentujących dzieje rodu warto wymienić Keren Szlomo (Winnice Salomona) wydaną w Lublinie w 1930 roku przez Rubena Zaka, w której udowadnia on pochodzenie od Dawida rodu Twerskich z Czernobyla, których protoplastą był rabin Mojżesz Isserles z Krakowa – słynny Remu, którego babka ze strony matki była praprapra…wnuczką Rasziego. Jego potomkami są z kolei rody noszące nazwisko Parnas, Ehrlich, Moskowitz, Rokesz, Morgenstern, Horowitz, Ettinger, Glickman.

Sefer Ha-jachas Mi-Czernobyl we-Rużyn (Genealogia rodów Czernobyla i Rużyna) Twerskiego (Lublin, 1938) omawia pochodzenie rodu Twerskich i Friedmanów – wielkich rodzin chasydzkich. Wśród potomków rodu króla Dawida znajdują się tam między innymi: Natan Nota Schapiro z Grodna, Aaron z Karlina, Izaak z Drohobycza i Abraham Joshua Heschel z Opatowa.

Czy wszystkie informacje zawarte we wspomnianych książkach trzeba traktować serio? Niekoniecznie. Z drugiej jednak strony warto uświadomić sobie, że dzieje rodów wielkich rabinów były dokumentowane w ciągu ostatniego tysiąca lat bardzo szczegółowo. Tak więc fakt, że rodzina Horowitzów ma koneksje z Raszim wydaje się pewny.

Natomiast trudniej odpowiedzieć czy Raszi jest rzeczywiście potomkiem rodu króla Dawida?

Tradycja mówi, że tak. I nie da się udowodnić, ile jest w niej prawdy.

A zresztą: po co?

Historia rodu Dawida zaczyna się od małżeństwa Rut – kobiety moabickiej, nie-Żydówki, konwertytki – z mieszkańcem Bet Lechem (Betlejem – dosłownie “dom chleba”) Boazem.

Na przełomie XII i XI wieku przed nasza erą zapanował w Izraelu głód. Naomi i jej mąż Elimelech, z dwoma synami, opuszczają rodzinne Bet Lechem i zamieszkują w kraju Moab (na wschód od Morza Martwego). Tam umiera Elimelech a synowie żenią się z kobietami moabickimi – Orpą i Rut. Po dziesięciu latach umierają także oni (nie znane są przyczyny ich śmierci) i Naomi postanawia wracać do Izraela. Dwie synowe chcą jej towarzyszyć. Naomi stara się namówić je do pozostania w Moab i znalezienia sobie nowych mężów. Orpa zostaje, ale Rut nie chce opuścić teściowej:

Nie nalegaj na mnie, abym cię opuściła i nie szła za tobą. Bo tam, gdzie ty pójdziesz – ja pójdę. I gdzie ty będziesz nocować – ja zanocuje. Twój naród jest moim narodem, a twój Bóg jest moim Bogiem” (Ks. Rut 1:16).

Po dotarciu do Bet Lechem obie kobiety są w nędzy; jednak historia przyjaźni Rut i Naomi kończy się szczęśliwie: małżeństwem Rut z krewnym jej teścia – Boazem. Jest to małżeństwo lewirackie (nakazane przez Torę małżeństwo z bezdzietną wdową). Z tego związku rodzi się Owed, który jest ojcem Jiszaja. Ósmym, najmłodszym synem Jiszaja jest pasterz Dawid, który zostaje królem Izraela i ojcem Salomona – budowniczego Świątyni.

Sensem opowieści o losach Rut jest przekonanie o wyższości czynów, postaw, działań i związków międzyludzkich z wyboru nad etnicznością i powiązaniami wynikającymi z krwi.

Judaizm nie stawia sobie za główny cel poszukiwania konwertytów. Jednak – jak pisze rabin Pecaric we wstępie do Księgi Rut – “mędrcy uczą, że Bóg wyszukuje wśród innych narodów prawych ludzi, aby przyciągać ich do Siebie, do Tory i żydowskiej religii”. Talmud uważa, że nawet rozproszenie Izraela było powiązane z Bożym planem “odnalezienia sprawiedliwych dusz pośród innych narodów”.

Rut była prababką króla Dawida. Ponieważ żydowska tradycja utrzymuje, że z rodu Dawida będzie wywodził się Mesjasz, oznacza to że Mesjasz będzie potomkiem konwertytki.