W dniu 25 listopada 2013 roku odbyło się w samym centrum Zurichu w historycznym budynku Zunfthaus zur Meise położonym nad rzeką Limmat, tuż obok kościoła ze słynnymi witrażami Chagalla, dwa kroki od Paradeplatz, oficjalne otwarcie Konsulatu Polskiego. Konsulem honorowym został pan Markus Blechner, zuryszanin. W wygłoszonej mowie zaznaczył, że wprawdzie jest od urodzenia mieszkańcem Szwajcarii, ale jego rodzina wywodzi się z polskiej Galicji, do 1918 roku części Cesarstwa Austro-Węgierskiego, a po 1 wojnie wolnej Polski.

Markus Blechner przyjął funkcję honorowego konsula Polski z radością, bo choć nie zna języka polskiego, a w 1959 roku otrzymał obywatelstwo szwajcarskie, czuje się związany z Polską i jej losami przez swoich przodków, obywateli Polski. Sam też otrzymał z rąk ambasadora RP Jerzego Margańskiego w 2003 tymczasowy paszport polski. Historia zatoczyła więc w jakimś sensie koło. W jakimś sensie, bo tak naprawdę była to droga długa, zawiła i naznaczona tak szczęśliwymi przypadkami, jak i tragicznymi wydarzeniami. Los rodziny naszego konsula honorowego jest losem wpisującym się w skomplikowaną historię Europy XX wieku z jej najczarniejszymi stronami.

Trochę migdały, trochę miód, czyli gorzko-słodkie życie w galicyjskim sztetlu

Rodziny dziadków Markusa Blechnera, ortodoksyjni Żydzi, żyły od pokoleń w galicyjskim miasteczku Rymanów w Beskidzie Niskim – w pobliżu jest Jasło, Krosno, rozsławiona przez pisarza Andrzeja Stasiuka Dukla [1] … – gdzie zajmowały się głównie handlem. Mina (Mirjam) Schaffer i Mordechaj Chulew pobrali się w roku 1908. 5 lat później, na krótko przed wielką wojną, młode małżeństwo wyemigrowało do Monachium – w poszukiwaniu lepszych warunków życia a także w ucieczce przed nasilającymi się prześladowaniami Żydów we Wschodniej Europie. Najpierw przecierał szlaki Mordechaj, a po kilku latach dołączyła do niego Mina z dwojgiem malutkich synów, Jakobem i Oskarem, którzy urodzili się jeszcze w starej ojczyźnie. Pierworodny Jakob przyszedł na świat 17 sierpnia 1909 roku w Dukli, młodszy Oskar 7 marca 1911, także w Dukli.

Jak żyło się społeczeństwu żydowskiemu w tamtych czasach we wschodnioeuropejskich miasteczkach, czy to pod panowaniem cesarza Austrii, czy rosyjskiego cara, opisało wielu autorów [2] , m.in. Szolem Alejchem w “Dziejach Tewji Mleczarza” umieszczając akcję swojej opowieści w ukraińskiej fikcyjnej Karsylewce w roku 1905.

Słynny na cały świat musical “Skrzypek na dachu” z muzyką Jerry’ego Bocka, to właśnie ta historia przeniesiona do fikcyjnej Anatewki. W filmowej wersji rolę Tewji zagrał niezapomniany Topol, ale już mało kto wie, że rolę drugoplanową, Yankela, zagrał pochodzący właśnie z Rymanowa żydowski aktor, reżyser i scenograf Jakób Kalich (obok swojej żony Molly Picon, która zagrała swaszkę Jente).

Calosc TUTAJ