Idea bu­do­wy upa­mięt­nie­nia “Ra­tu­ją­cym – Oca­le­ni” – jak po­wie­dział jego ini­cja­tor Zyg­munt Rolat, przed­się­bior­ca i fi­lan­trop z USA, który od wielu lat dzia­ła na rzecz dia­lo­gu pol­sko-ży­dow­skie­go – wy­ro­sła z głę­bo­kie­go prze­świad­cze­nia, że Żydzi do­świad­czy­li w oku­po­wa­nej przez Niem­ców Pol­sce wiele zła, nie­ste­ty, czę­sto także ze stro­ny swych nie­ży­dow­skich współ­o­by­wa­te­li. Dla­te­go tak ważne jest od­da­nie hołdu tym, któ­rzy się przed złem nie ugię­li i z na­ra­że­niem życia wła­sne­go oraz swych ro­dzin nie­śli im bez­in­te­re­sow­ną pomoc – pod­kre­ślił.

http://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_Rolat

W 2013 r. Rolat za­ło­żył Fun­da­cję Pa­mięć i Przy­szłość, która po­sta­wi­ła sobie za cel zbu­do­wa­nie od­po­wied­nie­go upa­mięt­nie­nia; or­ga­ni­za­to­rzy kon­kur­su za­strze­ga­ją, że nie musi mieć ona formy tra­dy­cyj­ne­go po­mni­ka. Upa­mięt­nie­nie, które może być wy­ko­na­ne z wszel­kie­go do­stęp­ne­go two­rzy­wa i za po­mo­cą do­wol­nych środ­kówar­ty­stycz­nych, ma po­wstać w po­bli­żu Mu­zeum Hi­sto­rii Żydów Pol­skich w War­sza­wie.

Od­sło­nię­cie no­we­go mo­nu­men­tu – jak już w czerw­cu in­for­mo­wa­ła Pol­ska Agen­cja Pra­so­wa – prze­wi­dzia­ne jest je­sie­nią 2015 r.

Upa­mięt­nie­nie Po­la­ków ra­tu­ją­cych Żydów zo­sta­nie w ca­ło­ści sfi­nan­so­wa­ne z fun­du­szy ze­bra­nych wśród dia­spo­ry ży­dow­skiej i w Izra­elu. – Ten po­mnik jest wy­ra­zem po­dzię­ko­wa­nia nie od rządu, nie od mia­sta, ale od nas (…), od tych Żydów, któ­rzy byli ra­to­wa­ni i któ­rych teraz po­tom­ko­wie chcą wy­ra­zić ich wdzięcz­ność – dodał Rolat, który w cza­sie oku­pa­cji nie­miec­kiej prze­by­wał w get­cie w Czę­sto­cho­wie.

W za­ło­że­niu or­ga­ni­za­to­rów kon­kurs ma wią­zać się ze spo­łecz­ną de­ba­tą na temat spo­so­bu i formy god­ne­go upa­mięt­nie­nia Po­la­ków ra­tu­ją­cych Żydów. -Spra­wie­dli­wych na­zy­wam em­pi­rycz­nym do­wo­dem na ist­nie­nie Boga. Wciąż po­zo­sta­je otwar­te py­ta­nie, jak ten skarb, który zo­stał nam dany wy­ko­rzy­stać, za­go­spo­da­ro­wać dla na­sze­go mo­ral­ne­go roz­wo­ju (…). Spra­wie­dli­wi nam przy­po­mi­na­ją, że mo­że­my być lepsi, niż my­śli­my, że bę­dzie­my – mówił Kon­stan­ty Ge­bert, który za­sia­da w za­rzą­dzie Fun­da­cji Pa­mięć i Przy­szłość.

Wnio­ski o do­pusz­cze­nie do udzia­łu w kon­kur­sie na­le­ży skła­dać do 8 paź­dzier­ni­ka. Do 5 grud­nia bę­dzie można zgła­szać prace kon­kur­so­we, które oceni mię­dzy­na­ro­do­we jury pod prze­wod­nic­twem hi­sto­ry­ka sztu­ki Mi­la­dy Śli­ziń­skiej (prze­wi­dzia­na jest także wy­sta­wa po­kon­kur­so­wa 25 naj­lep­szych pro­jek­tów). W ko­lej­nej fazie kon­kur­su jury wy­ło­ni pięć naj­cie­kaw­szych wizji ar­ty­stycz­nych, a na­stęp­nie ich au­to­rzy będą mu­sie­li przy­go­to­wać już re­al­ne pro­jek­ty kon­cep­cyj­ne.

Kon­kurs, któ­re­go szcze­gó­ło­we wa­run­ki można po­znać na stro­nie in­ter­ne­to­wej http://www.​raff.​org.​pl, osta­tecz­nie zo­sta­nie roz­strzy­gnię­ty w kwiet­niu 2015 r.

Uczest­ni­cy kon­kur­su – jak gło­szą jego or­ga­ni­za­to­rzy – mają zro­zu­mieć tra­dy­cję wy­jąt­ko­we­go miej­sca re­ali­za­cji, które przed oku­pa­cją nie­miec­ką było cen­trum żywej, peł­nej folk­lo­ru war­szaw­skiej dziel­ni­cy ży­dow­skiej. Przy­po­mi­na­ją też, że w cza­sie dru­giej wojny świa­to­wej dziel­ni­ca ta stała się – świad­kiem tra­ge­dii i za­gła­dy miesz­kań­ców utwo­rzo­ne­go tam getta i zo­sta­ła cał­ko­wi­cie zrów­na­na z zie­mią.

W opu­bli­ko­wa­nych wa­run­kach kon­kur­su prze­czy­tać można, że: “Jury po­szu­ki­wać bę­dzie pro­jek­tu, który w naj­wła­ściw­szy spo­sób upa­mięt­ni za­słu­żo­nych Po­la­ków, a rów­no­cze­śnie bę­dzie próbą in­te­gra­cji i oży­wie­nia prze­strze­ni pu­blicz­nej placu wokół Mu­zeum Hi­sto­rii Żydów Pol­skich, przy peł­nym uwzględ­nie­niu ocze­ki­wań jego użyt­kow­ni­ków. Upa­mięt­nie­nie Po­la­ków ra­tu­ją­cych Żydów w cza­sie oku­pa­cji nie­miec­kiej wy­ma­ga spe­cjal­ne­go roz­wią­za­nia prze­strzen­ne­go, no­wa­tor­skiej for­mu­ły wpi­su­ją­cej się w za­sta­ną prze­strzeń, a także na­wią­zu­ją­cej z nią spe­cy­ficz­ny dia­log. Po­win­no ono wy­ra­zić wdzięcz­ność wszyst­kim Po­la­kom, także tym, któ­rzy z róż­nych po­wo­dów nie są znani z imie­nia i na­zwi­ska”.

Ini­cja­ty­wę wznie­sie­nia upa­mięt­nie­nia Po­la­ków ra­tu­ją­cych Żydów po­pie­ra pre­zy­dent Bro­ni­sław Ko­mo­row­ski. Nad re­ali­za­cją pro­jek­tu czuwa Mię­dzy­na­ro­do­wy, a także Pol­ski Ko­mi­tet Upa­mięt­nie­nia “Ra­tu­ją­cym – Oca­le­ni”. W obu ko­mi­te­tach za­sia­da­ją m.​in. na­czel­ny rabin Pol­ski Mi­cha­el Schu­drich, dy­plo­ma­ta i po­li­to­log prof. Adam Da­niel Rot­feld, b. am­ba­sa­dor Izra­ela w Pol­sce Sze­wach Weiss, dy­rek­tor Te­atru Wiel­kie­go-Ope­ry Na­ro­do­wej Wal­de­mar Dą­brow­ski, praw­nik-kon­sty­tu­cjo­na­li­sta prof. Wik­tor Osia­tyń­ski, re­ży­se­rzy fil­mo­wi An­drzej Wajda i Krzysz­tof Za­nus­si.

http://wiadomosci.onet.pl/warszawa/konkurs-na-upamietnienie-polakow-ratujacych-zydow/xe89m