Niniejszy zeszyt ì Prac Migracyjnych î Ośrodka Badań nad Migracjami ISS UW stanowi efekt prac członkow ośrodka zrealizowanych w 1997 r. nad zagadnieniami związanymi z relacjami między najnowszymi tendencjami w sferze migracji zagranicznych i polityką migracyjną w Polsce. Jest on poświęcony wyzwaniom dla polityki migracyjnej płynącym z nowych, w dużym stopniu do niedawna nieoczekiwanych zjawisk w tej dziedzinie, zwłaszcza uwzględniając cechy obecnej polityki migracyjnej i jej bezpośredni i pośredni wpływ na głowne trendy migracyjne. Zamieszczone poniżej teksty nie pretendują do wyczerpującego ujęcia tematu; przeciwnie, są jedynie skromnym przyczynkiem do tak
sformułowanego zagadnienia.
Tekst otwierający ten zeszyt to garść uwag zainspirowanych dyskutowanymi na rożnych, mniej lub bardziej oficjalnych forach tezami, dotyczącymi nowych zasad polityki migracyjnej Polski, przygotowanymi w połowie 1997 r. przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. Szerzej własny pogląd w kwestii zasad polityki migracyjnej wyraziłem w 1994 r. podczas konferencji zorganizowanej przez Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej oraz Organizację WspÛłpracy Ekonomicznej i Rozwoju (OECD).
Poniższe uwagi następują według zmniejszającej się ñ w mojej ocenie ñ rangi ich ważności. Po pierwsze, polityka migracyjna jest specyficznym rodzajem aktywności państwa ñ dotyczy sfery jego suwerennych prerogatyw, dotyczy dziedzin, ktore graniczą z newralgiczną sferą bezpieczeństwa, ale zarazem jej przedmiotem są często obywatele innych państw. Między innymi z uwagi na ten drugi aspekt, bywa często krępowana przez prawo międzynarodowe, a zwłaszcza konwencje międzynarodowe czy rozmaite bilateralne lub multilateralne porozumienia międzypaństwowe. Nie może jednak przecież, pod żadnym
pozorem, być kompromisowa.
Po drugie, aby polityka migracyjna mogła być skuteczna, niesprzeczna w ramach szeroko pojętego spektrum instytucji państwa i wdrożona w możliwie krotkim czasie, powinna być wsparta doktryną migracyjną.
Od doktryny migracyjnej zaczyna się budowanie spojnej polityki migracyjnej. Jak rozumiem doktrynę migracyjną? To powinna być fundamentalna zasada polityki, odzwierciedlająca rację stanu, istotną ideę humanitarną oraz filozofię państwa, w tym jej strategiczne przesłanki cywilizacyjne i modernizacyjne, lub odwołująca się do tradycji narodowych czy podstawowych dokumentÛw międzynarodowych. Mogłaby ją stanowić jedna zasada (np. ìPolska jest i będzie krajem PolakÛwî albo ìPolska jest otwarta dla wszystkich mieszkańcow globu pragnących jej służyć i zdolnych do istotnego wzbogacenia jej sił tworczych i potencjału rozwojowego îi pierwsze zdanie jest bodaj najbardziej twardym, restrykcyjnym stanowiskiem w continuum zasad ì otwartości î państwa i selektywnościî dopływu migrantow, a drugie reprezentuje podejście stosunkowo bardzo liberalne) albo (ściśle ograniczona) lista zasad.
Doktryna migracyjna może być rownie dobrze niezapisaną nigdzie, ale funkcjonującą w świadomości politykow sentencją (np.M. Okolski, Polityki migracyjne OECD i ich doświadczenia w wykorzystaniu dla Polski, w pracy zbiorowej:
Migracja jako społeczne i ekonomiczne zjawisko w procesie transformacji ustrojowej w Polsce na tle
integracji europejskiej, OECD, MPiPS oraz IPiSS, Warszawa 1994.
Calosc w ponizszym linku
Kategorie: Polityka
