Jego piosenki śpiewali szczęśliwie zakochani i nieszczęśliwie odrzuceni, mieszkańcy okupowanej Warszawy i żołnierze armii Andersa, az jego kompozytorskich talentów hollywoodzkie korzystały z wytwórni filmowych.

Król tanga i kina

Rodzi Warszawie jako Henryk Warszawski, ale się części dzieciństwa spędzane za granicą. Między 1906 a 1916 mieszka we Francji wraz z rodziną, w której nie ma brak talentów. Starsza siostra, Józefina jest śpiewaczką operową występującą m.in. w La Scali, młoda, Paulina wkrótce ma zostać pianistką.

Za namową Emila Młynarskiego – dyrektora Teatru Wielkiego – Wars zapisuje się do Konserwatorium Warszawskiego. Studiuje pod okiem Karola Szymanowskiego i Romana Statkowskiego. Naukę kończy w 1925.

Już jako student pracuje bez wytchnienia. Prowadzi chór w kinoteatrze Hollywood, gra w warszawskich kabaretach iw zespole “Weseli Chłopcy z Kolumbii”.

W latach 1925-1927 odbywa się służbę wojskową w szkolechorążych we Włodzimierzu na Wołyniu. Później wraca do muzyki. Pisze dla kabaretów i komponuje jazz. Jego “The New York Times Foxtrot” (1928) była pierwszą pierwszą kompozycją jazzową w Polsce.

W 1926 zostawia śladem nagrania w wytwórni filmowej Syrena Record. Cztery lata później debiutuje jako kompozytor muzyki filmowej. „Na Sybir” Henryka Szaro zamówienia.

Kompozytor ulicy

Orkiestra pod dyrekcją Henryka Warsa, zdjęcie opublikowane na okładce katalogu płyt wytwórnia Syrena Elektro, Warszawa 1933, fot. Zakład Foto-Forbert / reprodukcja: Janusz Fila / FORUM

W latach 30. komponuje się muzykę do ponad 50 filmów, ao jego płodności filmowcy opowiadają sobie żarty. Wars pisze dla Michała Waszyńskiego (“Jego ekscelencja subiekt”), Juliusza Gardana (“Czy Lucyna to dziewczyna?”), Mieczysława Krawicza ( “Paweł i Gaweł” ) i Leona Trystana (“Piętro wyżej”).

Jego piosenki śpiewają gwiazdy: Eugeniusz Bodo , Adolf Dymsza , Hanka Ordonówna , Tola Mankiewiczówna oraz Szczepko i Tońko. Na ulicach natomiast nucą je wszyscy. „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Umówiłem się z nią na dziewiątą”, „Zimnego drania”, „Śpij kochanie”, „Seksapel”, „Ach, jak przyjemnie” i „Dobranoc, oczka zmruż” – to tylko kilka z jego nieśmiertelnych przebojów.

Wybuch dialogu nauczyciela jego. Wars zostaje zmobilizowany. Nie walczy jednak długo. Już po kilku dniach rozbijają jego oddział, a on sam trafia do niewoli. Udaje mu się uciec z transportu. I… trafić do kolejnej niewoli. Tym razem – radzieckiej. Znów ucieka.

Dociera do Lwowa, gdzie w 1940 tworzy zespół „Tea-Jazz”. Koncertują w ZSRR – od Odessy i Kijowa po Leningrad (dziś Petersburg). W 1942 Wars wstępuje do Armii Andersa. W tworzyli tworzyli zespół „Polish Parade”, w skład którego można było m.in. członkowie jego lwowskiego bandu.

Wojenne nuty

Z Armią Andersa przechodzi szlak bojowy. Przemierza Rosję, Iran, Irak, Palestyna. U Andersa Michała Waszyńskiego, który się nakłada na filmy filmów patriotyczno-propagandowych dla wojska. Razem realizują film „Wielka droga”.

Gdy Armia Andersa dociera do Włoch, Wars zostaje udekorowany królewskim medalem Cavaliere della Croce, a „Polish Parade” otrzymuje nagrodę dla najlepszego zespołu po alianckiej stronie.

Po wojnie wyjeżdża do Anglii. Marzy jednak o Hollywood. Do Stanów Zjednoczonych przybywa w 1947. Życie mieszka w Nowym Jorku, później – w Los Angeles. Ojczyzna wolności nie przyjmuje wejść z otwartymi poglądami – niełatwo musi znaleźć pracę. Tym bardziej, że studia filmowe przenoszą część produkcji do Europy, gdzie po wojnie kręci się filmy taniej niż za oceanem.

amerykański sen

Wars pracuje jako kopista i aranżer. Nie może znaleźć wylądować. Cały czas komponuje. Między 1947 a 1951 tworzy m.in. czteroczęściowa Symfonia nr 1 na orkiestrę, suitę orkiestrową Miasto Szkice, trzyczęściową Sonatynę na orkiestrę i koncert fortepianowy. Część z jego szkiców zostaje odnaleziona dopiero w 2002.

W Hollywood odnajduje odtwarzanie filmu „Przykuty do życia” Harry’ego L. Frasera z 1951. Szybko rozumie, że w tej branży „umiera się albo z głodu, albo z przejedzenia”. Pracuje dla studiów filmowych, ale jego nazwisko nie zawsze wymieniane jest w napisach. Po chudych latach przychodzą sukcesy.

W 1955 roku pisze do muzyki komedii “Ski Crazy!” Gordona McLeana. Film na przełomie w jego karierze. W następnych latach pracuje dla artystów produkujących: Columbii, Universalu, 20th Century Fox, MGM, United Artist i Paramount.

Pisze muzykę do ponad 30 filmów i seriali, w tym do „Siedmiu ludzi do zabicia” Buddy Boettichera, „China Doll” Franka Borzage i młodzieżowego filmu „Mój przyjaciel delfin” Jamesa B. Clarka. Współpracuje z John Waynem, a jego przetłumaczone piosenki Bing Crosby i Margaret Witting, Doris Day i Jimmy Rogers.

Amerykański dom Warsa z czasem staje się miejscem pielgrzymek polskiej bohemy. Swoje utwory przywozi tu Krzysztof Komeda , a gośćmi Warsów bywają Mrożek i Osiecka , Grynberg i Polański . Wars Polskę odwiedza tylko raz – w 1967. Umiera w Los Angeles 1 września 1977

Henryk Wars — przebojowy król tanga