Niedawno odkryty rękopis dokumentuje pierwsze 130 lat trybunałów portugalskiej inkwizycji, głównie w Lizbonie. Na stronach zapisane są procesy prowadzone przez inkwizytorów i innych przeciwko nowo nawróconym chrześcijanom oskarżonym o kontynuowanie potajemnego praktykowania judaizmu…

W 2020 roku portugalski parlament ogłosił 31 marca oficjalnym Dniem Pamięci Ofiar Inkwizycji. Ta bezprecedensowa inicjatywa parlamentu w Lizbonie wskazuje na pragnienie rządu Portugalii, by uznać historyczną traumę wielu torturowanych lub karanych przez lata przez monarchię i inkwizycję.

W 1536 roku, na prośbę króla Portugalii Jana (João) III, Kościół katolicki zainicjował inkwizycję po masowym napływie do kraju anusim (Żydów, którzy zostali zmuszeni do konwersji), którzy uciekli przed hiszpańską inkwizycją. Przymusowe nawrócenia i prześladowania przez trybunały inkwizycyjne brutalnie odcięły setkom tysięcy Żydów od ich religii, chociaż dokładna liczba żydowskich ofiar nie jest znana. Inkwizycja portugalska obejmowała szczególnie okrutne kary często stosowane przed dużymi tłumami, które gromadziły się, aby oglądać autos-da-fe (publiczne rytuały pokuty dla heretyków i niewierzących). Procesy ustały po około 250 latach, chociaż inkwizycja w Portugalii została oficjalnie zniesiona dopiero w 1821 roku.

Centralne Archiwum Historii Narodu Żydowskiego przy Bibliotece Narodowej Izraela ujawniło rękopis z XVIII wieku, liczący około 60 stron, dokumentujący pierwsze 130 lat działalności trybunału inkwizycji, głównie w Lizbonie. Strony te dokumentują procesy prowadzone przez inkwizytorów i innych, którzy często przesłuchiwali całe rodziny konwertytów oskarżonych o kontynuowanie potajemnego praktykowania judaizmu.

Dowody sądów w Lizbonie przeskakują ze stron oprawionego rękopisu odkrytego przez Archiwum Centralne. Zatytułowany Memoria de todos os autos da fé que setem feito em Lisboa zawiera dziesiątki stron w języku portugalskim zwięźle dokumentujących autos-da-fé, które miały miejsce w Lizbonie w latach 1540-1669, z krótką wzmianką o procesach, które miały miejsce w mieście Tomar. Obok dokładnych dat i miejsc procesów rękopis podaje imiona kapłanów, którzy wygłaszali kazania. Kazania służyły jako środek zachęcający do dyscypliny religijnej wśród mas chrześcijańskich i stanowiły istotną część procesu, do tego stopnia, że ​​później zostały wydrukowane i rozpowszechnione oddzielnie jako dalsza forma upamiętnienia.

Strona tytułowa kazania auto-da-fé księdza Phillippe Moreira, wydrukowane w 1646 r., (Centralne Archiwum Historii Narodu Żydowskiego, Biblioteka Narodowa Izraela)

Rękopis zawiera również liczby mężczyzn i kobiet oskarżonych o herezję oraz podaje liczbę spalonych na stosie osób. Wśród oskarżonych byli „nowi chrześcijanie” oskarżeni o „judaizację”. Jednak z niedawno odkrytych stron wynika, że ​​praktyki religijne nie były jedynym powodem prześladowań. „Starzy chrześcijanie”” (oskarżeni, którzy pochodzili z rodzin bez żydowskiego pochodzenia) zostali skazani za sodomię, bigamię, posiadanie zakazanych książek i świętokradztwo. Wspomnianą na kartach karą jest wygnanie na pokład „kuchennego statku”, co w istocie oznacza niewolniczą pracę.

Należy zauważyć, że na przestrzeni wieków większość anusim w Portugalii porzuciła wszelkie oznaki swoich żydowskich korzeni, które mogłyby ich zdradzić – obrzezanie, zanurzenie w mykwie i obchodzenie świąt żydowskich. Niektórzy jednak nadal potajemnie odprawiali w swoich domach żydowskie rytuały lub upamiętniali święta, często kilka dni po faktycznej dacie. Na przykład, aby zmylić inkwizytorów, niektórzy potajemnie obchodzili Jom Kippur i Paschę z opóźnieniem lub zapalali świece szabatowe w naczyniach ceramicznych, aby ukryć płomienie. Dzieciom poniżej 12 roku życia nie wolno było uczestniczyć w tych tajnych ceremoniach religijnych, aby nie ujawniały im tajemnic, które mogłyby zdradzić ich rodziny.

Odkrycia te rzucają światło na realia złożonego rozdziału historii Żydów, a także na oddanie iberyjskiego żydostwa przestrzeganiu nakazów religijnych, nawet w najgorszych czasach.

Zrodlo TUTAJ