Przyslala Zosia Braun

Opuscilam zrujnowany Wroclaw w Marcu 1968, zagniewana, obrazona i przerazona wypadkami marcowymi. Odwiedzalam to miasto kilkakrotnie, a nawet obchodilismy tam spotkanie naszej klasy w 2010 roku i moje urodziny w synagodze pod Bialym Bocianem.

Nadal uwazam, ze jest to jedno z najpiekniejszych miast w Europie, miasto historia, bo tam przebiegaly wszystkie wypadki historyczny na dobre i na zle. Znalazlam niedawno ten opis i mysle, ze jest godny przeczytania. 

WPROWADZENIE

Wrocław to największe miasto historycznego regionu Śląsk/Schlesien. Leży nad brzegiem Odry na Nizinie Śląskiej Europy Środkowej, około 350 km/220 mil od Morza Bałtyckiego na północy i 40 km/25 mil od Sudetów na południu. Populacja Wrocławia w 2020 r. liczyła 640 tys., a kolejne 1,25 mln zamieszkiwało obszar metropolitalny. Wrocław to historyczna stolica Śląska i Dolnego Śląska. Historia miasta sięga ponad tysiąca lat; w różnych okresach był częścią Królestwa Polskiego, Królestwa Czech, Królestwa Węgier, monarchii habsburskiej Austrii, Królestwa Prus i Niemiec. Wrocław ponownie znalazł się w granicach Polski w 1945 roku w ramach tzw. Ziem Odzyskanych w wyniku rozległych zmian granic i wypędzeń po II wojnie światowej. Wrocław to miasto uniwersyteckie z populacją ponad 130 000 studentów, co czyni go prawdopodobnie jednym z najbardziej zorientowanych na młodzież miast w kraju. Od początku XX wieku Uniwersytet Wrocławski, wcześniej Uniwersytet Wrocławski, wyprodukował 9 laureatów Nagrody Nobla i słynie z wysokiej jakości nauczania. Wrocław posiada również liczne zabytki, m.in. Rynek Główny, Ostrów Tumski oraz wpisaną na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO Halę Stulecia.

HISTORIA HISTORIA

WCZESNA – W starożytności na terenie Wrocławia lub w jego pobliżu znajdowało się miejsce zwane Budorigum. Został on już zmapowany na mapie AD 142–147 przez rzymskiego geografa/astronoma Klaudiusza Ptolemeusza. Osady na tym obszarze istniały od VI wieku w okresie migracji. Wrocław powstał na skrzyżowaniu dwóch szlaków handlowych, Via Regia i Szlaku Bursztynowego. Miasto zostało po raz pierwszy rozpoznane w X wieku jako Vratislavia ze względu na gród czeskiego księcia Wratysława I, stąd nazwa. Gdy w 985 r. książę Mieszko I podbił Śląsk, spolonizowaną formą Vratislavii z czasem stał się Wrocław. Miasto zostało wyraźnie wymienione w roku 1000 ne w związku z nadaniem mu rangi biskupiej podczas zjazdu gnieźnieńskiego.

ŚREDNIOWIECZE –

Miasto stało się centrum handlowym i poszerzyło się o lewy brzeg Odry. Około 1000 miasto liczyło około 1000 mieszkańców. Średniowieczna kronika Gesta principum Polonorum nazwała Wrocław wraz z Krakowem i Sandomierzem jedną z trzech stolic Królestwa Polskiego. Do 1139 r. miasto było w większości polskie, ale posiadało również społeczności Czechów (Czechów), Niemców, Walonów i Żydów. W XIII wieku Wrocław był politycznym centrum podzielonego królestwa polskiego. W kwietniu 1241 roku, podczas pierwszego najazdu mongolskiego na Polskę, miasto zostało opuszczone przez mieszkańców i spalone ze względów strategicznych. W czasie walk z Mongołami Zamek Wrocław był skutecznie broniony przez Henryka II Pobożnego. Po najeździe mongolskim miasto zostało częściowo zasiedlone przez osadników niemieckich, którzy w kolejnych stuleciach stopniowo stała się jego dominującą populacją. Miasto zachowało jednak swój wieloetniczny charakter, będący odzwierciedleniem jego znaczenia jako punktu handlowego na skrzyżowaniu Via Regia i Szlaku Bursztynowego.
Wraz z napływem osadników miasto powiększało się iw 1242 roku znalazło się pod niemieckim prawem miejskim. Rada miejska posługiwała się zarówno łaciną, jak i językiem niemieckim, a w jej pisemnych zapisach po raz pierwszy pojawiły się wczesne formy nazwy „Breslau”, niemiecka nazwa miasta. Polski stopniowo przestał być używany w księgach miejskich. Powiększone miasto zajmowało około 60 hektarów (150 akrów), a nowy rynek główny, otoczony domami o konstrukcji szachulcowej, stał się centrum handlowym miasta. Miasto uzyskało prawa magdeburskie w 1261 roku. Podczas gdy polska dynastia Piastów utrzymała kontrolę nad regionem, zwiększyła się zdolność rady miejskiej do samodzielnego rządzenia. Wrocław, który przez 350 lat znajdował się w większości pod polską hegemonią, znalazł się w 1335 r. w Królestwie Czech, będącym wówczas częścią Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W latach 1342-1344, dwa pożary zniszczyły dużą część miasta. W 1387 miasto przystąpiło do Związku Hanzeatyckiego. W dniu 5 czerwca 1443 r. miastem wstrząsnęło trzęsienie ziemi, szacowane na ok. godz. 6 w skali Richtera, który zniszczył lub poważnie uszkodził wiele jego budynków. W latach 1469-1490 Wrocław był częścią Królestwa Węgier. W 1474 roku, po prawie stuleciu, miasto opuściło Hanzę i miasto zostało oblężone przez połączone siły polsko-czeskie. W grudniu 1474 podpisano zawieszenie broni, na mocy którego miasto pozostało pod władzą Węgier. miasto opuściło Hanzę i miasto było oblegane przez połączone siły polsko-czeskie. W grudniu 1474 podpisano zawieszenie broni, na mocy którego miasto pozostało pod władzą Węgier. miasto opuściło Hanzę i miasto było oblegane przez połączone siły polsko-czeskie. W grudniu 1474 podpisano zawieszenie broni, na mocy którego miasto pozostało pod władzą Węgier.

RENESANS I REFORMACJA –

Reformacja protestancka dotarła do miasta w 1518 roku i przeszła na nowy obrządek. Jednak od 1526 r. Śląskiem rządził katolicki dom Habsburgów. W 1618 r. poparła powstanie czeskie w obawie przed utratą prawa do wolności religijnej. W czasie wojny trzydziestoletniej miasto zostało zajęte przez wojska saskie i szwedzkie i straciło tysiące mieszkańców na skutek zarazy. Cesarz sprowadził kontrreformację, zachęcając zakony katolickie do osiedlania się w mieście, począwszy od 1610 r. przez franciszkanów, następnie jezuitów, następnie kapucynów, a na końcu urszulanek w 1687 r. Zakony te wzniosły budynki, które ukształtowały wygląd miasta do 1945 r. Pod koniec wojny trzydziestoletniej było to jednak jedno z niewielu śląskich miast, które pozostały protestanckie. Polska szkoła miejska została otwarta w 1666 r. i trwała do 1766 r. Dokładna ewidencja urodzeń i zgonów przez ojców miejskich doprowadziła do wykorzystania ich danych do analizy śmiertelności, te tabele i analizy, opublikowane w 1693 r., uważane są za pierwsze prawdziwe tabele aktuarialne, a tym samym podstawa współczesnej nauki aktuarialnej. W okresie kontrreformacji życie intelektualne miasta kwitło, ponieważ protestancka burżuazja straciła część swojej dominacji na rzecz zakonów katolickich jako mecenasów sztuki.

EPOKA PRZEMYSŁU –

W czasie wojen napoleońskich Wrocław był okupowany przez Konfederację Armii Nadreńskiej. Zniwelowano obwarowania miasta, zajęto klasztory i krużganki. Konfederacja zwiększyła dobrobyt na Śląsku iw mieście. Usunięcie fortyfikacji otworzyło miastu pole do ekspansji poza dawne granice. Wrocław stał się ważnym węzłem kolejowym i ośrodkiem przemysłowym. Zrekonstruowany uniwersytet pełnił funkcję głównego ośrodka nauki; Johannes Brahms napisał później swoją Uwerturę do Festiwalu Akademickiego, aby podziękować uczelni za doktorat honoris causa przyznany w 1879 r. W 1821 r. diecezja wrocławska wycofała się z zależności od polskiego arcybiskupstwa gnieźnieńskiego, a Breslau stał się stolicą zwolnioną. W 1854 r. otwarto Żydowskie Seminarium Duchowne. Instytucja była pierwszym nowoczesnym seminarium rabinackim w Europie Środkowej. W 1863 roku bracia Karl i Louis Stangen założyli biuro podróży Stangen, drugie biuro podróży na świecie.
Po mianowaniu Hitlera na kanclerza Niemiec w 1933 r. polityczni wrogowie nazistów byli prześladowani, a ich instytucje zamknięte lub zniszczone. Gestapo rozpoczęło działania przeciwko polskim i żydowskim studentom, komunistom, socjaldemokratom i związkowcom. Dokonano aresztowań za publiczne mówienie po polsku, a w 1938 roku kontrolowana przez nazistów policja zniszczyła ośrodek kultury polskiej. W czerwcu 1939 r. polscy studenci zostali wyrzuceni z uczelni. Do obozów koncentracyjnych trafiło także wiele innych osób uznanych przez III Rzeszę za „niepożądanych”. Wokół Wrocławia powstała sieć obozów koncentracyjnych i obozów pracy przymusowej, które miały służyć koncernom przemysłowym. Więziono tam dziesiątki tysięcy robotników przymusowych.

WOJNA OBECNA –

Podczas najazdu na Polskę we wrześniu 1939, który rozpoczął II wojnę światową, Niemcy dokonali masowych aresztowań lokalnych działaczy polskich i zdelegalizowali polskie organizacje. Przez większą część wojny walki nie dotknęły miasta. W lutym 1945 r. do miasta podeszły wojska sowieckie. Niemcy ogłosili miasto fortecą, którą należy utrzymać za wszelką cenę, ale ostatecznie znieśli zakaz ewakuacji kobiet i dzieci, gdy było już prawie za późno. Podczas tej słabo zorganizowanej ewakuacji w styczniu 1945 r. w lodowatych śnieżycach zamarzło na śmierć 18 000 osób. Pod koniec bitwy pod Wrocławiem (luty–maj 1945 r.) połowa miasta została zniszczona. Szacuje się, że w ruinach domów i fabryk zginęło 40 000 cywilów. Po prawie trzymiesięcznym oblężeniu Twierdza Breslau skapitulowała przed Armią Czerwoną 6 maja 1945 roku, dwa dni przed końcem wojny. Po konferencji w Jałcie, która odbyła się w lutym 1945 r., na której zdecydowano o nowej geopolityce Europy Środkowej, warunki konferencji poczdamskiej zadecydowały, że z prawie całym Dolnym Śląskiem miasto stanie się częścią Polski w zamian za utratę przez Polskę ogromnego terytorium wschód, który został zaanektowany przez Związek Radziecki. Oficjalną uznano polską nazwę „Wrocław”.
Po II wojnie światowej region stał się częścią Polski w ramach zmian terytorialnych określonych w umowie poczdamskiej. Niemieccy mieszkańcy miasta, którzy nie uciekli lub bezpiecznie powrócili do rodzinnego miasta po oficjalnym zakończeniu wojny, zostali w latach 1945-1949 wysiedleni na mocy umowy poczdamskiej i osiedleni w sowieckiej strefie okupacyjnej lub w alianckiej okupacji Strefy w pozostałej części Niemiec. Ludność polska dramatycznie wzrosła w wyniku przesiedleń Polaków podczas powojennych przesiedleń ludności w wyniku przymusowych deportacji z ziem polskich anektowanych przez Związek Radziecki na wschodzie. Niewielka mniejszość niemiecka (około 1000 osób, czyli 2% populacji) pozostaje w mieście, tak że dziś stosunek ludności polskiej do niemieckiej jest odwrotnością tego, co było przed 100 laty. Ślady niemieckiej przeszłości, takie jak napisy i znaki, zostały usunięte. Wrocław jest dziś wyjątkowym europejskim miastem o mieszanym dziedzictwie, z architekturą inspirowaną tradycjami czeskimi, austriackimi i pruskimi, takimi jak gotyk śląski i jego barokowy styl budowniczych dworskich Habsburgów w Austrii.

————————————————– ————————————————– ————————–

W tym pierwszym zestawie idziemy z naszego hotelu położonego na skraju centrum w kierunku centrum miasta, przekraczając Fosa Miejską, fosę miejską Wrocławia, zobacz ciekawą grupę rzeźb zapadających się w podziemiach i wyłaniających się po drugiej stronie przejścia dla pieszych i omijając interesujące budynki, by dotrzeć na Plac Solny po przekątnej od słynnego Rynku.

Anonimowi Piesi – Grupa rzeźbiarska “Anonimowi Piesi” to jeden z najbardziej unikalnych zabytków w mieście. Ta niezwykła rzeźba składa się z pięciu postaci ludzkich „wchodzących” pod chodnik i „wychodzących” z niego po drugiej stronie ulicy. Zdaniem wielu znawców sztuki ta praca Jerzego Kaliny w awangardowy sposób pokazuje odchodzenie zwykłych obywateli do wolnej Polski. W 2015 roku magazyn architektoniczny „Arch-20” uznał go za jeden z najbardziej kreatywnych zabytków ostatnich lat.

( Pobierz )
2 – Ładnie udekorowana fasada restauracji La Maddalena naprzeciwko naszego hotelu

( Pobierz )
3 – The ” Promenada Staromiejska” wzdłuż Fosy Miejskiej Wrocławia

( Pobierz )
4 – Fosa Miejska/Fosa Miejska Wrocławia w dużej mierze oparta jest na naturalnych i sztucznych odcinkach rzeki Odry/Ory, istniejący wzdłuż fosy pas zieleni nazywany jest Promenadą Staromiejska

( Pobierz )
5 – Fosa Miejska Wrocławska z Sądem Rejonowym budynki

( Pobierz )
6 – grupa rzeźbiarska “Anonimowi Piesi” na ulicy Świdnickiej i Piłsudskiego: Z tyłu przechodnie zapadają się w chodnik, z przodu wychodzą na nowo – interpretowane jako symbol ludzi zepchniętych do podziemia w czasie stanu wojennego, a następnie wyłaniających się na wolność

( Pobierz )
7 – Zespół rzeźb “Anonimowi Piesi” – zestaw “wyłaniający się”

( Pobierz )
8 – Kościół Bożego Ciała, wzmiankowany po raz pierwszy w 1351 r. przez joannitów/zakonu św. ul. Świdnicka

( Pobierz )
9 – Pałac Wallenberg-Pachalych (1787), na przestrzeni wieków pełnił funkcję rezydencji rodowej, banku i biblioteki, a obecnie poszukuje swojego kolejnego przeznaczenia

( Pobierz )
10 – Spojrzenie na Plac Solny z bramy narożnej

( Pobierz )