Andrzej Koraszewski

Przyslala Katharina Dr.Gasinska-Lepsien

Podpisanie porozumień o nawiązaniu stosunków dyplomatycznych między Zjednoczonymi Emiratami Arabskim i Bahrajnem a Izraelem. Waszyngton, 15 września 2020. (Zdjęcie – zrzut z ekranu)Słowo przełom może być irytujące, kto wie, co z tego przełomu się wyłoni? Zakręt jest lepszym określeniem, widzimy zmianę kierunku, ale nie mamy pojęcia, co się za tym zakrętem kryje. Podpisanie umowy pokojowej między Izraelem a dwoma arabskimi krajami Zatoki to zdumiewające. Zapowiedź podobnych umów z kilkoma innymi krajami arabskimi, to tylko zapowiedź. Zignorowanie apelu Autonomii Palestyńskiej przez Ligę Arabską było jak wybuch potężnej bomby. Zamiast stanowczego NIE dla normalizacji, państwa arabskie powiedziały NIE państwom osi (oporu). Przedstawiciele Organizacji Wyzwolenia Palestyny, Hamasu i Islamskiego Dżihadu pospiesznie spotkali się w Bejrucie, żeby porozumieć się w sprawie wzajemnej przyjaźni i współpracy i pokłonić ostatniej desce ratunku, czyli Iranowi.

Po ponad stu latach arabskiej wojny z ideą żydowskiego państwa władcy szeregu arabskich państw rozważają zmianę paradygmatu. Prawda, był na samym początku moment podobny, kiedy Emir Fajsal za namową i pośrednictwem Lawrenca z Arabii spotkał się z Weizmanem i nie tylko pisemnie wyraził zgodę na utworzenie żydowskiego państwa w Palestynie, ale również nadzieję, że będzie to korzystne dla Arabów. Emir władał przez krótki czas Syrią, a potem Irakiem, ale jego wpływ na rozwój historii w Palestynie okazał się znikomy. Inne siły zadecydowały o stanowczym odrzuceniu idei żydowskiego państwa pośrodku arabskiego i muzułmańskiego żywiołu. Idea żydowskiej niepodległości była równie obraźliwa dla muzułmańskiej, jak i dla chrześcijańskiej religii. Mogłoby się zdawać, że dziś jest jeszcze bardziej obraźliwa niż sto lat temu, bo do pogardy i okrucieństw, jakie wyznawcy obu tych religii zadawali Żydom na przestrzeni dziejów, doszły rzezie i ludobójstwa popełnione w XX wieku. Oś oporu wobec istnienia żydowskiego państwa łączyła Watykan z muzułmańskim światem i Brytyjczyków z arabskimi despotami. Nic tak nie łączy jak niechęć do ofiar, które mimo wszystkich wysiłków nadal żyją.

Jeszcze kilka miesięcy temu mogło się zdawać, że nic nie jest w stanie zmienić determinacji arabskiego świata w dążeniu do anihilacji żydowskiego państwa. A jednak zakulisowe działania ujawniły ukryty nurt. Nieznane wcześniej siły gotowe są uznać, że pokój jest rzeczą bardziej korzystną niż niekończąca się wojna. Uroczystość podpisania pokojowej umowy nosi znamiona spektaklu, którego kolejne akty są niemal zawsze bardziej dramatyczne. Ciekawszy wydaje się fakt, że w społeczeństwach arabskich chwilowo reakcje pozytywne wydają się górować nad negatywnymi i odnosi się dziwne wrażenie jakby ludzie od dawna czekali na sygnał, że wolno publicznie obowiązkową deklarację wrogości zmienić na deklarację przyjaźni (powiązaną być może z przesadną nadzieją). W Europie tę umowę przyjęto tak jak w Ankarze, Teheranie i w Ramallah, chociaż bardziej milcząco, wstrzymując otwarte wyrazy gniewu. Owszem rzecznik unijnych spraw zewnętrznych Peter Stano oświadczył stanowczo, że otwieranie ambasad w Jerozolimie może mieć poważne konsekwencje dla państw, które starają się o przyjęcie do Unii Europejskiej. Rzecz w tym, że Amerykanie pakują nos w nieswoje sprawy i nie tylko doprowadzili do zbliżenia między Serbią i Kosowem, ale na domiar złego przy okazji zachęcili (muzułmańskie) Kosowo do nawiązania stosunków z Izraelem, a Serbię do zacieśnienia tych stosunków. Więc chociaż arabskim krajom zabronić tego nie można, europejskim można przynajmniej pogrozić.

Na czym polega zmiana paradygmatu w stosunkach między Arabami i Izraelem? Kluczem jest tu obrzydliwe słowo „normalizacja”, czyli uznanie, że Żydzi mają prawo mieszkać na Bliskim Wschodzie, że są jego częścią oraz odrzucenie owego „NIE dla normalizacji”, czyli zakończenie uznawania Izraelczyków za jakichś kolonizatorów, akceptacji ich mordowania i twierdzeń, że to jest proces pokojowy. Nowy paradygmat to uznanie normalizacji mimo protestów ze strony terrorystów. Dziwne podejście, ale kto wie, czy nie kryje się w nim jakieś ziarenko rozsądku.       

Czy sto lat temu świat zachodni deklarując gotowość poparcia żydowskich aspiracji do własnego państwa miał szczere zamiary wsparcia tej inicjatywy? Jeśli tak, to ta niespodziewana szczodrość nie trwała długo. Misję umożliwienia budowy Żydowskiego Domu Narodowego powierzono Brytyjczykom, których zapał do realizacji tego mandatu wygasł natychmiast po jego otrzymaniu. Ciekawie odczytuje się dziś list brytyjskiego pisarza Arthura Koestlera z sierpnia 1947 roku (przypomniany w „New Statsman”w 2007) skierowany do rodzica brytyjskiego żołnierza w Palestynie. Koestler pisze, że zdaje sobie sprawę z tego, iż dla rodziców żołnierzy stacjonujących w Palestynie każdy dzień wypełniony jest strachem o życie swoich synów, że mogą zostać zabici przez żydowskich terrorystów. Autor rozumie ich lęki.

Calosc TUTAJ