Anna Milek

Wstep

Praca niniejsza ma na celu omówienie i częściową interpretację treści antysemickich zawartych w periodykach wydawanych przez Młodzież Wszechpolską w polskich ośrodkach akademickich dwudziestolecia międzywojennego. Analiza koncentruje się na dwóch organach prasowych, jakimi były „Akademik” oraz „Akademik Polski”. Opracowanie to, ze względu na niedostępność niektórych wydań, a także rozmiary tejże rozprawy, nie obejmuje wszystkich roczników wspomnianych wyżej publikacji.

W rozdziale dotyczącym„Akademika” skupiłam się na sprawie numerus clausus z lat dwudziestych XX wieku, którabyła jednym z wiodących tematów na łamach wspomnianego periodyku, zaś kwestiegospodarcze, polityczne, religijne czy kulturowe w kontekście żydowskim zazwyczaj byłypomijane. Wydania późniejsze z lat trzydziestych XX wieku poruszały o wiele szerszespektrum zagadnień tej mniejszości, lecz zdecydowałam się na omówienie jedyniepierwszych części. Chciałabym tym zabiegiem wprowadzić pewien kontrast i elementporównania, jakkolwiek bez dywagacji teoretycznych, w stosunku do rozdziału tejżerozprawy dotyczącego „Akademika Polskiego” podnoszącym równolegle wiele tematówo charakterze antysemickim.

Zazwyczaj miały one związek z bieżącą sytuacją polityczną, jakna przykład powrotem do sprawy numerus clausus, zamieszkami studenckimi w szkołachwyższych czy sprawą dostarczania zwłok przez Żydów do prosektoriów. Fragmenty te zostałypoprzedzone wstępem w formie wprowadzenia do czasopiśmiennictwa i polityki prasowejDrugiej Rzeczypospolitej oraz ogólnym omówieniem stanu prawnego szkół wyższychw Polsce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, aby osadzić rozważania dotyczącewspomnianych publikacji w szerszym kontekście.Poniższa praca oparta jest na analizie, interpretacji i porównaniu wybranych artykułówpublikowanych jako źródła drukowane. Były udostępniane publicznie, zwłaszcza na terenieuniwersytetów i innych szkół wyższych.

Obecnie większość numerów „Akademika” oraz„Akademika Polskiego” dostępna jest elektronicznie w formie zeskanowanej, jednakże niektóre wydania nie zachowały się w żaden sposób do dnia dzisiejszego. Do opracowania wymienionych periodyków niezwykle przystaną okazała się publikacja pani Agnieszki Graboń zatytułowana Problematyka żydowska na łamach prasy akademickiej w okresie międzywojennym. Jest ona podzielona z uwzględnieniem poszczególnych zagadnień, a niekonkretnych tytułów, stąd też powstała luka, którą postaram się w pewnym stopniu wypełnić.W części traktującej w ogólnym zarysie o prasie w latach 1918 – 1939 wysoce użyteczne były prace pana Andrzeja Pilcha oraz Andrzeja Notkowskiego.  W związku ze specyfiką wykorzystanych przeze mnie źródeł starałam się, na ile było to możliwe, zachować oryginalną pisownię w cytowanych fragmentach. Stąd też występujące niekiedy w cytowanych fragmentach, a także w nazwach aktów prawnych, błędy ortograficzne, stylistyczne i językowe. Dodatkowo w kwestii terminologii wielokrotnie używałam sformułowania „wyznawca judaizmu” lub „wyznawca religii mojżeszowej”zamiennie do określenia Żyda, choć oczywiście jestem świadoma, że nie każdy Żyd musiał być wierzący czy praktykujący. Jest to skrót myślowy związany z odgórnym utożsamieniem Żydów z judaizmem oraz międzywojennym obowiązkiem deklaracji swojej religiii przynależności do gminy wyznaniowej.  

Calosc w linku ponizej