Nadeslala Elzbieta Magenheim

W tym roku mija 46. rocznica antysemickiej nagonki, której szczyt przypadł w okresie protestów młodzieży w marcu 1968 roku.

Zaczęło się od czystek w aparacie partyjnym, Służbie Bezpieczeństwa i wojsku. Niedługo później represje rozprzestrzeniły się, obejmując tysiące osób. Byli wśród nich wykładowcy akademiccy i ludzie kultury, często nieświadomi swego pochodzenia. Zwolniono ich z pracy i zmuszono do emigracji. Odjeżdżające z warszawskiego Dworca Gdańskiego pociągi wracały puste…

Aby przypomnieć te wydarzenia pokażemy cztery dokumenty opisujące osobiste historie świadków i uczestników zajść marca ‘68. Dodatkowym komentarzem do filmów będzie debata, na którą zapraszamy 13 marca o godz. 18.00. Będzie ona okazją do bezpośredniego spotkania z tymi, którzy emigrowali i tymi, którym udało się zostać.

Na wszystkie seanse WSTĘP WOLNY

◆ 5.03.2014, godz. 19.00

“Siedmiu Żydów z mojej klasy”, reż. Marcel Łoziński, 1991, 40min.

Jeden z pierwszych filmów poświęconych wydarzeniom marca 1968. Reżyser rozmawia z ludźmi zmuszonymi wówczas do opuszczenia kraju, którzy spotykają się po latach na koleżeńskim zjeździe. Bohaterowie dokumentu opowiadają o żydowskości, polskości, ciężarze marcowych doświadczeń, które całkowicie zmieniły ich życia.
Marcel Łoziński (ur. 1940), ukończył wydział reżyserii PWSFTviT w Łodzi. Nakręcił kilkadziesiąt zaangażowanych społecznie dokumentów (w tym: „Świadkowie”, „Las Katyński”, „Tonia i jej dzieci”), wiele z nich zostało nagrodzonych na polskich i zagranicznych festiwalach. Jego „89 mm od Europy” nominowany był do Oscara. Marcel Łoziński wykładał w Paryskiej Szkole Filmowej FEMIS, Instytucie Kultury Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim i w Mistrzowskiej Szkole Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy. Od 1995 jest członkiem Amerykańskiej Akademii Filmowej.

◆ 12.03.2014, godz. 19.00

“I naprawdę nie wiedzieliśmy…”, reż. Andrzej Titkow, 1993, 50 min.

Film próbuje wskazać psychologiczne i etyczne motywacje pokolenia marca. Kontekstem są inne ruchy kontestacyjne w Europie i na świecie – Praska Wiosna, Paryski Maj – oraz muzyka Beatlesów. Titkow udziela głosu Adamowi Michnikowi, Wiktorowi Woroszylskiemu, Irenie Grudzińskiej-Gross i wielu innym uczestnikom tamtych wydarzeń, konfrontując ich wspomnienia z materiałami archiwalnymi, fragmentami oficjalnych artykułów prasowych, przemówień i migawek z wieców.
Andrzej Titkow (ur. 1946) debiutował w roku 1971 filmem dokumentalnym W takim niedużym mieście. Ma w dorobku ponad siedemdziesiąt filmów dokumentalnych, kilka fabularnych filmów telewizyjnych, spektakle teatralne i telewizyjne oraz dwa tomy poezji. Jest laureatem wielu nagród filmowych. W latach 2004 – 2006 sprawował funkcję zastępcy kierownika Redakcji Form Dokumentalnych Programu 1 TVP S.A. Jest członkiem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Stowarzyszenia Autorów ZAIKS, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego PEN-Clubu. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

◆ 19.03.2014, godz. 19.00

“Dworzec Gdański”, reż. Maria Zmarz-Koczanowicz, 2007, 55min.

Prawie 40 lat po marcu 1968 emigranci, dla których symbolicznym miejscem wygnania stał się tytułowy dworzec Warszawa Gdańska, spotykają się w izraelskim mieście Aszkelon i wspominają przeszłość. Film zrealizowany wspólnie z Teresą Torańską, która stworzyła scenariusz i przeprowadziła wywiady z bohaterami.

Maria Zmarz-Koczanowicz (ur. 1954), ukończyła Wydział Malarstwa PWSSP we Wrocławiu oraz Wydział Radia i Telewizji na Uniwersytecie Śląskim. Doktor sztuki filmowej, oznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Reżyseruje i tworzy scenariusze filmów dokumentalnych, fabularnych i spektakli Teatru Telewizji. Jest autorką m.in. Wiery Gran, Still Alive i Była wojna.

◆ 26.03.2014, godz. 19.00

“Przystanek Dłużek”, reż. Irit Shamgar, 2008, 53min.

Zaprzyjaźnione rodziny Brodzkich, Baumritterów i Burginów, ideowych komunistów, w większości pochodzenia żydowskiego, od lat 60. spotykają się latem nad mazurskim jeziorem Dłużek. Część z po roku 1968 musiała opuścić kraj. Dłużek wiąż wiąże ich z Polską i przeszłością. Dokument wyreżyserowany przez mieszkającą w Izraelu córkę jednego z jego bohaterów, znanego dziennikarza Stanisława Brodzkiego w ramach projektu „Izrael-Polska. Nowe spojrzenie”.
Irit Shamgar ukończyła studia na wydziale architektury na Politechnice w Hajfie oraz studia dotyczące kina na Uniwersytecie w Tel Awiwie. W latach 1981 – 2003 pracowała jako krytyk filmowy w dzienniku Maariv i zasiadała w międzynarodowych jury na festiwalu filmowym w Amsterdamie, Hawanie i Wiedniu. Irsit Shamgar jest wykładowcą przedmiotu „kino” na Otwartym Uniwersytecie, w kinotekach w Tel Awiwie i w Hajfie i regularnie uczestniczy w jury Fundacji Izraelsko-Amerykańskiej. Przystanek Dłużek jest jej reżyserskim debiutem.