Nadeslala Wanda Lacrampe

TRZY WCIELENIA TEODORA _ LOLA SINGER
fragment listu od pani Loli Singer

Nastepnym fragmentem mego dlugiego, po brzegi wypelnionego raczej niecodziennymi wydarzeniami zycia bedzie historia mego pierwszego meza, Theodora. Nazwe ja “akcja Zbaszyn”. Slowo to prawdopodobnie nie poraz pierwszy obija sie o Pani uszy, ale niewiadomo….

Otoz ojciec jego, Radomianin, wyemigrowal do Niemiec chyba jeszcze koncem 19-go wieku (nie mam dokladnych danych statystycznych), ozenil sie z niemiecka Zydowka i nie zatroszczyl sie o nabycie niemieckiego obywatelstwa… W 1918 rou urodzil sie ich jedyny syn, Theodor.Po ukonczeniu 20-tu lat, w maju roku 1938, Theodor zostal wezwany do
polskiej ambasady w Berlinie, gdzie oswiadczono mu, ze po uplywie roku stanie przed komisja poborowa i zostanie wcielony do armji polskiej…Theo opowiadal mi, ze smial sie do rozpuku, kiedy to uslyszal (sadzac, ze to jakas pomylka, bo nawet nie wiedzial, ze ojciec jego jest obywatelem polskim), ale nic mu nie pomoglo, dostal “zaswiadczenie” , (ktorego strzepki jeszcze gdzies pokutuja w moim archiwum…) i…tyle. Do poboru nigdy nie dotarl…Na jesieni 1938 roku Hitler postanowil wydiedlic z Niemiec wszystkich “Ostjuden”, nie posiadajacych obywatelstwa niemieckiego, w tej kategorii znalazl sie Theo z ojcem (matka przylaczyla sie do nich przed samym wybuchem wojny), i obaj wraz z kilkoma tysiacami podobnych “szczesliwcow” zostali wygnani z Niemiec i przekroczyli granice polska w miasteczku Zbaszyn.Tam rozegrala sie wielka tragedia, (zadokumentowana w Yad Vashem), Polacy nie zgodzili sie przyjac “obcych” Zydow, ktorzy nawet nie umieli po polsku… a Niemcy zamkneli powrotna droge “obcym Polakom” i do tego “OSTJUDEN”!. Grupa wysiedlencow siedziala w Zbaszyniu w ciezkich waronkach i wkoncu Polska musiala ich przyjac jako swoich obywateli. Ja wtedy juz bylam studentka medycyny w Warszawie i pamietam, ze utworzyl sie studencki “komitet pomocy dla uchodzcow z Niemiec”, do ktorego nalezalam i staralismy sie roznymi drogami ulzyc tym zdezorientowanym, przewaznie kulturalnym i bardzo uprzejmym ludziom, ktorzy sie patrzyli na Polske, jak na “WESTASIEN”……. Theo z ojcem dotarli do Radomia, gdzie ojciec jego jeszcze mial rodzine i tam poznalam go , kiedy przyjechalam na przerwe miedzysemestralna w grudniu. Mimo, ze w Niemczech Theo zostal potraktowany jako Polak, w Polsce byl “tylko” Zydem i tak sie do niego odnosili zarowno Polacyjak i Niemcy az do naszej ucieczki z Radomia, w grudniu 1939-go roku. Natomiast w Rosji Sowieckiej, po zdradzieckim zaatakowaniu Rosji przez armie niemiecka, Theo stal sie dla Rosjan Niemcem w pelnym tego slowa znaczenieu, “urodzony w Berlinie”… nie znajacy polskiego jezyka, (ktory mnie tak ulatwil szybkie opanowanie rosyjskiego), i nie tylko Niemcem, ale “niemieckim szpiegiem”…..za co zostal aresztowany i w koncu rozstrzelany. Nie pomogly moje blagania na kleczkach, ze przeciez jest Zydem (obrzezany!!!), ze w swoich pamietnikach, ktore mu skonfiskowano, wyrazal sie w samych superlatywach o Zwiazku Sowieckim, jego rezymie, rownosci i braterstwie…. wszystko nadaremnie, Byl Niemcem!!!!

Opowiadanie to przytaczam tylko, aby stwierdzic ze smutkiem, ze dla czlowieka, ktory dla Niemcow byl Polakiem, dla Polakow- Zydem a dla Rosjan
Niemcem, nie bylo widocznie miejsca na tym okrutnym swiecie. Powinnam byla moze zatytulowac to opowiadanie “3 wcielenia Theodora”