Marian Marzynski
Na zdjęciu poniżej babcia Grażyny, szlachcianka Aniela Karpowiczówna, która po Powstaniu Styczniowym, w roku 1865 zesłana była z rodzicami do Czelabińska, gdzie wyszła za mąż za szlachcica z Litwy, Klemensa Mackiewicza herbu Ślepowron – dziadka Grażyny.
W Czelabińsku mieszkała też siostra babci Anieli, Wanda Tekla Karpowicz, która wyszła za Bolesława Starkiewicza i miała z nim troje dzieci: Zenona, Mieczysława i Jadwigę.
Mamy zdjęcie Jadwigi z Wilna, w roku 1932 i jej ślubne zdjęcie (Wilno, 1938) z człowiekiem, o którym się tylko tyle wiedziało, że nazywał się Dąbrowski. Krótkie, nieudane małżeństwo.
Nie znamy dat urodzenia Jadwigi i Zenona, ale wiemy, że ich brat Mieczysław Starkiewicz urodził się w Czelabińsku 9 października 1912 roku. Rodziny Mackiewiczów i Starkiewiczów wróciły do Wilna w roku 1921.
Mamy zdjęcie Mieczysława Starkiewicza z podchorążówki. W Wilnie skończył medycynę na Uniwersytecie Stefana Batorego i w roku 1939 ożenił się z Ireną Erdmanówną, inżynierem – agronomem. W roku 1941 pracował w niemieckim szpitalu w Wilnie. W roku 1944 miał ratować rannych żołnierzy AK walczących o Wilno. W roku 1945 z żoną Ireną osiedlili się w Malborku.
Niedługo po wojnie w mieszkaniu rodziców Grażyny w Gdyni znalazł się cynowy dzbanek, który miał pochodzić z Muzeum w Malborku.
Zostawiła go na przechowanie, ale nigdy nie odebrała, mieszkająca w Sopocie siostra Mieczysława, Jadwiga Starkiewicz, którą w Malborku odwiedzała brata. Grażyna pamięta piękną Jadwigę jak w jej mieszkaniu biła się ze swoim mężem – Dąbrowskim, zachowując nad nim przewagę. Potem Grażyna z matką odwiedzały Jadwigę – farmaceutkę pod Wrocławiem, gdzie prowadziła poniemiecką aptekę. Wiele lat później samotna i nieszczęśliwa Jadwiga, mieszkała w Warszawie, na Jelonkach. Zmarła w latach 80.
Losy Starkiewiczów otoczone były tajemnicą. Największą z nich było zniknięcie z horyzontu Zenona Starkiewicza, brata Jadwigi i Mieczysława, który po wojnie nie wrócił do Polski, pozostając w Londynie.
Zachowało się przedwojenne zdjęcie Zenona, który miał być pracownikiem wywiadu wojskowego w drugim wydziale Ministerstwa Spraw Wojskowych, tak zwanej „dwójce”. Po wojnie tych byłych „agentów sanacji” ścigało komunistyczne bezpieczeństwo.
Odkryliśmy Zenona, gdy krewna jego żony w latach 60. szukała swoich polskich korzeni i poprzez matkę Grażyny dowiedziała się, że mieszkamy w Warszawie, Przyjechała z mężem – Anglikiem i zatrzymała się u nas przez dwa tygodnie, a potem zaprosiła nas do siebie, do Londynu.
Tam, w wielkiej tajemnicy, zorganizowała nam spotkanie z kapitanem Zenonem Starkiewiczem, którego znaleźliśmy rozwiedzionego i schorowanego, w starym polskim mundurze wojskowym, w ciasnym londyńskim pokoju obwieszonym szablami i innymi wojskowymi memorabiliami, gdzie gotowało się na maszynce spirytusowej. Zenon zaprosił nas na obiad do polskiego klubu emigracyjnego i prosił, żebyśmy nasze spotkanie utrzymali w tajemnicy. Cierpiał na manię prześladowczą; był przekonany, że agenci UB śledzą go w Londynie. Umarł tam w latach 80.
Minęło ponad pół wieku. Szukając w Internecie informacji o Starkiewiczach Grażyna dostała od pewnego brata zakonnego Jana – kapucyna, wiadomość, która przypomniała mi stary żydowski dowcip.
Gdy po zaginięciu wyprawy arktycznej kapitana Nobilego, poczty międzynarodowe ogłosiły, że telegramy z informacjami o zaginionych będą zwolnione od opłat, pewien kupiec żydowski z Warszawy wysłał depeszę do Kalisza. „Nobilego nie znalazłem, ale póki co, przyślij 40 worków mąki.
Brat Jan nie znalazł Starkiewicza, ale napisał rozprawkę genealogiczną o rodzinie Erdmanów, w której urodziła się siostra przełożona zakonu Sercanek. Z tej rodziny pochodzi Irena Erdmanówna, żona Mieczysława Starkiewicza, która z Wilna przeniosła się z nim do Malborka. Z informacji brata Jana wynika, że doktor Mieczysław Starkiewicz pracował przez następne lata w szpitalach różnych urzędów bezpieczeństwa publicznego i że jego teczka znajduje się w Instytucie Pamięci Narodowej. Przeczytałem 46 stron tych akt. Odbija się w nich trudny los w PRL – kuzyna matki Grażyny.
Cdn
Poprzednie odcinki
Wszystkie wpisy Mariana
Kategorie: Uncategorized
